The Mourning Forest – Mogari no mori (2007)
Regie: Naomi Kawase | 97 minuten | drama | Acteurs: Shigeki Uda, Machiko Ono, Makiko Watanabe, Kanako Masuda, Yachiro Daito
Op de drieëndertigste sterfdag van zijn vrouw – het jaar waarin volgens het Boeddhisme de ziel definitief naar het hiernamaals vertrekt – besluit Shigeki het graf van zijn vrouw voor een laatste keer te bezoeken. Hij is geïnspireerd door de ontmoeting met de jonge, gekwetste Machiko, die hem doet denken aan zijn vrouw. De twee krijgen ook direct ‘iets’, wat een beetje doet denken aan ‘Lost in Translation’ (Sofia Coppola; 2003), die ook gaat over een oudere man en een jongere vrouw die in hetzelfde schuitje zitten. Ook hier wordt een seksuele onderlaag voelbaar, maar nooit uitgespeeld. Gelukkig, want het zou een heel andere film zijn geworden. Het zal wel iets met culturele verschillen te maken hebben en wellicht ook het feit dat het goed uitkwam om die Boeddhistische betekenis eraan te kunnen geven, maar 33 jaar voelt wel een beetje lang voor zo een overduidelijk verdriet.
“Mako”, de naam van zijn dierbare, is het enige dat de oude man in het begin kan uitbrengen en het lijkt onwaarschijnlijk dat hij niet alcoholist is geworden of zelfmoord heeft gepleegd of op zijn minst intense psychiatrische begeleiding heeft gekregen als hij zo geobsedeerd is door zijn overleden vrouw. Gelukkig spelen de acteurs hier redelijk overheen, hoewel Shigeki, die soms overkomt als een kindse autist, het af en toe wel heel dik aanzet allemaal. Machiko Ono overtuigt individueel iets meer, maar het is vooral de chemie tussen de twee die indruk maakt. Zonder er al te veel woorden aan vuil te maken beloven de twee elkaar trouw. Een paar mooie scènes op het veld illustreren op een prachtige en ontwapenende manier de kinderlijke onschuld en het jeugdige enthousiasme dat de twee volwassenen bij elkaar aanboren. Het sterke van dit verhaal is het ‘onontkoombare’. Vanaf het moment dat de twee hoofdfiguren met elkaar in contact komen is het duidelijk dat ze aan elkaar verbonden zijn. Wat begint als een verwarde zoektocht, lijkt bijna een exact geplande daad, of in ieder geval eentje die in de sterren geschreven stond.
Die prachtige omgeving speelt uiteraard ook een belangrijke rol in het verhaal. Niet voor niets heet de film ‘The Mourning Forest’, wat niet refereert aan een bos dat rouwt, maar aan ‘het bos waarin gerouwd wordt’. Het bos ook waarin sterfte en geboorte hand in hand gaan, zoals de wetten van de natuur voorschrijven. ‘Leven’ betekent in het Japans niet alleen ‘het gevoel dat je leeft’, maar staat ook voor ‘eten’. We houden onszelf in leven door ons te voeden met wat de natuur ons brengt. Het is deze natuur en de eigen natuur waarnaar Shigeki en Machiko terug moeten keren om tot verwerking van hun pijn te komen. Met ‘The Mourning Forest’ keert Naomi Kawase, talentvolle jonge regisseur uit Japan, terug naar haar eigen geboortegrond Nara. In de traditie van haar grote voorbeeld Yasujiro Ozu (van o.a. ‘Tokyo Story’ uit 1953), vertelt ze een eenvoudig verhaal waarin menselijkheid centraal staat. Ze neemt daar, net als Ozu ruim de tijd voor, te ruim wellicht voor sommigen, zeker in deze tijd. Niet dat de film nu zo lang duurt, maar de scènes zijn hier en daar behoorlijk uitgerekt en dialogen zijn redelijk spaarzaam. Een pluspunt, dat, samen met de prachtig in beeld gebrachte natuur en het overtuigende spel, ons uitdaagt dezelfde reis te maken als de personages. Op een aantal momenten, vooral aan het einde, wordt het iets te veel, en helaas zelfs wat pathetisch, maar verder is ‘The Mourning Forest’ en een integere en geslaagde poging tot het overbrengen van menselijke warmte en de moeite waard om even de tijd voor te nemen.
Arjen Dijkstra
Waardering: 4
Bioscooprelease: 16 oktober 2008