The Happening (2008)

Regie: M. Night Shyamalan | 91 minuten | drama, thriller, science fiction | Acteurs: Mark Wahlberg, Zooey Deschanel, John Leguizamo, Spencer Breslin, Betty Buckley, Frank Collison, Victoria Clark, Ashlyn Sanchez, Jeremy Strong, Edward James Hyland, Stéphane Debac, Tony Devon, Robert Bailey Jr., Shayna Levine, Susan Moses, Derege Harding

M. Night Shyamalan is een bijzondere filmer, met een bijzondere kijk op de dingen. Zijn derde film, ‘The Sixth Sense’ uit 1999 werd een instant classic. Hij slaagde erin met deze film het horror-/ thrillergenre een nieuw, menselijk gezicht te geven, zonder de enge elementen over boord te gooien, in tegendeel: ‘The Sixth Sense’ kent een paar legendarische schrikmomenten. Echter kreeg al die angst voor dood en ‘het onbekende’ een betekenis, een doel, dat, eenmaal gehaald, de hoofdfiguren zou bevrijden uit hun lijden, verlichten, zeg maar. Een zweverig thema misschien, maar kennelijk appellerend aan een diep gevoel van herkenning over heel de wereld, want de goedgemaakte film groeide wereldwijd uit tot een megahit, en terecht.

Het begint er zo langzamerhand op te lijken dat de regisseur te vroeg piekte, want de films die volgden, ‘Unbreakable’, ‘Signs’, ‘The Village’ en ‘Lady in the Water’, scoorden beduidend lager bij zowel critici als publiek, ook terecht. Het mag dan ook een feit genoemd worden dat deze films zeker niet slecht waren, maar in idee, script en regie nooit het niveau haalden van hun illustere voorganger.

Dit moet frustrerend geweest zijn voor de filmer, die zich de haren uit het hoofd moet hebben getrokken over de vraag: hoe kan ik nu weer eens écht een goede film maken? En vervolgens elke nieuwe poging hiertoe zag falen. Inmiddels raakten de credits op bij zowel publiek als maatschappijen en moest Shyamalan grote concessies doen om überhaupt nog een film uitgebracht te krijgen. ‘The Happening’ is het resultaat van deze concessies en dat is te merken.

De gebruikelijke subtiliteit heeft op verscheidene momenten in de film plaatsgemaakt voor slasher effecten, die totaal ongepast zijn in een film die verder qua sfeer absoluut niet de intentie heeft een pure horrorfilm te zijn. Het lijkt er af en toe wel op dat de vele, vele gaten in het script opgevuld zijn met zinloos geweld; dat mensen ineens zelfmoord plegen dat weten we na de eerste paar scènes al wel, maar toch is er keer op keer weer voor gekozen het behoorlijk plastisch in beeld te brengen. Het shockerende alleen zijn niet de beelden, maar het feit dat het zo overduidelijk is dat de regisseur die lelijkheid heeft moeten toestaan in een film van zijn hand.

Helaas is dit nog niet alles. De regie is behoorlijk slecht. Acteurs komen niet uit de verf. De keuze van Mark Wahlberg is sowieso al discutabel, maar in deze film krijgt hij zelfs de eenvoudigste zinnetjes niet geloofwaardig uit zijn mond. En met zijn tegenspeelster Zooey Deschanel is het nog veel erger gesteld. Lichaamstaal, emoties, gezichtsuitdrukkingen, geen van allen zijn consistent en dat leidt soms onbedoeld tot lachwekkende momenten. Opvallend is ook de voor Hollywood ongebruikelijk lage beeldkwaliteit, iets dat in principe geen probleem hoeft te zijn, maar stoort met al het bovenstaande in gedachten.

Medelijden met Shyamalan, die het spoor volledig bijster lijkt te zijn, is hier op zijn plaats. Met uitzondering van een paar momenten in het begin (de scène met de taxi’s en die met de bouwvakkers), maakt de film een futloze indruk. Het komt nergens vandaan en gaat nergens heen. Voor M. Night is de bodem van de put bereikt, want hij heeft een film gemaakt die in alles het tegengestelde is van ‘The Sixth Sense’. De grote les? Doe nooit concessies die je niet waar kunt maken en schiet beter géén film, dan eentje die zichtbaar indruist tegen alles waar je voor staat. Advies aan M. Night: emigreer naar een land met een voor jou beter filmklimaat en aan het publiek en zéker de fans van M.: sla deze maar over.

Arjen Dijkstra

Waardering: 1.5

Bioscooprelease: 12 juni 2008