The Party (2017)

Recensie The Party CinemagazineRegie: Sally Potter | 71 minuten | komedie, drama | Acteurs: Patricia Clarkson, Bruno Ganz, Cherry Jones, Emily Mortimer, Cillian Murphy, Kristin Scott Thomas, Timothy Spall

Een politiek statement over een gebroken Engeland, zo omschrijft Sally Potter haar gitzwarte tragikomedie ‘The Party’ (2017). “Toen ik het scenario schreef, leefde in Groot-Brittannië een sterk gevoel dat mensen hun politieke leven aan het verliezen waren”, meent ze. “Linkse politici hadden hun lef verloren om voor hun idealen uit te komen en verscholen zich ergens in het politieke centrum, zodat links en rechts amper van elkaar te onderscheiden waren.” Die verwarrende tijd zorgde ervoor dat mensen niet meer voor zichzelf konden onderscheiden wat de waarheid was. “Daarom is het vertellen van de waarheid zo’n belangrijk thema in mijn film. De waarheid in alle opzichten, zowel in het persoonlijke als het politieke leven.” In de slechts twee weken waarin ‘The Party’ opgenomen werd, viel de beslissing over Brexit. Een uitkomst die enorme impact had op de internationale cast en crew. “Veel mensen barstten in tranen uit de ochtend na het referendum. Het gevoel leefde dat de film – zo realiseerde ik me pas later – een vooruitziende blik had ten aanzien van wat er zo vreselijk mis kan gaan wanneer mensen hun principes uit het oog verliezen.”

Sally Potter is niet de meest toegankelijke filmmaker. Haar bekendste werk is wellicht ‘Orlando’ (1992), naar de gelijknamige novelle van Virginia Woolf, met Tilda Swinton in de hoofdrol. Recenter werk is ‘Ginger & Rosa’ (2012) met onder anderen Elle Fanning en Annette Bening. ‘The Party’ is haar luchtigste werk in jaren. Het feest uit de titel is een stijlvolle soirée bij politica Janet (Kristin Scott Thomas) thuis. Ze heeft iets te vieren, omdat ze zojuist te horen heeft gekregen gepromoveerd te zijn tot minister van gezondheidszorg in het Britse schaduwkabinet. De poort naar een post als partijleider en uiteindelijk zelfs minister-president staat wagenwijd open. Terwijl ze hapjes staat klaar te maken, druppelen één voor één de gasten binnen. De eerste die arriveren zijn Janets oude schoolvriendin April (Patricia Clarkson), gezegend met een vlijmscherpe tong, en haar nogal zweverige, veel oudere Duitse vriend Gottfried (Bruna Ganz). Vervolgens duiken ook academica Martha (Cherry Jones) en haar partner Jinny (Emily Mortimer) op. Martha is een oude studiegenote van Janets echtgenoot Bill (Timothy Spall), die de hele avond al lethargisch voor zich uit zit te staren en slechts uit zijn stoel komt op een nieuwe plaat op te zetten. Er broeit iets, want de onderlinge sfeer is niet bepaald gezellig te noemen. Zo steekt rascynicus April haar mening over de verbitterde feministe Martha niet onder stoelen of banken. Het loopt pas echt uit de hand wanneer Tom (Cillian Murphy), een doorgesnoven bankier, ten tonele verschijnt. De ene schokkende onthulling volgt de andere op en de feestgangers vliegen elkaar letterlijk in de haren, nog voor er überhaupt een hapje geserveerd is.

‘The Party’ voelt, oogt en klinkt als een toneelstuk, maar is dat niet. Potter schreef het scenario speciaal voor deze film. Net als een toneelstuk leunt ‘The Party’ zwaar op dialoog en spelen de gebeurtenissen zich uitsluitend af in het huis van Janet en Bill. Met zijn 71 minuten durende speeltijd is dit een korte, intelligente en messcherpe tragikomedie vol venijn, waarin wordt toegewerkt naar een ouderwets sterke punchline. De kracht zit ‘m in de manier waarop Potter haar personages observeert. De politieke laag maakt ‘The Party’ intelligent en scherp, maar het zijn de persoonlijke relaties tussen de karakters, en de strubbelingen die ze ondervinden in het met elkaar omgaan en de waarheid vertellen, die de boventoon voeren. De fantastische cast wordt aangevoerd door Kristin Scott Thomas, wiens façade in één klap instort wanneer de eerste onthullingen geopenbaard worden. In haar beste scènes is ze een toonbeeld van ingehouden woede; hypocriet is ze ook, want zelf heeft ze ook de nodige geheimen te verbergen. Timothy Spall is de brenger van die allesverwoestende boodschap; de uitgebluste en verwaarloosde echtgenoot van een overambitieuze politica heeft niets meer te verliezen. Cillian Murphy, als bankier een vreemde eend in de bijt tussen de linkse elite, is een tikkende tijdbom die elk moment de boel kan laten ontploffen. En waar blijft toch zijn mysterieuze echtgenote? Cherry Jones en Emily Mortimer hebben heuglijk nieuws, maar zijn ze allebei wel zo open en eerlijk naar elkaar geweest? En dan hebben we nog het onwaarschijnlijke duo Bruno Ganz en Patricia Clarkson. Hoe hebben deze twee elkaar ooit gevonden? Ganz is de meest zachtaardige en spirituele van het hele stel, terwijl Clarkson de show steelt met haar beledigende maar o zo grappige oneliners.

Een topcast in een in stijlvol zwart-wit gefilmde claustrofobische tragikomedie waarin de politiek opmerkelijk veel parallellen heeft met het persoonlijke leven van de personages. De onthullingen dreigen de boel te laten escaleren, en er wordt inderdaad geschreeuwd, geslagen en met een vuurwapen gezwaaid. Janet probeert met haar onderdrukte woede de stemming nog te redden, maar uiteindelijk is zij zelf degene die de trekker overhaalt. ‘The Party’ is een klein pareltje in een door actiespektakel en superhelden gedomineerde filmwereld anno 2017: intelligent, grappig en vol venijn.

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 14 december 2017
DVD-release: 23 februari 2018