The Great Escaper (2023)

Regie: Oliver Parker | 97 minuten | drama | Acteurs: Michael Caine, Graeme Dalling, Myles Olofin, Daniel Hayde, Ann Queensberry, Danielle Vitalis, Glenda Jackson, Jackie Clune, Victor Oshin, Brennan Reece, Elkie Kristine Jeffery, Deborah Rose Watt, Freyja Jane Barter, Will Fletcher, Elliot Norman, John Standing

In juni 2014 hield een hoogbejaarde Brit de gemoederen een paar dagen lang flink bezig. De 89-jarige Bernie Jordan wilde de 70e herdenking van D-Day voor geen goud missen. Het verzorgingshuis in het kuststadje Hove waar hij woonde, had hem aangemeld voor een georganiseerde reis voor oorlogsveteranen naar een officiële herdenking, maar er bleek tot zijn grote verdriet geen plek meer voor hem te zijn in de bus. De eigenwijze Bernie heeft vervolgens de stoute schoenen aangetrokken en is 5 juni zelf op pad gegaan. Zonder dat hij het verzorgingshuis op de hoogte had gesteld, besloot hij op eigen houtje de ferry naar Frankrijk te nemen. Pas toen hij rond het avondeten nog niet thuis was, begon men zich pas zorgen te maken. De politie werd ingeschakeld en vanaf dat moment ging de media aan de haal met het avontuur van The Great Escaper.

Dit bijzondere hoofdstuk uit Jordans lange leven werd onder de titel ‘The Great Escaper’ (2023) verfilmd door regisseur Oliver Parker, bekend van ‘Johnny English Reborn’ (2011) en de filmversie van ‘Dad’s Army’ (2016). Parker maakt er een feelgoodfilm van waarin een diepe buiging gemaakt wordt voor oorlogsveteranen, zonder dat het chauvinisme je door de strot geduwd wordt. Voor de hoofdrollen wist hij twee grootheden uit de Britse cinema te strikken: Michael Caine en Glenda Jackson. Voor beide tweevoudige Oscarwinnaars zou het de laatste film zijn. Jackson overleed in juni 2023, negen maanden na de opnamen, op 87-jarige leeftijd. De première maakte ze niet meer mee. Caine kondigde kort na de release van de film, in oktober 2023, aan met pensioen te gaan. ‘De enige rollen die ik nu nog zou kunnen krijgen zijn die van 90-jarige mannen, of misschien 85, dus dacht ik dat ik het hier wel bij kon laten. Ik heb geweldige kritieken gekregen voor deze film, wat moet ik in vredesnaam doen om daar nog overheen te gaan?’

In ‘The Great Escaper’ zien we hoe Bernie (Caine) door zijn vrouw Rene (Jackson) wordt aangespoord om zich te wagen aan dat laatste grote avontuur van zijn leven. Hij glipt ’s ochtends vroeg weg uit de zorginstelling om de oversteek te maken over het Kanaal. Ondertussen denkt hij terug aan de oorlog. Er is namelijk een reden waarom Bernie met alle geweld terug wil naar Frankrijk; hij heeft een missie. Om dat voor de kijker te onderstrepen krijgen we in flashbacks te zien wat de jonge Bernie allemaal voor zijn kiezen heeft gekregen. Het zal niemand verbazen dat hij te kampen heeft met een schuldgevoel ten opzichte van zijn maten die minder geluk hadden, al voegen de flashbacks niet per se iets wezenlijks toe. Als kijker hoef je niet alles voorgekauwd te krijgen om je een beeld te kunnen vormen van het waarom van Bernies ‘ontsnapping’. Beter werken de flashbacks van de ontmoeting van Bernie en Rene en hun in diezelfde periode opbloeiende romance.

Caine is perfect gecast als Bernie. We hebben hier te maken met een trotse en onverzettelijke Engelsman, die geen overdreven chauvinisme nodig heeft om zijn loyaliteit te tonen. Zonder poespas weet Caine invoelend te maken wat zijn personage doormaakt en de film is al even ongecompliceerd. In de ontmoetingen die Bernie heeft met andere veteranen (ook van andere generaties en nationaliteiten) houdt Caine de emoties bewust klein. Toch weet hij te ontroeren, bijvoorbeeld in een scène waarin hij een ontmoeting heeft met enkele Duitse oorlogsveteranen. En wanneer hij bij het graf van een soldaat staat met wie hij destijds bevriend was geraakt, is het enige wat hij kan uitbrengen ‘What a waste…’ Treurig, nog steeds kwaad, maar wel ingetogen. Meer woorden hoef je er eigenlijk ook niet aan vuil te maken. Net als de film is Caine wars van sentimentaliteit, wat de film integer en oprecht maakt. Het enige aspect dat niet altijd even subtiel uitpakt is de score.

Er zijn enkele aardige bijrollen, zoals van John Standing als alcoholistische RAF-veteraan die Bernie direct onder zijn hoede neemt na hun ontmoeting op de ferry, en Victor Oshin als een jonge soldaat die zijn been verloor bij een aanval in Afghanistan. Maar boven alles en iedereen uit stijgen Caine en Jackson. Want onderschat zeker ook wijlen Glenda Jackson niet, die zichtbaar geniet van haar allerlaatste rol waarin ze levendigheid en ondeugd uitstraalt. Ouderdom brengt ongemakken met zich mee, maar Bernie en Rene proberen er samen toch nog wat van te maken. Na al die jaren zijn ze nog altijd toegewijd aan elkaar. ‘The Great Escaper’ is daarmee niet alleen een innemende hervertelling van het bijzondere avontuur van een hoogbejaarde avonturier, maar tevens een ontroerende ode aan onverwoestbare liefde én een laatste hoogstandje van twee iconen van de Britse cinema.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 15 februari 2024
VOD-release: 9 mei 2024 (Pathe Thuis)
VOD-release: 23 augustus 2024 (Netflix)