The Ides of March (2011)
Regie: George Clooney | 101 minuten | drama | Acteurs: George Clooney, Ryan Gosling, Evan Rachel Wood, Marisa Tomei, Paul Giamatti, Philip Seymour Hoffman, Max Minghella, Jeffrey Wright, Danny Mooney, Lauren Mae Shafer, Wendy Aaron, Hayley Madison, Talia Akiva, Ewan Bourne, Abe Larkin
Piet Hein Donner, minister van Binnenlandse Zaken, zei laatst bij wijze van pleidooi voor het inperken van de Wet Openbaarheid van bestuur: ‘Wetten zijn als worstjes; je kunt maar beter niet zien hoe ze gemaakt zijn.’ Als er een les kan worden getrokken uit ‘The Ides of March’, de nieuwste film die door geëngageerd filmster George Clooney is geregisseerd, is dat het met presidenten net zo werkt.
Nee, hier staan niet de bekende vlammende State of the Union-toespraken, stralende First Ladies in het Oval Office of het handjes schudden met andere wereldleiders centraal, maar de manier waarop een politicus president van de Verenigde Staten wordt: in de grauwe straten van Cincinatti, Ohio, tijdens een cruciale voorverkiezing van de Democratische Partij. Kandidaat in kwestie is de politieke natte droom van Hollywood, Mike Morris (gespeeld door Clooney zelf), de atheïstische idealist die zich inzet voor duurzame energie en pacifisme. Het toneelstuk waar de film op is gebaseerd, ‘Farragut North’, is trouwens gebaseerd op de pogingen van Howard Dean om in 2004 de Democratische presidentskandidaat te worden. Clooneys rol heeft niet extreem veel met Dean te doen, maar hij speelt de rol met verve, wat nog meer de geruchten zal voeden dat hij in het echte leven ook een baan als politicus ambieert.
Maar de echte hoofdpersonen zijn de campagnemedewerkers, met name de charmante boy wonder van Morris’ team, Stephen Meyers (wie anders dan Ryan Gosling?). Het verschil met de charismatische speeches van Morris kan bijna niet groter zijn: hij en de rest van het campagneteam zitten in groezelige kantoren en zijn vaker vooral bezig met het in hun voordeel spinnen van statistieken en het zwartmaken van de concurrentie. En ja, als je dat werk maar lang genoeg doet ga je er vanzelf uitzien als de morsige, cynische ouwe rotten in het vak, Meyers’ baas Paul Zara (Philip Seymour Hoffman) en diens grote concurrent Tom Duffy (Paul Giamatti, die precies zo’n rol al minstens tien keer eerder heeft gespeeld).
Wanneer er een sensuele jonge stagiaire met een invloedrijke pappie arriveert, Molly (Evan Rachel Wood), wordt het allemaal nog veel gecompliceerder. Wat volgt is een politiek drama dat zich in het midden houdt van de strapatsen uit ‘Yes Minister’ en een Shakespeariaans koningsdrama. De filmtitel verwijst niet voor niets naar de dag van de moord Julius Caesar. Kansen keren als bladeren in de wind en uiteindelijk komt ongeveer ieder karakter op hetzelfde dilemma uit: blijf ik mijn idealen trouw of ga ik de ladder beklimmen? En dan gaat het nog maar over een strijd tussen twee kandidaten van dezelfde politieke partij; je kunt je amper indenken hoe de strijd tussen Democraten Republikeinen er aan toegaat.
Hoe dat uitpakt is aan des lezers inschattingsvermogen. Wat echter buiten kijf staat is hoe intrigerend deze politieke strijd uiteengezet wordt. De complexiteit van het politieke bedrijf met dagelijkse polls, verkiezingen in meerdere staten, journalisten en bloggers en handjeklap met half uitgerangeerde concurrenten wordt mooi duidelijk zonder dat het voor de Nederlandse kijker onnavolgbaar wordt. De krenten in de pap zijn desondanks de scènes in de film die zonder wisecracks of ellenlange dialogen en uitweidingen tot de kern komen. Een overgaande telefoon, blikvelden die elkaar kruisen; een kort gesprek dat we niet kunnen horen op de achterbank van een auto. In de geest van de Hitchcock, en dat is allerminst een belediging.
Na Clooneys regie voor het niet onvergelijkbare, zeer geslaagde ‘Good Night and Good Luck’ uit 2005 bewijst ‘The Ides of March’ dat de filmster als regisseur prima op zijn plaats is. De film doet bij vlagen denken aan ‘All the President’s Men’, door de geheime, schaduwrijke ontmoetingen, en heeft in Gosling een uitstekende hoofdrolspeler die in de loop van de film een Corleone-achtig volwassenwordingproces ondergaat. Het enige smetje is wellicht dat het melodrama er soms wel wat dik bovenop ligt. Maar wie er als kijker tegen kan dat waarschijnlijk het laatste greintje hoop in de politiek hierdoor uit je geslagen zal worden, kan zich verheugen op een van de beste Amerikaanse politieke drama’s van de laatste jaren.
David van Marlen
Waardering: 4
Bioscooprelease: 20 oktober 2011
DVD- en blu-ray-release: 28 maart 2012