The Legend of 1900-La leggenda del pianista sull’oceano (1999)
Regie: Giuseppe Tornatore | 165 minuten | drama, muziek, fantasie | Acteurs: Tim Roth, Pruitt Taylor Vince, Mélanie Thierry, Bill Nunn, Clarence Williams III, Peter Vaughan, Niall O’Brien, Gabriele Lavia, Vernon Nurse, Alberto Vazquez, John Armstead, Cory Buck
Razendsnel pianospel, hete snaren, virtuoze muziekstukken en een man die wel vier handen lijkt te hebben. ‘The Legend of 1900′ gaat over een man met een uitzonderlijke gave, namelijk bovenmenselijk goed piano spelen. Regisseur Guiseppe Tornatore vertelt op onschuldige wijze het verhaal en neemt de kijker mee in een realistisch sprookje.
T.D. Lemon Nineteen Hundred is in het jaar 1900 te vondeling gelegd op het cruiseschip ‘S.S. Virginian’. De jongen groeit op het schip op en ontdekt aan de piano in de balzaal al snel zijn talent. Het verhaal van Nineteen Hundred wordt verteld door trompettist Max Tooney (gespeeld door Pruitt Taylor Vince). Na jarenlang samen met het genie gespeeld te hebben is zijn leven niet meer hetzelfde. Op de avond dat hij zijn trompet wil verkopen, hoort Tooney de unieke en enige plaat die zijn maatje ooit opnam. Verbaasd over het bestaan van deze plaat vertelt hij de eigenaar over de herkomst ervan.
Wanneer de verteller zich plots realiseert dat Nineteen Hundred waarschijnlijk nog op het vervallen schip leeft (dat op het punt staat opgeblazen te worden!), transformeert de film van flashbacks naar tegenwoordige tijd: Hij gaat naar hem op zoek. Op ongeveer de helft van het verhaal doet Tim Roth zijn intrede als de volwassen pianist. Vanaf dit moment krijgt de film iets magisch. Hij weet iedereen op het schip te betoveren met zijn pianospel, van arme Italiaanse immigranten tot Britse rijkelui. De rol van Nineteen Hundred is Roth op het lijf geschreven, geen acteur kan namelijk op zo’n subtiele manier licht autistisch overkomen als de Brit.
Cinematografisch is ‘The Legend of 1900′ erg bevallig. Op sommige momenten lijkt de film te vervallen in kinderlijkheid, maar op de momenten dat de film net iets te ‘Disney-achtig’ wordt, valt het woord ‘fuck’. Dit neemt de kijker weer terug naar de werkelijk. De thematiek in de film is behoorlijk stevige filosofische en levenbeschouwelijke kost. Nineteen Hundred worstelt op gegeven moment met het willen verbreden van zijn horizon, hij wil meer zien dan alleen het schip waar hij tot dan toe nog nooit een voet vanaf heeft gezet. Er ontstaat een ware filosofische discussie tussen de pianist en Tooney, die wil dat zijn vriend aan wal gaat om zo het ‘echte’ leven te leren kennen.
Tijdens de innerlijke worsteling, zit Nineteen Hundred ook met het feit dat hij niet als levende pianolegende gezien wil worden. Het hoogtepunt van de film is daarom toch echt de scène waarin de ‘uitvinder’ van de jazz, Jelly Rolls, Nineteen Hundred uitdaagt tot een duel. Zonder enig respect voor de levende jazzlegende speelt de autist het pianostuk van Rolls tot op de laatste noot na. Vervolgens speelt hij een ander stuk tot de pianosnaren gloeiend heet zijn en Jelly Rolls met de staart tussen de benen het schip verlaat.
Muziekliefhebber of niet, menigeen zal Tim Roth in de armen sluiten. Hij weet werkelijk waar de kijker rechtstreeks aan te spreken met zijn onnozel acteerwerk. De film heeft simpelweg te veel gevoelige thematiek en emotionele lading om ook de muziekleek onberoerd te laten.
Redactie Cinemagazine
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 2 december 1999