The Loneliest Planet (2011)
Regie: Julia Loktev | 113 minuten | thriller | Acteurs: Hani Furstenberg, Gael García Bernal, Bidzina Gujabidze
Deze tweede speelfilm van Julia Loktev, een backpackavontuur gesitueerd in ruig Georgië, is een vrije bewerking van Tim Bissells Expensive Trips Nowhere, een serie verhalen over rijke westerlingen op reis in een arm maar mooi deel van de wereld.
De Lonely Planet is waarschijnlijk een van de meest gelezen boeken door mensen die zich juist alles behalve eenzaam of alleen willen voelen. De collectieve wens om ‘authentieke’ plekken op te zoeken, in contact te komen met lokale bevolking en de beste plekjes te vinden, plekken die niemand kent behalve de duizenden andere lezers van de bekende gids, heeft van de planeet nauwelijks meer een plek gemaakt waar je alleen kunt zijn. Maar als je door je reisgezelschap in de steek wordt gelaten, of ontdekt dat je grote liefde niet is wat je verwacht had: pas dan slaat de eenzaamheid goed toe. Dit overkomt het jonge koppel Alex en Nica (gespeeld door de Mexicaanse Gael García Bernal en de Amerikaans/Israëlische Hani Furstenberg). Ze zijn van plan te gaan trouwen en trekken vóór die tijd door Georgië. Ze verkennen samen met lokale gids Dato (sterk neergezet door amateuracteur en professioneel bergbeklimmer Bidzina Gujabidze) de wilde natuur in de bergen van de Kaukasus. Ze lopen uren aaneen, onderwijl genietend van het avontuur, de ruige landschappen en elkaar. Wanneer een minieme maar zeer treffende gebeurtenis de verhoudingen sterk op de proef stelt, verandert de zorgeloze trip in een ongemakkelijke en zelfs dreigende tocht.
Regisseuse van Russisch/Amerikaanse komaf Julia Loktev heeft alles gedaan om het verhaal zo subtiel mogelijk te laten verlopen. Op momenten voelt dat onnatuurlijk aan, door de afwijking van het gemiddelde in actie en tempo. Tegelijkertijd is het verhaal en de manier waarop de personages met elkaar omgaan heel herkenbaar, de gebeurtenissen zouden zo uit een doorsnee backpackerstrip kunnen komen. Misschien zou jij wel net zo handelen als Alex of Nica.
Waar de drie personages zich in de eerste helft van de film vermaken met het wandelen en af en toe het zingen van een liedje of het oefenen van Spaanse werkwoordsvervoegingen, weten ze in de tweede helft van het verhaal niet meer wat ze met elkaar en zichzelf aan moeten. De stille sfeer draagt ineens iets heel anders uit en Alex weet zich geen raad meer met de hulpbehoevendheid van Nica. De gevolgen van de kleine omslag in het verhaal lijken onafwendbaar en wederom geloofwaardig. Vooral de Georgische Bibzina Gujabidze maakt in de laatste scènes van de film veel indruk.
Het minimalistische spel en het uiterst subtiele plot zorgen voor een bescheiden maar mooie film. Loktev heeft daarbij wel veel hulp gehad van de natuurlijke elementen, die niet zomaar als enscenering, maar praktisch als vierde personage een rol hebben. Zonder die indrukwekkende natuur was de film in plaats van minimalistisch gewoonweg mager gebleven.
Ruby Sanders
‘The Loneliest Planet’ is vanaf donderdag 4 juli 2013 te zien tijdens Previously Unreleased 2013, onder andere in het EYE Film Instituut.