The Hobbit (1977)
Regie: Jules Bass, Arthur Rankin Jr. | 77 minuten | animatie, avontuur, familie | Originele stemmencast: Orson Bean, Richard Boone, Hans Conried, John Huston, Otto Preminger, Cyril Ritchard, Theodore Gottlieb, Paul Frees, Jack DeLeon, Don Messick, John Stephenson
‘The Hobbit’ is het klassieke kinderverhaal van Tolkien en voorloper van de epische Lord of the Rings saga. In 1977 werd de eerste poging gedaan om ‘The Hobbit’ te verfilmen. Dat werd niet groots aangepakt en werd een korte film voor televisie. Iedereen die bekend is met ‘The Hobbit’ zal opmerken dat dat thematisch toepasselijk is. Een kleine film in een groot filmlandschap, die misschien wel wat teweeg heeft gebracht. De film is ondertussen wat verouderd, maar nog steeds leuk om te kijken voor kinderen en kenners.
De verfilming uit 1977 blijft dicht bij het verhaal zoals Tolkien dat vertelde. De hobbit Bilbo Baggins (Orson Bean) wordt gerekruteerd als inbreker door een groep dwergen om samen hun berg en goud terug te stelen van Smaug de draak (Richard Boone). Dat allemaal onder het toeziend oog van Gandalf de tovenaar (John Huston). Op weg naar het verloren rijk van dwergenkoning Thorin (Hans Conried), groeit Bilbo van huismus tot held. Eigenlijk een supersimpel verhaal, wat de film goed vertolkt van boek naar televisie. Toch snijdt de film in het originele verhaal, waardoor het soms wel erg snel gaat. Best vreemd eigenlijk, want voor andere delen neemt de film dan weer te uitgebreid de tijd. De kijker kan zich troosten met het feit dat dat wel de toppunten van het verhaal zijn en waarschijnlijk de reden dat de film überhaupt aan is gezet.
De film maakt ook rijkelijk gebruik van de originele liedjes van Tolkien. De interpretatie daarvan is best amusant, maar de uitvoering is ondertussen een beetje gedateerd. De originele nummers die zijn geschreven zijn overbodig en schetsen daarmee een scherp contrast in kwaliteit. De score is dan weer niets mis mee, maar ook niet spraakmakend. Daarover gesproken: het stemwerk. Daar slaat de film de plank soms goed mis. De personages lijken zo nu en dan verveeld of niet te weten dat ze in gevaar zijn, waardoor er een vreemde afstand ontstaat tussen de intentie van het verhaal en het gedrag van de personages. Ook als Bilbo in levensgevaar is, bijvoorbeeld als hij Gollum (Theodor Gottlieb) tegenkomt, klinkt het soms alsof hij dat toch wel amusant vindt. Zeker Smaug lijkt zich vooral te vervelen.
Van audio naar video: die is interessant. Wie de Peter Jacksons trilogie van ‘The Lord of the Rings’ (2001-2003) gewend is, moet sowieso naar adem happen, maar qua kwaliteit valt ‘The Hobbit’ wel ongeveer in dezelfde categorie van ‘Les 12 Travaux d’Astérix’ (1976). En de film heeft zeker stijl en persoonlijkheid. Dat kan dan ook geen verrassing zijn, want de animatie is gedaan door de voorloper van Studio Ghibli. Los van enkele effecten, is de film prima te kijken. De Japanse invloeden zijn ook te voelen in de film, zeker in de verbeelding van de trollen, orks en Smaug de draak.
‘The Hobbit’ (1977) vertelt het verhaal van Bilbo op zijn eigen manier, maar vertolkt de visie van Tolkien op onschuldige wijze. Zeker voor kinderen en mensen die bekend zijn met het werk van Tolkien is de film best wel interessant. Zeker voor kinderen is het een leuke eerste ontmoeting met Middle Earth. Fans van Tolkien zullen nooit écht tevreden zijn en dat zullen ze deze keer ook zeker niet zijn, maar in tegenstelling tot de moderne ‘The Hobbit’ trilogie (2012-2014) haalt deze versie geen rare fratsen uit. Daar hoefde de kijker uit 1978 natuurlijk niet over na te denken. Die stond na een redelijke versie van ‘The Hobbit’ waarschijnlijk met gematigd enthousiasme te wachten op het vervolg van het verhaal: ‘The Lord of the Rings’ (1978).
Sam van Zuilen
Waardering: 2.5