The Interpreter (2018)

Regie: Martin Sulík | 113 minuten | komedie, drama | Acteurs: Peter Simonischek, Jirí Menzel, Zuzana Mauréry, Anita Szvrcsek, Anna Jakab Rakovska, Eva Kramerová, Réka Derzsi, Anikó Varga, Andrej Sebastian Sulik, Lubo Burgr, Karol Simon, Judita Hansman, Igor Hrabinský, Attila Mokos, Roman Polácik, Juliana Olhová, Mirka Grimaldi, Vasyl Mateleha, Martina Cseri, Erich Weinmüller

De tachtigjarige Ali Ungár leidt een ogenschijnlijk onbewogen gepensioneerd bestaan, ondanks dat niet alles op rolletjes loopt. De eenzame weduwnaar heeft het thuis niet breed. Zijn lichaam begint de nodige gebreken te vertonen. Hij heeft slechts spaarzaam contact met zijn dochter. Toch lijkt hij niet onder dit alles gebukt te gaan. In de openingsscène van ‘The Interpreter’ is Ali op reis. Door zijn breekbare leeftijd oogt het als een hachelijke onderneming. Zonder de hulp van enkele toeschietelijke medemensen zal hij zijn bestemming wellicht helemaal niet halen. Maar de man stiefelt onverstoord verder. Als hij dat einddoel uiteindelijk bereikt, blijkt de bejaarde man namelijk niet zo fragiel en onschuldig als gedacht. Zijn aktetas huisvest al die tijd een pistool. Ungár is een man met een missie.

De eindbestemming is het laatst bekende woonadres van een moorddadige SS-commandant. Ali (Jirí Menzel) verdenkt het nazi-kopstuk ervan zijn ouders tijdens de Tweede Wereldoorlog te hebben omgebracht. Na al die jaren is de tijd zoet voor wraak. In plaats van het beoogde doelwit is het echter diens zoon die de deur voor hem opendoet. De man zelf is al jaren dood, beweert de zoon. Bovendien heeft hij zijn vader al veertig jaar niet meer gezien. Ali druipt teleurgesteld af. Enkele dagen later wordt hij echter gebeld door diezelfde zoon, Georg (Peter Simonischek), met het verzoek samen een reis te maken. Hij zou zijn vader graag wat beter leren kennen door zijn gangen tijdens de oorlog van dichtbij na te gaan. Ali, met zijn verleden als schrijver en tolk, gaat schoorvoetend akkoord. Het verleden dient immers onderkent te worden.

Dat verleden waart als een spook in hun leven rond. Voor Ali kan het heden niet gezien worden zonder wat er aan vooraf gegaan is. De dood van zijn ouders is een onveranderlijk litteken dat hij maar niet uit zijn hoofd kan zetten. Georg voert juist een vrijer leven, als ultieme tegenreactie op zijn vroegere leven als kind van een moordenaar. Hun respectievelijke levenswijze sijpelt door in hun karakter. De ene is van een verbitterde stiptheid en regelvoering, de ander heeft lak aan elke vorm van consensus. De ene houdt zijn muren star overeind, de ander heeft ze rigoureus doorbroken. Hoe verschillend ze daarin ook lijken, voor beide is het een manier om het verleden een plek te geven. Zowel Ali als Georg is zoekende. Ze zijn nadrukkelijk het product van hun ouders, zonder precies te weten wie dat waren.

Doordat ze alle twee zo standvastig vast blijven houden aan hun eigen gezichtspunten, wordt hun zoektocht er enkel troebeler op. Het verleden raakt als gevolg alleen maar verder weg, een waanbeeld geconstrueerd door hun eigen vasthoudendheid. Hun ik, zo zorgvuldig in stand gehouden, is niet meer dan een waanbeeld. Zeker wanneer blijkt dat het verleden niet als waarheid in steen gebeiteld is. Hun interpretatie van de gebeurtenissen tijdens de oorlog zijn ten dele op valse herinneringen gegrond. Hun heden is daardoor niet minder vals.

‘The Interpreter’ volgt strikt gezien de conventies van de roadmovie. Aanvankelijk staan de twee nazaten recht tegenover elkaar, gevangen in hun vooroordelen. Maar door toedoen van de ontmoetingen met de mensen die ze op hun ontdekkingstocht tegenkomen, ontdooien ze gestaag. Ook andere mensen hebben zo hun eigen geschiedenis, ze staan geenszins alleen. Hun overeenkomsten, want die zijn er natuurlijk uiteindelijk ook, laten zich stukje bij beetje blootgeven. Hun beider eenzaamheid wordt een gedeelde smart. Dat is geen bijzonder grensverleggend verloop. Maar doordat de film een goed evenwicht tussen ernst en luchtigheid vindt, is het eindresultaat evenwel indringend en, op zijn eigen manier, hartverwarmend.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 31 oktober 2019
DVD-release: 25 maart 2020