The New Boy (2023)

Regie: Warwick Thornton | 96 minuten | drama, fantasie | Acteurs: Aswan Reid, Cate Blanchett, Deborah Mailman, Wayne Blair, Shane Mckenzie Brady, Tyrique Brady, Tyler Spencer, Laiken Woolmington, Kailem Miller, Kyle Miller, Tyzailin Roderick, Nathan Lawson, Peter Jupiter, Kit Fortune, Kenneth Radley, Kobe-Miller Dare, Lara Lorna McKenzie-Brady, Les Rice

In de veelbelovende beginscène van Warwick Thorntons ‘The New Boy’ proberen twee Australische soldaten midden in de woestijn een jonge Aboriginal (Aswan Reid) te vangen. Dit gaat met de grootst mogelijke moeite. Vervolgens wordt de jongen zowat aan de einde van de wereld in een kleine parochie gedumpt. Na ‘Samson and Delilah’ (2009) en ‘Sweet Country’ (2017) graaft regisseur Thornton wederom in de Australische koloniale geschiedenis.

Met de zegen van pastoor Dom Peter, neemt zuster Eileen (Cate Blanchett) de jonge Aboriginal op in de parochie voor verweesde en inheemse jongens. Omdat hij geen naam heeft en geen bekende taal spreekt, noemen zuster Eileen en zuster Mum (Deborah Mailman) hem simpelweg New Boy. Als de zusters hun handen al vol hebben aan de overige jongens: de nieuwe rekruut is nog veel lastiger. Achteloos onttrekt hij zich aan gewoontes en gebruiken. Voor de anderen voelt het alsof ze een wild dier in hun midden hebben. Tegelijk is het voor de gelovigen een eerbare uitdaging om hem te leren hoe hij zich moet gedragen in de echte, hun, wereld.

Het is een open geheim dat zuster Eileen praktisch de baas is van de parochie, terwijl dat volgens het heilige schrift verboden is. Zuster Mum en manusje-van-alles George (Wayne Blair) spelen het spel mee omdat ze bang zijn om hun veilige onderkomens te verliezen. En hoewel New Boy het zo misschien niet ziet, draagt ook hij een geheim bij zich. Hij communiceert met een wonderlijk lichtje dat hem net als Jezus aan het kruis bovennatuurlijke krachten geeft. Echter zijn medebewoners zien dit niet per se als een vroom teken. Kortom, het geloof houdt de partijen in de parochie bij elkaar maar New Boy stelt dit fragiele evenwicht ook op de proef.

Dat het jongetje niet op zijn plaats zit, laat Thornton niet na om te benadrukken. Waar alle andere jongens braaf de voorgeschreven kleding dragen, gebedjes opdreunen (en schieten) en met mes en vork eten, slaapt New Boy op de vloer, eet hij met zijn handen en pruttelt hij op de meest ongelegen momenten amen. Kijk nou toch hoe onbeschaafd hij is! Maar, wanneer je uitzoomt, is hij kortweg gesteld niet de bezoeker van het land en heeft hij geen muren en bed nodig om te overleven in de ruige natuur. Toch moet hij zich constant aanpassen aan de Christelijke (en Westerse) missiedrang. Hoe zal de oorspronkelijke ziel dit ondergaan?

Tevens draait de film om de worsteling van zuster Eileen. Hoewel ze zich strikt aan het geloof houdt, heeft ze zich tegen een belangrijk decreet gekeerd. Zal ze New Boy daarom ooit begrijpen of botsen hun wereldbeelden zo hevig dat de enige uitkomst is dat de één voorgoed de overhand krijgt? Regisseur Thornton is weinig dubbelzinnig over het antwoord.

Tijdens de film slijten de scherpe kanten van het omstreden onderwerp, het met dwang beschaven van oorspronkelijke bewoners, eraf. ‘The New Boy’ hinkt namelijk te vaak op twee gedachten: gaat het voor een krachtig statement over kolonisatie of voor een magisch-realistische film over een strenggelovig clubhuis, met een vleugje ‘Stand by Me’ (Rob Reiner, 1986)? Deze identiteitscrisis over de richting lost het nooit helemaal op. Daarnaast tast je nogal in het duister over zuster Eileen, terwijl je voelt dat Blanchett meer met haar rol wil en kan. Het materiaal voor haar personage is echter te mager uitgewerkt.

Wel speel Aswan Reid als New Boy zeer sterk, en dat met een minimum aan tekst. Ook zijn de beelden van Australië indringend, alsof Thornton inspiratie vond in de visuele bravoure van ‘Days of Heaven’ (Terrence Malick, 1978). De beelden dragen een gevoel van grote isolatie, onmacht en schoonheid. Bovendien ondersteunen ze het idee dat de kolonisator het land naar zijn wil wilde omzetten. Het verlies van onschuld, een nationaal trauma dat wordt geboren, spookt door de film. Jammer dat de pen van Thornton dan minder scherp is dan bij zijn eerdere werk.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 18 juli 2024