The Magnificent Butcher- Lin Shi Rong (1979)
Regie: Yuen Woo-Ping, Sammo Hung Kam-Bo | 105 minuten | actie | Acteurs: Sammo Hung, Yuen Biao, Lee Hoi-San, Pai Wei, Yen Biao, Tak-Hing Kwam, Billy Chan, Qigi Chen, Kam Chiang, Fat Chung, Mei Sheng Fan, Ging Man Fung, Hark-On Fung, Pak-Kwong Ho, JoJo Chan Kei-kei, Ching-Ying Lam, Fung Lee, Gwa-pau Sai, Jing Tong, Choh Lam Tsang
Wie dacht dat spectaculaire kungfu alleen uitgevoerd kon worden door slanke of atletisch uitziende acteurs, heeft het mis. Ook blijkt Jackie Chan niet het alleenrecht te hebben op de komische variant binnen het martial arts-genre. Deze gedachten en meer bekruipen je bij het bekijken van de erg vermakelijke kungfu-film ‘The Magnificent Butcher’, met de volslanke Sammo Hung in de hoofdrol en gechoreografeerd en geregisseerd door top actieregisseur Yuen Woo-Ping.
Woo-Ping is in feite de grootste ster van de film. De man achter de spetterende actie in recente(re) films als ‘Crouching Tiger, Hidden Dragon’ en ‘The Matrix’ maakt in deze film onomstotelijk duidelijk waarom hij zo’n goede reputatie heeft. Geen kabels, geen cgi, maar een veelheid aan pure, overdonderende martial arts acrobatiek staat er op het programma in ‘The Magnificent Butcher’. Veelal teruggrijpend op de traditionele, dierlijke Shaolin-stijl, laat de film een verscheidenheid aan individuele vechttechnieken zien. Zo zijn er slangachtige bewegingen – waarbij de handen zich als zoekende cobrahoofden gedragen -, een vliegende draak, en is er zelfs een personage bij dat continu als een kat in de rondte springt en bijbehorende miauwgeluiden maakt. Maar de film heeft nog veel meer te bieden op het gebied van actie, zoals een opwindend zwaardgevecht en een tegelijkertijd hilarisch en virtuoos gevecht met kalligrafeerkwasten, uitgevoerd door de meesters van de twee rivaliserende kungfu scholen. Één daarvan is een, ook in werkelijkheid, legendarische kungfu meester met de naam Wong-Fei Hong. Hij wordt hier geportretteerd door de toen bijna tachtig jaar oude Tak-Hing Kwan, die Hong al vele malen eerder gestalte gaf. Zijn leeftijd zie je echter niet aan zijn vechtkunsten af, zo kwiek en lenig als hij hier nog is.
De choreografie is, zoals eerder gesuggereerd, geïnspireerd. De stijl is een stuk theatraler dan in een film van Bruce Lee, die doorgaans in enkele indrukwekkende, high-impact bewegingen zijn tegenstanders uitschakelt. In ‘The Magnificent Butcher’ zijn het meestal lange, georkestreerde gevechten, waarin de tegenstanders soms met elkaar lijken te dansen, en het minder lijkt te gaan om het snel winnen van het gevecht. Dit geeft de gevechten soms wat kunstmatigs en ontdoet ze zo nu en dan van enige spanning, maar mooi is het wel.
Sammo Hung is niet zo bekend als zijn vriend en collega, lolbroek Jackie Chan, maar hij hoeft in weinig voor de clowneske vechter onder te doen. In het Westen waarschijnlijk vooral bekend van de politieserie Martial Law, laat de sympathieke acteur zijn wat sullige uiterlijk en zwaardere postuur in zijn voordeel werken. Vanuit een underdog-positie verbaast hij zo al snel vriend en vijand met zijn vliegensvlugge en soepele bewegingen. Net zoals maffe bedelaar Mei Sheng Fan in het verhaal zelf het spel van onderschatting speelt. Als Fast Eddie Felson (Paul Newman) in ‘The Hustler’ doet hij zich een stuk bescheidener voor dan hij zou moeten zijn. Hij doet het voorkomen alsof hij gewoon een idiote, dronken vent is die je zo omver blaast, terwijl hij in werkelijkheid een grootse vechter is, die met iedereen korte metten maakt. Het is een personage regelrecht uit de legende van de “dronken meester”, een jaar eerder nog verfilmd met Jackie Chan in de hoofdrol. Het is verbazingwekkend om de dronken bedelaar zijn kunsten te zien vertonen. Balancerend en rondspringend op wijnkruiken, en de armen en benen van iemand anders gebruikend om zijn tegenstander neer te slaan.
En het verhaal, ach, dat doet niet heel erg terzake. Het is een mengelmoesje van bekende elementen uit kungfu-films. Rivaliserende scholen, een meester die een naïeve leerling de fijne kneepjes bijbrengt, persoonsverwisselingen, en wraakacties. Verder is de toon van de film wellicht niet voor iedereen even aantrekkelijk. Je moet niet vies zijn van een beetje slapstick en gekke bekkentrekkerij. De film begint al meteen met Sammo die uitglijdt over een bananenschil, en wanneer de dronken man een slok wijn neemt voor een gevecht hoor je ineens het popeye-melodietje. Toch bevat de film ook dramatischer, grimmiger gedeeltes, wanneer er een (bijna-)verkrachting en moord plaatsvinden, en het alleen nog maar om wraakacties gaat. Dan valt het op dat Sammo Hung niet eens zo’n beroerde dramatisch acteur is, of hoeft te zijn. In een belangrijke scène in de laatste akte van de film, zien we Sammo in een dramatisch shot treuren over de dood van een naaste – wat de motivatie is voor zijn laatste wraakactie – overgaand in een uitdrukking van blinde woede, en hierin overtuigt de acteur aardig.
Maar de kungfu is waar de film om draait, en hier krijgen we meer dan genoeg van voorgeschoteld. Yuen Woo-Ping weet als geen ander hoe hij zijn publiek moet vermaken met ongelooflijke martial arts confrontaties. Of je nu liefhebber bent van het komedie-aspect of niet, de gevechten alleen maken van ‘The Magnificent Butcher’ al een absoluut schot in de roos.
Bart Rietvink