The Power of the Dog (2021)
Regie: Jane Campion | 128 minuten | drama, western | Acteurs: Benedict Cumberbatch, Kirsten Dunst, Jesse Plemons, Kodi Smit-McPhee, Thomasin McKenzie, Keith Carradine, Frances Conroy, Geneviève Lemon, Kenneth Radley, Sean Keenan, George Mason, Ramontay McConnell, David Denis, Cohen Holloway
Jane Campions ‘The Power of the Dog’ is zeker het wachten waard. Sinds het dichterlijke ‘Bright Star’ uit 2009 had de Nieuw-Zeelandse regisseur immers geen speelfilm meer gedraaid. Ondertussen zat Campion natuurlijk niet stil, want ze stond onder andere aan de wieg van de sinistere tv-serie “Top of the Lake” (2013-2017). Voor haar laatste productie heeft Campion een roman van Thomas Savage uit 1967 op een buitenissige en gracieuze manier naar het grote doek vertaald. Het wemelt van de onderhuidse spanning in dit episch maar tegelijkertijd intiem drama. Bovendien toont het zonder veel opsmuk oogstrelende beelden van diepe emoties in een overweldigende natuur die het publiek vooral kent van Amerikaanse westerns.
‘The Power of the Dog’ speelt zich af in Montana rond 1925 en centreert zich rond de rancheigenaren en broers Phil en George Burbank. De aimabele George houdt zich voornamelijk bezig met de financiële kant van het omvangrijke familieveebedrijf en de stugge Phil meer met het noeste werk op de ranch. Dan trouwt George tot ongenoegen van zijn oudere broer met de weduwe Rose Gordon. Daarnaast heeft Rose uit haar vorig huwelijk tienerzoon Peter die een feminien voorkomen heeft. Vooral dit laatste is een doorn in het oog van Phil, want volgens Phil staat hijzelf voor alles wat bij Peter ontbreekt, kloeke mannelijkheid. Zonder enige schaamte doet Phil er dan ook alles aan om moeder en zoon Gordon van de Burbanks ranch te verdrijven.
Zoals in haar films ‘Holy Smoke!’ (1999) en ‘In the Cut’ (2003) exploreert Campion op een eigenzinnige manier gender en seksualiteit in ‘The Power of the Dog’. Bovendien ontmantelt ze in relatie tot deze thema’s op geraffineerde wijze het mythologiseren van de cowboy. Iedereen kent hem wel, het type John Wayne of Clint Eastwood: een man zonder angst, een strikte erecode en met een hang naar avontuur in de ongerepte natuur. Daarnaast is hij bijna fanatiek solistisch. Toch staat Clint Eastwood met frisse tegenzin altijd voor iedereen klaar. En wanneer John Wayne weer eens een vrouw in nood heeft gered, rijdt hij pardoes richting zonsondergang. Ongrijpbaar en… eigenlijk een tragische mythe? Althans ‘The Power of the Dog’ prikt op wrange wijze door een dergelijk zelf aangemeten beeld. Welbeschouwd voldoet Phil ook niet aan de ultieme cowboy, oftewel volgens hem Bronco Henry, ooit zijn stoere en geliefde mentor. Knap is dan dat Campion niet de spot drijft met dit personage, maar Phil beschouwt als een tragisch product van zijn obsessie met mannelijkheid en een nostalgische hang naar een niet-bestaande pure wereld.
Niet vaker speelde Benedict Cumberbatch zo intens en trefzeker. Geleidelijk zie je hoe Phils zelfbeeld en innerlijke conflicten hem emotioneel mangelen. Kodi-Smith McPhee, die Peter vertolkt, en Kirsten Dunst, als gebroken moeder Rose, gaan zonder enig probleem mee in het acteergeweld van Cumberbatch. Dit levert prachtige duels op, vervult van tragiek en verlangen naar acceptatie, maar dan zonder de revolvers.
Tevens mag het muzikale brein achter deze neo-western niet onbenoemd blijven. Jonny Greenwood, nog altijd vast bandlid van Radiohead, timmert al jaren aan de weg als filmcomponist en doet dit met verve. Veelal beweegt Greenwoods muziek zich ergens tussen horror en romantiek en weet hij heel goed het rusteloze innerlijk van personages te vangen. In de filmwereld brak Greenwood door met een muzikale score voor ‘There Will Be Blood’ (Paul Thomas Anderson, 2007), die eveneens als ‘The Power of the Dog’ de western op tegendraadse wijze naar de hand zette. Jammer dat Campions film dan net dat beetje onvoorspelbaarheid mist zoals in haar vroegere werk. Niettemin blijft ook deze film van haar opzienbarende cinema.
Roy van Landschoot
Waardering: 4
Bioscooprelease: 18 november 2021
VOD-release: 1 december 2021 (Netflix)