The Stranger (2022)

Regie: Thomas M. Wright | 117 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Joel Edgerton, Sean Harris, Jada Alberts, Cormac Wright, Steve Mouzakis, Matthew Sunderland, Fletcher Humphrys, Alan Dukes, Ewen Leslie, Gary Waddell, Andreas Sobik, Checc Musolino, Kym Wheare, Spencer Scholz

Een van de meest intrigerende dingen aan ‘The Stranger’ is de ongebruikelijke structuur van de film, die spanning opbouwt en ons voor een lange tijd in het duister houdt, ook al biedt het ons vanaf het begin wel degelijk aanwijzingen over wat we willen weten. De aanwijzingen zijn verborgen, maar voor de oplettende kijker valt er genoeg op te pikken.

De film is een misdaad-thriller gebaseerd op een Australische tragedie van een schooljongetje dat op onverklaarbare wijze in het niets verdwijnt, en van de acht jaar durende zoektocht door diverse politieagenten om te achterhalen wat er met hem is gebeurd. De film is een confronterende slow burn, in dezelfde lijn als ‘Nitram’ (2021) van Justin Kurzel, een film die niet zo lang geleden ook al een licht scheen op de eenzaamheid en razernij in de achterwijken van Australië.

‘The Stranger’ begint met dikke nevel en pulserende muziek. Langzaam zien we een kegelvormige berg opdoemen in een zee van mist. Om de berg strekt zich een bijna eindeloos naaldbos uit. Als je in dit bos zou verdwalen, is er een aannemelijke kans dat je nooit meer wordt teruggevonden.

Vervolgens ontmoeten we Henry (Sean Harris), een ietwat smoezelige vijftiger die zonder meetbare expressie door het Australische platteland reist. Hij besluit om de bus te pakken, en raakt zodoende in gesprek met Paul (Steve Mouzakis), een van de weinige andere passagiers in het voertuig. Paul vertelt vrijuit over zijn besognes. Henry is stukken voorzichtiger, hij treedt zelden in details over zichzelf.

De twee mannen zijn beiden werkloos en hebben geen gezin om rekening mee te houden. Als bijgevolg besluiten ze om met elkaar op te trekken. Paul vertelt aan Henry dat hij op het punt staat om een grote som geld te verdienen met een louche klus. Wat er precies speelt is onduidelijk, maar Henry is zeer geïnteresseerd. Zou hij eventueel ook een graantje mee kunnen pikken? Dat kan, vertelt Paul, maar dan moet Henry eerst praten met sleutelfiguur Mark.

Het duurt niet lang of Henry wordt voorgesteld aan Mark (Joel Edgerton), en binnen een mum van tijd is hij een spil binnen een ondergronds netwerk van drugscriminelen. Mark beschouwt Henry als een ideale toevoeging van hun organisatie. Hij heeft geen vrienden of kennissen, wat de kans vermindert dat hij zijn mond voorbij zal praten. Daarbij leidde Henry tot voor kort een bijna onzichtbaar bestaan, er ligt geen focus op hem. Nu verdient hij geld en heeft hij stabiliteit terug in zijn leven, iets waar hij zijn nieuwe vrienden ongetwijfeld eeuwig dankbaar voor zal zijn. Toch wordt er een hoop geriskeerd met Henry. Hij vertelt dingen die niet kloppen, en over zijn achtergrond heerst veel onduidelijkheid. Wat voor persoon was hij eigenlijk voordat hij Paul en Mark ontmoette?

Op dit punt is enige voorzichtigheid geboden, want het zou zonde zijn om de film te bederven. Laat het zo zijn dat we al vrij vroeg weten dat Henry in verband wordt gebracht met de verdwijningszaak van het schooljongetje, zoveel is duidelijk. Is hij verantwoordelijk voor deze gebeurtenis? Als kijker denken wij best dat dit mogelijk is. Hij is een merkwaardig figuur met een hard, onfatsoenlijk voorkomen, en hij laat broodkruimels achter die op zijn zachtst gezegd merkwaardig zijn. We weten niet wat zijn motieven zijn, of wat er toen exact is gebeurd, maar ook hier zijn enkele aanwijzingen. Er is in ieder geval is iets vreemds aan Henry, en we leren er steeds meer over naarmate hij tijd begint door te brengen met beroepscrimineel Mark.

Joel Edgerton is zoals bijna altijd solide in zijn rol, maar het is Sean Harris die hier uiteindelijk de show steelt. Harris is beklijvend als de onpeilbare Henry. Het is het type personage dat makkelijk had kunnen ontaarden in een boosaardig karikatuur, maar Harris zet zijn rol neer zonder het te overdrijven. Het zit hem in hele kleine dingen. Hoe hij een pluisje van de jas van Mark plukt, of hoe hij voor laatstgenoemde een liedje probeert te zingen. Dat Mark op een gegeven moment nachtmerries over Henry ervaart is meer dan begrijpelijk. Het laat allemaal een bijzonder nare nasmaak achter.

‘The Stranger’ is een misdaad-thriller, maar gemaakt op een andere manier dan de meeste films in dit genre. Het is een film over geweld – over de verleiding van geweld, maar bovenal over de implicatie van geweld. Er zit ontzettend weinig bloed en vuistgeweld in de film, het draait meer om de mogelijkheid van escalatie, dan om daadwerkelijk bloedvergieten. De film is geregisseerd door Thomas M. Wright (dit is zijn tweede speelfilm), en is gebaseerd op een non-fictie boek van journaliste Kate Kyriacou. De film is niet voor iedereen weggelegd, de personages zijn dermate afstandelijk dat een emotionele lading tot aan de climax vrijwel uitblijft, maar het is lofwaardig dat Wright als regisseur nooit voor gemakzuchtige sentimentaliteit kiest. De uitkomst is een psychologische legpuzzel, een film die je doet beseffen hoe uitgekauwd veel suspense-films eigenlijk zijn.

Len Karstens

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 27 oktober 2022
DVD- en blu-ray-release: 28 maart 2023