The Song of Sparrows – Avaze Gonjeshk-ha (2007)

Regie: Majid Majidi | 96 minuten | drama, komedie | Acteurs: Reza Naji, Maryam Akbari, Kamran Dehghan, Hamed Aghazi, Shabnam Akhlaghi, Neshat Nazari

Het Iraanse ‘The Song of Sparrows’ is zo’n film waar je meteen, zonder enige moeite, in de gepresenteerde wereld wordt getrokken. Het script is niet opdringerig gekunsteld en de personages komen authentiek over. Geen ultraknappe of superverzorgde Hollywoodacteurs, maar gewoon mensen uit het dagelijks leven: met haakneus of bierbuikje, ongeschoren gezicht of warrig haar. Deze mensen kunnen zich immers niet de luxe permitteren om lang voor de spiegel te staan of in een hippe outfit te verschijnen. Ze moeten overleven en proberen ondertussen nog een beetje te genieten van het leven. Het zou al heel wat zijn als dat allemaal zou lukken.

Het gezinnetje in ‘The Song of Sparrows’ doet zijn uiterste best om een gelukkig leven te leiden, maar het valt niet mee. Het zijn vooral de kleine dingen waar Karim en zijn vrouw en kinderen vreugde uit halen: het eten van kleine vruchtjes; de gedachte van Karim om samen met zijn vrouw ’s zomers gezellig op het dak te slapen, zodat ze de TV-antenne kunnen vasthouden voor de kinderen die binnen naar de beeldbuis kijken; de zojuist door de kinderen verkregen vissen, waarmee ze, door de verkoop van de vele nakomelingen, miljonair willen worden. Maar het is toch vooral zwoegen geblazen voor Karim om zijn hoofd boven water te houden. Er is net een struisvogel ontvlucht – zijn levensonderhoud – en hij heeft juist nu veel geld nodig omdat het gehoorapparaat van zijn dochter kapot is gegaan. Hij is echter niet verzekerd en goedkoop kan hij zo’n apparaat niet krijgen. En zijn dochter heeft het ding nodig voor haar examen. De vader is radeloos en lijkt in een soortgelijke positie te belanden als de hoofdpersoon in Vittorio de Sica’s ‘Ladri di Biciclette’. Dat wil zeggen, de verleiding lijkt wel erg groot te worden voor Karim om dan maar op illegale wijze aan geld te komen door iets te stelen. In zekere zin gebeurt dit ook wanneer er ineens iemand achterop zijn motor gaat zitten en hem aanziet voor taxichauffeur.

Het is op dit punt dat de machinaties van het filmscript duidelijk worden. De timing waarop deze kans voorbijkomt is wel heel erg opportuun, en ook de hierop volgende klanten begrijpen wel heel snel en makkelijk dat hij een motortaxi is, of wil zijn. Spontaan springen mensen midden op de weg bij Karim op de motor en betalen hem keurig na de rit. Hoewel, niet allemaal zijn ze zo beschaafd en een enkeling weet handig gebruik te maken van de wetenschap dat Karim helemaal geen vergunning heeft.

Karim is erg patriarchaal ingesteld, wat voor een groot deel bijdraagt aan zijn zorgen. Vrouw en kind kunnen en willen namelijk best de handen uit de mouwen steken om wat bij te verdienen, maar dit maakt hem furieus. Hij als man is verantwoordelijk voor het welzijn van zijn gezin en het binnenbrengen van het geld. Maar hij krijgt een lesje in nederigheid wanneer hij bijna letterlijk teveel hooi op zijn vork blijkt te nemen en een ongeluk krijgt. Hij kan lange tijd niets uitvoeren en moet aanzien hoe zijn vrouw en zoontje samen voor het geld zorgen en het gezin draaiende houden.

‘The Song of Sparrows’ is een klein doch aandoenlijk en sympathiek verhaal dat armoede verbeeldt van het gezin van Karim, maar niet opzichtig de juist emotionele snaren van de kijker probeert te raken. De film kent ondanks de problemen ook verschillende momenten van humor en charme. En het is alleen al koddig om een struisvogel te zien rennen, of om Karim verkleed als struisvogel de bewegingen van het beest te zien imiteren. De grootste kracht is echter acteur Reza Naji, die van Karim een echt persoon maakt, die meteen dicht bij de kijker staat en hem elke minuut in zijn personage laat geloven en om zijn lot doet geven.

Bart Rietvink

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 8 januari 2009