The Kidnapping of Michel Houellebecq-L’enlèvement de Michel Houellebecq (2014)

Regie: Guillaume Nicloux | 96 minuten | drama, komedie | Acteurs: Michel Houellebecq, Mathieu Nicourt, Maxime Lefrançois, Françoise Lebrun, Luc Schwarz, Veran Mauberret, Ginette Suchotzky, André Suchotzky, Marie Bourjala, Karim Achoui, François Samuelson, Vincent Janerot, Béatrice Mendy, Marie Schwarz, Ian Turiak, Patrick Chadaillat

De schrijver Michel Houellebecq heeft een mysterieus leven. De provocatieve auteur leidt een teruggetrokken bestaan, geeft geen interviews meer en heeft het publieke domein al jaren geleden verlaten. De schrijver van boeken als ‘Elementaire Deeltjes’ en ‘Platform’ zou in 2011 voor enkele dagen zelfs in zijn geheel van de aardbodem verdwenen zijn. Geruchten dat Al Qaida er iets te maken zou hebben, zijn nooit bevestigd. Net zomin dat er sprake zou zijn van zelfmoord (inmiddels heeft hij weer verscheidene boeken afgeleverd) of andere vergezochte interpretaties.

‘The Kidnapping of Michel Houellebecq’ doet een zelfbewuste poging om uitsluitsel te geven over die verdwenen dagen. Met Michel Houellebecq zelf als hoofdpersonage. Zijn bijzondere verschijning is de ruggengraat waar de film op drijft. Dat levert een aangenaam portret op van de nukkige polemist, al blijft het de vraag in welke mate hij de werkelijkheid eer aan doet.

De film begint quasi-documentair met de alledaagse bezigheden van de gedrongen schrijver. Hij ontmoet mensen, praat veel maar lijkt evenwel door een onzichtbare muur van ze gescheiden te zijn. De intellectueel lijkt in die scènes vooral erg eenzaam. Daar komt vreemd genoeg verandering in als hij door drie mannen  ontvoerd wordt. Het waarom daarvan wordt nooit precies duidelijk, al is het niet moeilijk raden naar de mogelijke motivatie. De mannen nemen de schrijver mee naar een huis in een landelijk dorpje, alwaar zich langzaam een soort van hechte vriendschap ontvouwt.

Houellebecq kan er in relatieve vrijheid rondlopen. Alleen een aansteker wordt hem niet gegund. In de tussentijd ontmoet de veelroker in het huis de ouders van één van de kidnappers, een plaatselijke hoer en de dorpsarts. En niemand die zich afvraagt hoe dat nou zit met die raadselachtige afvoering . De ontvoering heeft op dat moment alle ernst verloren. Een spannend verhaal vertelt ‘The Kidnapping of Michel Houellebecq’ dan ook niet. Sterker nog, de ontvoering is enkel een narratief middel om het filosofisch gedachtegoed van de schrijver te openbaren.

In de tragikomische, maar gescript aandoende gesprekken die hij met zijn belagers voert, komen die zieleroerselen aan de orde. Meer precies is het een constructie van die overtuigingen en opvattingen die de boventoon voert. Houellebecq gaat regelmatig met de waarheid aan de haal om zijn eigen versie daarvan te proclameren. Zo bedenkt hij telkens weer narratieve variaties op wel of niet waargebeurde taferelen. De vraag resteert of de toeschouwer hier de echte Houellebecq wel te zien  krijgt, of dat het zijn zorgvuldige geconstrueerde alter ego is.

‘The Kidnapping of Michel Houellebecq’ speelt hier een vernuftig spel van feit en fictie doordat de schrijver zichzelf als filmpersonage presenteert. De trouwe volger van zijn werk krijgt op het eerste gezicht antwoord op de nodige vragen. Houellebecq lijkt zich als gevolg weer met een gerust hart in zijn ivoren toren te kunnen opsluiten. Of liggen de zaken toch geheel anders? De ironie waarmee Houellebecq de ontvoering doorgaat, verraadt de dubbele laag die achter de film schuilgaat. De provocatie duurt, naar genoegen, voort.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 8 januari 2015
DVD-release: 25 augustus 2015