The Old Oak (2023)

Recensie The Old Oak CinemagazineRegie: Ken Loach | 113 minuten | drama | Acteurs: Dave Turner, Ebla Mari, Claire Rodgerson, Trevor Fox, Chris McGlade, Col Tait, Jordan Louis, Chrissie Robinson, Chris Gotts, Jen Patterson, Arthur Oxley, Joe Armstrong, Andy Dawson, Maxie Peters

De inmiddels 87-jarige Ken Loach is een regisseur die steevast sociale, maatschappijkritische films over de Britse arbeidersklasse aflevert. Zo zien we in ‘Sorry We Missed You’ hoe een pakketbezorger voor zijn gezin probeert te zorgen en vertelt ‘The Angels’ Share’ over een criminele tienervader die wat van zijn leven wilt maken. De Brit heeft met ‘The Old Oak’ nu naar verluidt zijn laatste film gemaakt.

‘The Old Oak’ speelt zich af in een voormalig mijnwerkersstadje in het noorden van Engeland. De titel van de film verwijst naar de kroeg die wordt gerund door TJ (Dave Turner). Het stadje wordt overspoeld met Syrische vluchtelingen die goedkoop in leegstaande huizen terecht kunnen. De gemoederen lopen mede daardoor hoog op. Onverwacht raakt TJ bevriend met Yara (Ebla Mari), een van deze vluchtelingen. Hun vriendschap staat aan de basis van een bescheiden kennismaking tussen de twee werelden.

Het is Ken Loach wederom gelukt een uitzonderlijk realistisch portret over de maatschappij te schilderen. Een thema als huisvesting van vluchtelingen is razend actueel. Het is knap hoe Loach ons altijd weer de waan van de dag laat zien. Met een linkse blik geeft hij een bijzonder fraai inkijkje in een dorp waar de spanningen elke dag hoger oplopen.

Aan de ene kant staat de lokale bevolking. Zij voelen zich in de aap gelogeerd. De Syriërs krijgen zomaar alles in hun schoot geworpen, en zij moeten weer op de blaren zitten. In de kroeg van TJ voelen zij zich ook steeds minder welkom, en dat maken ze met racistische bejegeningen vrij duidelijk. De Syrische vluchtelingen daarentegen zijn goedgezind en willen maar wat graag zorgen dat de gemeenschap eenstemmig is. Zij zijn vooral heel dankbaar, voor iedere ademtocht.

Het contrast tussen de twee werelden is angstvallig groot. TJ staat hier recht tussen in. Hij is de barmhartige Samaritaan die de werelden moet doen samensmelten. De dialogen waar hij deel uit maakt voelen constant levensecht. Of neem de scène waarin Yara’s foto’s (zij is fotograaf) tentoongesteld worden in een zaaltje, het voelt werkelijk alsof je erbij bent. Soms krijg je het idee dat je naar een documentaire zit te kijken. De magie van films van Ken Loach zitten in het hyperrealistische. Niemand kan dit zo goed als de Brit.

De cast van ‘The Old Oak’ herbergt geen grote namen. Het zijn allemaal mensen die zo van de straat gegrepen lijken te zijn. Dave Turner zet TJ neer als een ietwat knorrige man, maar naarmate de film vordert, en we in zijn verleden duiken, kom je erachter dat hij iemand is die het hart op de juiste plek heeft zitten. De dialogen tussen hem en ‘het volk’ zitten boordevol maatschappijkritische sneren die Loach er subtiel heeft ingefietst.

Naar het einde toe verandert het tot dan toe nuchtere ‘The Old Oak’ iets teveel in een sprookje. Voor de film an sich is het een passend einde, maar het voelt wat kortzichtig. Het eerste uur tot anderhalf uur is zeer weloverwogen. De ruiten worden niet totaal ingegooid, maar op het laatst ontstaan er wel degelijk barstjes in het grote geheel.

‘The Old Oak’ is een zwanenzang van grote klasse. Nog een keer voelt Loach een thema aan de tand dat extreem pijnlijk is voor veel bevolkingsgroepen. Hij houdt ons een spiegel voor waarin we diep mogen kijken. Hoewel sommige lijntjes in het verhaal iets te rooskleurig eindigen, heeft hij weer een film gemaakt die in alles buitengewoon rauw is. Laten we Loach vooral bedanken voor al zijn mooie films.

Sjoerd Crins

Waardering: 4

Bioscooprelease: 21 december 2023
DVD-release: 22 maart 2024