The Peanut Butter Falcon (2019)

Recensie The Peanut Butter Falcon CinemagazineRegie: Tyler Nilson, Michael Schwartz | 93 minuten | avontuur, komedie | Acteurs: Zack Gottsagen, Ann Owens, Dakota Johnson, Bruce Dern, Shia LaBeouf, Thomas Haden Church, Rob Thomas, Jon Bernthal, Tim Zajaros, John Hawkes, Yelawolf, Jonathan D. Williams, Deja Dee, Lee Spencer, Mark Helms, Michael Berthold

Hij was één van de meest opvallende verschijningen tijdens de uitreiking van de Academy Awards van 2020: Zack Gottsagen. Samen met Shia LaBeouf mocht hij de prijs voor Best Live Action Short Film uitreiken aan Marshall Curry voor ‘The Neighbour’s Window’ (2019). De 35-jarige acteur was de eerste persoon met het syndroom van Down die een Oscar mocht uitreiken, en schreef daarmee geschiedenis. Samen met LaBeouf schitterde Gottsagen in ‘The Peanut Butter Falcon’ (2019), een roadmovie die door Tyler Nilson en Michael Schwartz speciaal voor hem geschreven werd. Het duo, dat ervaring opdeed met het regisseren van korte documentaires en videoclips, leerde Gottsagen in 2011 kennen toen ze een acteerworkshop verzorgden voor aspirant-acteurs met een beperking. Gottsagen viel op vanwege zijn onmiskenbare talent en Nilson en Schwartz spraken af dat ze met hem een film wilden maken. ‘The Peanut Butter Falcon’ is een hedendaagse hommage aan Mark Twains klassieker ‘De lotgevallen van Huckleberry Finn’, waarin het titelpersonage en zijn maatje Tom Sawyer grootse avonturen beleven. Net als het boek belichaamt de film op meeslepende wijze de zoektocht naar vrijheid, dwars door de broeierige wildernis van het Amerikaanse zuiden.

Twintiger Zak (Zack Gottsagen) slijt zijn dagen, bij gebrek aan een betere plek voor hem, noodgedwongen in een bejaardenhuis in North Carolina. Zijn ouders deden ooit afstand van hem; kennelijk hadden ze er geen zin in om voor een gehandicapt kind te zorgen. Zijn alternatieve familie bestaat nu uit de ouderen in het tehuis en verzorgster Eleanor (Dakota Johnson), een studente die als vrijwilliger werkt in het verzorgingshuis. Zak droomt ervan om zijn grote held te ontmoeten: Salt Water Redneck (Thomas Haden Church), een showworstelaar die zijn hoogtijdagen ergens in de jaren tachtig had en na zijn actieve carrière een worstelschool in het zuiden van South Carolina startte. Zak zou niets liever willen dan zich aanmelden voor een worstelopleiding bij zijn held en doet meer dan eens een ontsnappingspoging uit het tehuis, daarbij geholpen door de meest ondeugende ouderen. Op een avond, nadat hij voor de zoveelste keer zijn videoband van Salt Water Redneck heeft bekeken, probeert Zak opnieuw te ontsnappen. Hij krijgt hulp van Carl (kleine maar fijne rol van Bruce Dern), die hem adviseert zich met zeep in te smeren zodat hij makkelijker tussen de uiteengetrokken tralies door glijdt. Heel vroeg in de ochtend smeert Zak hem, gekleed in een grote witte onderbroek en met verder helemaal niks bij zich.

Tyler (Shia LaBeouf) is een klaploper die achtervolgt wordt door een trauma waarbij zijn geliefde broer (Jon Berthal) om het leven kwam. Hij probeert de eindjes aan elkaar te knopen door te vissen, maar als hij de krabnetten van anderen leegrooft krijgt hij Duncan (John Hawkes) en zijn onafscheidelijke ‘heavy’ Ratboy (rapper Yelawolf) achter zich aan. Uit wraak steekt Tyler in een onbewaakt ogenblik voor tienduizenden euro’s aan visspullen van Duncan in de fik. Vanaf dat moment is hij een man op de vlucht. Hij gaat er vandoor in zijn motorbootje, maar blijkt een verstekeling aan boord te hebben: Zak. Aanvankelijk ziet hij hem als een blok aan zijn been en wil hij de jongen aan zijn lot overlaten, maar dat kan hij toch niet over zijn hart verkrijgen. Zeker niet als hij verneemt dat Zak net als hij op de vlucht is: de twee blijken meer met elkaar gemeen te hebben dan hij op het eerste gezicht dacht. Ze besluiten Zaks droom waar te maken, en naar de worstelschool van Salt Water Redneck te trekken, onderwijl achterna gezeten door de radeloze Eleanor en de woedende Duncan en Ratboy.

Roadmovies kennen over het algemeen een vrij formulematig plot, dus is het voor filmmakers zaak om zich te onderscheiden met sfeer, innemende personages en sterke rollen en juist op die vlakken scoort ‘The Peanut Butter Falcon’ uitstekend. Nilson en Schwartz dompelen ons onder in een authentieke sfeer van The Deep South, met eindeloze moerassen, indrukwekkende kustlijnen en indringende wildernissen, die dankzij director of photography Nigel Bluck zwoel en dromerig in beeld worden gevangen (saillant detail is dat de film niet in de Carolina’s maar in Georgia werd opgenomen, maar die staat kent een vergelijkbare natuur). Dankzij een warme, sfeervolle soundtrack vol bluegrass, Americana, folk en spirituals waan je je daadwerkelijk in het diepe zuiden van de VS. Met de innemende personages zit het ook wel snor: Gottsagen mag dan de minste ervaring hebben, maar overtuigt in een rol die waarschijnlijk niet ver van zijn eigen persoonlijkheid afstaat en – belangrijker nog – pakt ons direct vanaf de eerste minuut in met zijn rebelse karakter. Shia LaBeouf kwam de laatste jaren zo vaak in het nieuws vanwege privéschermutselingen (openbare dronkenschap, woedeaanvallen en algemeen wangedrag), dat je bijna zou vergeten dat hij een meer dan degelijk acteur is. In ‘The Peanut Butter Falcon’ is hij op zijn best, in een bijzonder gelaagde rol waarin onder een broeierig uiterlijk en een opstandige, nonconformistische houding een gebroken man schuilgaat die nooit vrede heeft kunnen maken met zijn verleden. Zijn toevallige ontmoeting met de ontwapenende Zak biedt hem geheel onverwacht een nieuw houvast. De vriend- en broederschap die van het scherm spat is oprecht en werkt aanstekelijk.

‘The Peanut Butter Falcon’ is vooral dankzij die heerlijke chemie tussen nieuwkomer Gottsagen en de weer in genade aangenomen LaBeouf een hartverwarmende en uiterst charmante film, die we met veel plezier vergeven dat de plot de originaliteitsprijs niet zal krijgen en niet al te diep graaft. Een modern feelgoodsprookje met het hart op de juiste plaats.

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 19 december 2019
VOD-release: 8 april 2020
DVD- en blu-ray-release: 29 april 2020