The Night Flier (1997)
Regie: Mark Pavia | 93 minuten | horror, thriller | Acteurs: Miguel Ferrer, Julie Entwisle, Dan Monahan, Michael H. Moss, John Bennes, Beverly Skinner, Rob Wilds, Richard K. Olsen, Elizabeth McCormick, J.R. Rodriguez, Robert Casey, Ashton Stewart, William Neeley, Windy Wenderlich, General Fermon Judd Jr, Deann Korbutt, Rachel Lewis, Kristen Leigh, Simon Elsworth, Jim Grimshaw, Matthew Johnson, Terry Neil Edlefsen
“..what we do here in Inside View is identify and define the cultural archive of the American mind…. alien abductions, amusing animal stories, attacks on the handicapped, battered wifes, bizarre body functions , breast surgery horrorstories, celebrities …addicted, perverted, dying, dead… and of course, back from the dead…demonic possessions…..” Aldus de woorden waarmee de jonge Katherine Blair wordt verwelkomd als reporter bij het sensatieblad Inside View. Kwalitatief nogal bedenkelijke uitspraken dus. De houding van de arrogante en zich superieur gedragende sterreporter Richard Dees komt daarmee overeen als hij Blair op niet mis ter verstane wijze zijn filosofie ‘…never believe what you publish, and never publish what you believe…’ meedeelt.
Niet zo vreemd dus dat Dees in deze op een verhaal van Stephen King gebaseerde film een vaag verhaal over een seriemoordenaar die op kleine vliegveldjes moorden pleegt en zijn slachtoffers zonder bloed in hun aderen niet gelooft en een opdracht om dit te verslaan afslaat. Als nieuwkomer Blair echter veelbelovende vorderingen maakt is Dees er geen seconde afkerig van haar verhaal in te pikken, en komt hij er geleidelijk achter dat hij weleens met een vampier te maken kan hebben.
‘The Night Flier’ is echter geen vampierfilm in de typische zin van het woord: geen crucifixen , knoflook, wijwater, vleermuizen of aanverwante traditionele vampierattributen. De vampier verplaatst zich ‘s nachts in een klein vliegtuigje en draag de naam Dwight Renfield, een naam die bij de vampierfans direct wat belletjes zullen doen rinkelen. En het is aan Dees om zijn identiteit en motieven te achterhalen. De speurtocht van Dees naar de geleidelijke ontrafeling van het mysterie aangaande de rondvliegende vampier is ook datgene wat centraal staat in deze film, die voor een deel, naast de horror die erin voorkomt, ook thrillerachtige misdaadelementen in zich heeft. Regisseur Mark Pavia kiest ervoor om niet te snel en niet te expliciet uit te pakken, maar hanteert een geleidelijke opbouw en ingehouden aanpak bij de ontwikkelingen in zijn film, met tussentijdse scènes waarin de mysterieuze vlieger op hardhandige en brute wijze de nodige slachtoffers maakt. Wat Pavia bereikt, ondersteund door een juist gebruik van licht enge muziek op de juiste tijden, is een licht duister en broeierig thrillerachtig sfeertje met op de achtergrond de dreiging van steeds naderbij komend en onafwendbaar onheil wanneer Dees de moordenaar steeds dichter op de hielen komt te zitten, maar deze ook een soort kat- en muis spelletje met hem lijkt te gaan spelen. Een gepast spanningsverhogend gegeven, aangezien de dreiging die er van de vampier uitgaat mee wordt vergroot en Dees’ kansen minder lijken te worden.
In een later stadium wordt een andere aanpak gehanteerd en het een en ander wordt explicieter in beeld gebracht. Hakkende en bloederige taferelen alom, een exploderend hoofd, wat schietwerk… in vergelijking met de tot dan toe meer ingehouden aanpak wellicht wat te uitbundig vormgegeven, maar de liefhebbers van de meer grafische taferelen zullen het niettemin weten te waarderen. De afsluiting zal, ook voor wat betreft de speciale effecten zowel aangaande het optreden en het uiterlijk van de vampier als Dees eigen vroegere ‘slachtoffers’, wat vergezocht overkomen. Wel wordt er een aardig nachtmerrieachtig sfeertje mee bereikt, evenals een gepaste ironische afsluiting, maar al te passend bij het sarcasme waarmee Dees zich door het verhaal voortbeweegt.
Wel zijn er her en der de nodige minpunten aan deze productie te onderkennen: regisseur Pavia is in de geleidelijke opbouw van zijn verhaal soms toch wat te langzaam. Verder komen er de nodige onwaarschijnlijkheden in voor en blijven er meerdere onduidelijkheden bestaan, hoewel dit wel op gepaste wijze bijdraagt aan de geheimzinnigheid die aan de vampier kleeft en aan de licht mysterieuze sfeer die de gebeurtenissen omgeeft. Verder neemt de vampier niet eens zo’n grote plaats in het verhaal in. Hij komt tussentijds wel herhaaldelijk sfeerverhogend vaag en onduidelijk in beeld en over de kwaadaardigheid van zijn handelingen kan ook geen twijfel bestaan. Maar hoewel deze scènes op zich geslaagd genoeg overkomen, had het geen kwaad gekund om wat de vampier wat frequenter in beeld te brengen. Ook wordt een groot deel van de aandacht in dit verhaal besteed aan de rivaliteit tussen Dees en Blair, iets wat op zich ook een kleinere plaats in had kunnen nemen.
Aan de andere kant geeft deze rivaliteit wel volop de ruimte om het karakter van de verbitterde, sarcastische en arrogante Richard Dees, de feitelijke hoofdpersoon, naar voren te laten komen. Een karakter dat alles zal doen voor zijn verhaal en voor zijn ranzige foto’s, tot het in scène zetten van scheefgetrapte en bebloede grafstenen aan toe. Een keurig optreden van Miguel Ferrer als Dees die ondanks dat zijn personage weinig tot geen sympathie zal oproepen toch moeiteloos de aandacht bij zijn belevenissen weet te houden en zelfs de nodige betrokkenheid weet op te roepen. Wellicht ook omdat het besef rijst dat Dees door de wantoestanden waarmee hij tijdens zijn werk te maken heeft gekregen dusdanig afgestompt is geworden. Ook een degelijk optreden van Julie Entwisle die voor wat betreft haar filmpersonage Katherine Blair zowel haar aanvankelijk naïeve kanten als de sarcastische trekjes die ook zij begint te ontwikkelen geloofwaardig weet neer te zetten.
Het bovenstaande resulteert al met al in een degelijke Stephen King verfilming, een verdienstelijk vormgegeven thrillerachtig mysterie-vampierverhaal. Niet de beste King-verfilming ooit, maar een die op zonder meer het nodige te bieden heeft en de aandacht zonder veel moeite weet vast te houden.
Frans Buitendijk