The Inglorious Bastards – Quel maledetto treno blindato (1978)

Regie: Enzo G. Castellari | 96 minuten | oorlog | Acteurs: Bo Svenson, Fred Williamson, Ian Bannen, Peter Hooten, Michael Pergolani, Jackie Basehart, Michel Constantin, Debra Berger, Raimund Harmstorf, Ian Bannen, Flavio Andreini, Peter Boom, Vito Fornari, Manfred Freyberger, John Loffredo, Mike Morris, Donald O’Brian, Gerard Schwarz, Massimo Vanni, William Vanders, Mauro Vestri

Dat Enzo G. Castellari’s obscure Italiaanse oorlogsspektakel een heruitgave op dvd alleen te danken heeft aan Quentin Tarantino’s bijna gelijknamige film spreekt voor zich. Niemand had anders omgekeken naar een Italiaanse low-budget film over enkele veroordeelde gevangenen die op een gewelddadige missie worden gestuurd. Of wel?

De eerste indruk die ‘Quel maledetto treno blindato’ maakt is positief. Zo’n dertig jaar voordat Tarantino’s bonte verzameling agressievelingen te zien valt, krijgen we hier een minstens zo interessante bende van delinquenten voorgeschoteld. Onder leiding van de immer nonchalante luitenant Yeager, moet een stel criminelen annex ex-soldaten vluchten voor hun leven, wanneer de patrouille die hen vervoert onder vuur wordt genomen. Met een enkeltje naar het neutrale Zwitserland in het vooruitzicht gaan ze op pad. Nu achtervolgd door zowel het Amerikaanse leger als door de Duitsers. Onder hen bevinden zich de zwarte, sigaarrokende moordenaar Canfield (cultfavoriet Fred Williamson), pestkop en gokverslaafde Tony, meesterdief Nick en de mieterige Haines. De vraag is echter nog maar of ze in Zwitserland weten aan te komen zonder eerst elkaar te vermoorden. De heren kunnen elkaar niet uitstaan en dit leidt tot spannende confrontaties. Vooral Fred Williamson blinkt uit in het uitwisselen van vieze blikken met de racistische Tony.

Helaas voor de bende wordt hun toch al lastige samenwerking ook nog eens bemoeilijkt door de aanwezigheid van het Duitse leger, welke een onuitputtelijke voorraad wapens en soldaten lijkt te hebben en die bij elke mogelijkheid uit de bosjes springen om het onze helden lastig te maken. Met simpele toevoeging van wat jeeps en door explosies veroorzaakte kraters, weet Castellari het Italiaanse landschap om te toveren tot een heus slagveld. Roeien met de riemen die je hebt moet men gedacht hebben, want dat er niet al teveel middelen beschikbaar waren, blijkt uit de vaak knullige special-effects. Dat Castellari zich geen spetterende explosies kon veroorloven is gezien het budget van de film begrijpelijk, maar zelfs met de meeste goodwill richting de film moet men toch toegeven dat het wat vreemd is dat tientallen mensen worden neergeschoten, maar er bijna nooit bloed vloeit. In plaats daarvan vliegen de Duitsers je om de oren, maar komt het altijd neer op slechte acteurs die hun borst grijpen en met veel drama naar de grond gaan. Vermakelijk? Zeker, maar na anderhalf uur heb je het trucje wel gezien. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de afgrijselijke miniatuurtreintjes die worden opgeblazen in de grand finale van de film. Hoezo goedkoop?

Ook op het gebied van verhaalontwikkeling schiet ‘Quel maledetto treno blindato’ tekort. De film heeft vooral te lijden onder een ‘En Toen’-structuur. En toen kwamen ze wat Duitsers tegen, en toen werden ze beschoten, en toen gingen ze proberen zich als Duitsers te vermommen… enzovoort… Van diepgang is geen sprake en het duurt een goede drie kwartier voordat men eindelijk begint aan de missie waar de hele film om draait: het jatten van een zwaarbewapende trein van de Duitsers. De missie komt geen moment te vroeg, want tegen die tijd heb je het wel een beetje gehad met de karakters. Hoewel deze absoluut leuk bedacht zijn, kennen ook zij weinig ontwikkeling. Hoogste tijd dus dat ze eens iets gingen ondernemen!

Verder is ‘Quel maledetto’ stilistisch gezien weinig opvallend. Castellari toont zich nergens een onderscheidend filmmaker, maar doet vooral wat er van hem verwacht wordt: snel en met weinig middelen een sensationele oorlogsfilm maken. Gelukkig wordt hij hierin bijgestaan door een team van vakkundige filmmakers, welke het flinterdunne script gaande weten te houden dankzij een goede montage en degelijke cameravoering, waardoor dit weinig geïnspireerde stukje geweld er wel bijzonder verzorgd uitziet.

Alleen jammer dat het vervolgens allemaal eindigt met een grote anticlimax, want een fatsoenlijk einde ontbreekt. Missie geslaagd (wat had u anders verwacht), begin aftiteling. Slordig, want de hele film lang is het vluchten naar Zwitserland een motief voor deze Bastards. Wie daar uiteindelijk ook nog levend aankomt zullen we echter nooit weten. Voor Tarantino-fans misschien verplichte kost, maar op zichzelf genomen geen bijzondere film. Wel weer leuk voor de fans van Italiaanse exploitation, want op dat niveau bekeken is het best een aardige film. Slecht geschreven en soms wat knullig, maar best aardig.

Sander Colin

Waardering: 3

Bioscooprelease: 3 augustus 1978
DVD-release: 18 juni 2013