The Sky Above Us (2015)
Regie: Marinus Groothof | 97 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Nevena Ristic, Milos Timotijevic, Hristina Popovic, Nikola Rakocevic, Mladen Sovilj, Tihomir Stanic, Nada Sargin, Slobodan Ninkovic, Marko Gvero, Mladen Andrejevic, Boris Isakovic, Stefan Bundalo, Ljuma Penov, Ana Bretsnajder, Jovana Gavrilovic
“Ben je nerveus voor de première?” vraagt actrice Ana aan haar collega na de repetitie. Die geeft haar een chagrijnige blik, waaruit blijkt dat ze zich druk maakt om ergere zaken. Die première kan haar gestolen worden, de stad wordt gebombardeerd!
Die stad is Belgrado, die in 1999 door de NAVO onder vuur wordt genomen vanwege de mensenrechtenschendingen in Kosovo. Maar ‘The Sky Above Us’ gaat niet over de oorzaak van het bombardement. Het woord Kosovo valt zelfs geen enkele keer.
In plaats daarvan toont ‘The Sky Above Us’ zonder oordeel het dagelijks leven van drie gewone mensen. Naast Ana zijn dat de tv-technicus Sloba en de onrustige twintiger Bojan. Eenvoudige zaken krijgen een andere lading in de bestookte stad. Op weg naar je werk passeer je ingestorte gebouwen en een groep mensen die als een levend schild de brug bewaken. Muren zijn beklad met anti-NAVO-leuzen en op straat liggen flyers waarin de NAVO meldt dat ze hun vriend zijn. De stroom valt om de haverklap uit en thuis bericht de tv over niks anders dan de bommen.
Ana probeert het allemaal te negeren en focust zich – zo goed en zo kwaad als het gaat- op haar werk. Bojan wil vooral feesten, maar zijn vriendinnetje probeert als journalistiek blogger juist alle informatie op te zuigen. “Waarom neemt ze alles altijd zo serieus”, schreeuwt hij op een gegeven moment uit. Zijn tijdelijk werk bij een tv-zender helpt ook niet mee, want het is een mogelijk doelwit van de NAVO. Sloba, zijn baas, is vooral bezig om hem en zijn collega’s gerust te stellen: “Ze zullen eerder een antenne bombarderen.”
‘The Sky Above Us’ is de eerste lange speelfilm van regisseur Marinus Groothof. Het is een uitwerking van zijn korte film ‘Sunset From a Rooftop’, waarmee hij in 2009 een Gouden Kalf won. Zijn aanpak is aardig. Het is alsof de kijker toevallig langsloopt en een inkijkje krijgt in drie willekeurige levens. De oorlog is nooit het hoofdonderwerp, maar is tegelijk in iedere scène aanwezig. Dit maakt de film geloofwaardig en oprecht. Je krijgt als kijker het idee: zo is het leven daadwerkelijk.
Maar het is jammer dat niet alle verhalen echt tot leven komen. Het is werkelijk of Groothof toevallig door de stad wandelde en drie willekeurige personen koos die hij tegenkwam, zonder te kijken of er ook een spanningsboog in hun verhaal zat. De enorme rust bij Ana en Sloba, die weliswaar bedrieglijk is, gaat snel vervelen. Alwéér een peinzende blik omhoog.
Gelukkig houdt het verhaal van Bojan de film op de been. Hij staart weliswaar ook vaak voor zich uit, maar zijn worsteling is veel explicieter. Hij haalt soms kattenkwaad uit en krijgt interesse in een meisje dat binnenkort naar het buitenland vertrekt. Een mooie metafoor voor zijn innerlijke staat om de ellende te ontvluchten in plaats van te aanvaarden of te bevechten. Acteur Nikola Rakocevic weet bovendien de onmacht van Bojan in zowel zijn rustige als drukke scènes prachtig te verbeelden.
Helemaal evenwichtig maakt het de film niet, maar het geeft wel genoeg dynamiek om te onderhouden. En dat verdient deze unieke benadering van die onwerkelijke dagen in Belgrado in 1999.
Bart Boersma
Waardering: 3
Bioscooprelease: 29 januari 2015