The Seven Year Itch (1955)
Regie: Billy Wilder | 105 minuten | komedie, romantiek | Acteurs: Marilyn Monroe, Tom Ewell, Evelyn Keyes, Sonny Tufts, Robert Strauss, Oskar Homolka, Marguerite Chapman, Victor Moore, Dolores Rosedale, Donald MacBride, Carolyn Jones
Een van de meest iconische beelden uit de filmgeschiedenis is Marilyn Monroe die staande boven een rooster van de New Yorkse metro haar ivoorkleurige halterjurk omhoog laat waaien. Het beeld komt uit de film ‘The Seven Year Itch’, een kluchtachtige film die het thema ontrouw op een voor die tijd revolutionaire manier aansneed. Deze bewuste scène werd bij wijze van publiciteitsstunt gefilmd midden in New York, met duizenden nieuwsgierige toeschouwers die allemaal een glimp wilden opvangen van La Monroe. Onder hen was ook Marilyns kersverse echtgenoot Joe DiMaggio. De conservatieve honkballegende vond het maar niks dat al die kerels zijn vrouw zo zaten te begluren. Maar Marilyn, die toen al een beetje de weg kwijt was maar genoot van alle aandacht, vergat steeds haar tekst en dus moest de scène tientallen keren over worden gedaan. DiMaggio had schoon genoeg van het exhibitionisme van Monroe en liep kwaad weg. Het huwelijk tussen de twee supersterren duurde nog geen negen maanden.
Welkom in het Manhattan van de jaren vijftig. In die tijd was het gewoon dat mannen tijdens de zomermaanden hun vrouw en kinderen op vakantie stuurden en zij in de zinderende hitte van de grote stad verder gingen met hun werk. Er moest toch brood op de plank, nietwaar? Blijven ze dan heel eenzaam en alleen achter? Nee hoor, veel van hem konden niet wachten tot vrouw en kinderen weg waren zodat ze lekker de bloemetjes buiten konden zetten. Roken, drinken, gokken en uiteraard flirten met andere dames was aan de orde van de dag.
Een van deze mannen is Richard Sherman (Tom Ewell), een uitgever van voornamelijk pulpromans. Aan het begin van de film is te zien hoe hij zijn vrouw en zoontje uitzwaait op het station. Zodra ze uit het zicht zijn, begint Richard aan een heftig gevecht met zijn geweten. Hij wil niet toegeven aan de drank en de sigaretten, maar kan deze toch niet weerstaan. Bij terugkomst in zijn appartement blijkt hij als klap op de vuurpijl ook nog een nieuwe bovenbuurvrouw te hebben gekregen. En wát voor een buurvrouw (Marilyn Monroe!). Ze drinken, flirten en hebben het hartstikke gezellig. Richard zou haar best het bed in kunnen krijgen als hij zou willen. Weet hij zich in te houden…?
‘The Seven Year Itch’ is gebaseerd op het succesvolle gelijknamige toneelstuk van schrijver George Axelrod. Regisseur Billy Wilder wilde het verhaal dolgraag verfilmen maar de twee moesten eerst zorgen dat de meest controversiële dialogen en thema’s eruit zouden worden geschreven omdat de film anders niet zou worden goedgekeurd door de censuurcode van Hays. Deze was in het leven geroepen om geweld en onzedelijk gedrag te verwijderen uit films om de verloedering van de samenleving tegen te gaan. Amerika was toen dus al behoorlijk puriteins. Wilder en Axelrod vonden het erg zonde om bepaalde dialogen te schrappen – want dit waren juist de sterkste elementen van het verhaal – maar konden niet anders. Logischerwijs was de impact die de filmversie van ‘The Seven Year Itch’ had veel minder dan die van de toneelversie. In het originele verhaal gaat Sherman daadwerkelijk vreemd met het meisje; in de film blijven zijn uitspattingen beperkt tot levendige fantasieën.
En fantasieën zul je ongetwijfeld hebben als Marilyn Monroe je tegenspeelster is. Het contrast met de fletse, ietwat saaie Tom Ewell – die wonderwel de voorkeur kreeg boven onder anderen Walter Matthau en Gary Cooper – is dan ook overweldigend. Maar dat was precies de bedoeling van regisseur Billy Wilder. Hij wilde haar zo graag voor de rol van The Girl dat hij haar divagedrag (het was altijd maar afwachten of ze op kwam dagen op de set en of ze haar teksten kende) voor lief nam. Maar Wilder haalt net als in ‘Some Like It Hot’ het beste in haar naar boven. Ook al speelt ze het type waar ze later in haar carrière schoon genoeg van had – het domme wulpse blondje – ze doet het uitstekend en bewijst over veel komisch talent te beschikken. Het is alleen jammer dat haar personage geen enkele ontwikkeling doormaakt, in tegenstelling tot die van Ewell.
‘The Seven Year Itch’ is een luchtige relatiekomedie geworden, met hier en daar een leuke grap, met heel aardig acteerwerk van Ewell en Marilyn op haar best. Toch blijf je als kijker denken wat er van de film zou zijn geworden als de originele, veel scherpere dialogen erin waren verwerkt. Nu blijft het toch maar een beetje braafjes, zeker naar de huidige maatstaven. Liefhebbers van Wilder zullen deze film ook wat flauwtjes vinden (hij staat juist bekend om zijn bijtende spot, denk maar aan ‘The Apartment’ en ‘Some Like It Hot’), maar desondanks is ‘The Seven Year Itch’ zeker de moeite waard.
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
Blu-ray-release: 1 augustus 2012 (‘Forever Marilyn: The Blu-Ray Collection’).