The Grandmaster – Yi dai zong shi (2013)
Regie: Wong Kar Wai | 130 minuten | actie, biografie, drama | Acteurs: Tony Leung Chiu Wai, Ziyi Zhang, Cung Le, Hye-kyo Song, Chen Chang, Woo-ping Yuen, Benshan Zhao, Shun Lau
Een intense blik, snel zwiepende armen die in hoog tempo op het lichaam van de tegenstander af zwaaien, maar dan met een simpel ogende polsbewegingen gemakkelijk worden afgeweerd. De openingsscène van ‘The Grandmaster’ lijkt in eerste instantie op ieder andere kungfu-film, maar is dat zeker niet. Want terwijl de vechter hun kunsten op elkaar botvieren, zoomt de camera in op andere details: rammelend hekwerk, regendruppels die in superslowmotion neervallen, het voetenwerk van de vechters.
Drie jaar werkte meesterfilmer Wong Kar Wai aan de film dat zijn meesterwerk moet worden. Dat is te merken, want het is een groots opgezet verhaal geworden over vechtkunst en familie-eer, dat zich afspeelt tegen de achtergrond van de Japanse invasie en de Chinese burgeroorlog. Wong laat zijn oog vallen op al het mooie dat deze Chinese traditie behelst: de concentratie, de snelheid, de techniek.
We volgen de levens van Ip Man, de legendarische leermeester van Bruce Lee, en van Gong Er, de dochter van een prominente vechtkunstenaar. Ze ontmoeten elkaar kort, maar eigenlijk zijn het twee gescheiden verhalen. Zij komt uit het Noorden, is gespecialiseerd in de 64-handen techniek en vecht voor de eer van haar vader. Ip Man komt uit het Zuiden, beheerst de Wing Chun-techniek en ziet de vechtkunst vooral als passie naast zijn familieleven.
Wong wiegt je mee in zijn magische wereld. De film is als een fotoalbum, waarbij elk nieuw plaatje het vorige overtreft. Langzaam zweeft de camera, dat je als een kijkgat toelaat tot het tafereel, over de scènes. Het geeft je de tijd om van de beelden te genieten en de vele Chinese wijsheden – Wong strooit ermee – te overdenken. Precies op tijd wisselt Wong van tempo en mag actiechoreograaf Yuen Wo Ping (‘The Matrix’ en ‘Crouching Tiger, Hidden Dragen’) zijn vechters laten vechten zoals het hoort.
En toch, ondanks de schoonheid, is dit niet het Magnus Opus geworden waar Wong misschien op uit was. ‘The Grandmaster’ blijft namelijk, ondanks een overdaad aan close-ups, op afstand. Net als in bijvoorbeeld ‘In The Mood For Love’ tonen de personages weinig emoties en spreken ze op ingehouden toon. Maar anders dan in die film maken ze ook weinig emoties los bij de kijker. Ze maken weliswaar veel mee, maar toch heb je na afloop niet het gevoel ze te kennen of te begrijpen. Dat is een groot gemis, want daardoor wordt een trage film van 130 minuten wel erg lang.
Uiteindelijk wil Wong gewoon te veel. Het is een film over de Chinese geschiedenis, over martial arts en over twee families. Dat vatten in een plakboek vol schilderijen en filosofische teksten is hem opgebroken. Dat is niet erg, want als je het geduld voor een trage film kunt opbrengen, blijft er genoeg over om van te genieten.
Bart Boersma
Waardering: 4
Bioscooprelease: 9 mei 2013
DVD- en blu-ray-release: 9 september 2013