The Taking of Pelham One Two Three (1974)
Regie: Joseph Sargent | 104 minuten | drama, thriller, misdaad | Acteurs: Walter Matthau, Robert Shaw, Martin Balsam, Hector Elizondo, Earl Hindman, James Broderick, Dick O’Neill, Lee Wallace, Tom Pedi, Beatrice Winde, Jerry Stiller, Nathan George, Rudy Bond, Kenneth McMillan, Doris Roberts, Julius Harris, Cynthia Belgrave, Anna Berger, Gary Bolling, Carol Cole, Alex Colon, Joe Fields, Mari Gorman, Michael Gorrin, Thomas La Fleur, Maria Landa, Louise Larabee, George Lee Miles, Carolyn Nelson, Eric O’Hanian, Lucy Saroyan, William Snickowski, Barry Snyder, Walter Jones, Jerry Holland, Robert Weil, Penny Krompier, Christopher Murney, Timothy Meyers, Ruth Attaway, Thomas Barbour, Marvin Silbersher, Simon Deckard, Sal Viscuso, Tony Fasce, Burtt Harris, Gene Gross, Walter Lott, Conrad Yama, Sho Onodera, Toru Nagai, Tura Nakamura, Rowena Rollins, Joseph Attles, Willis Pinkett, Michelle Matthow, Isabella Hoopes, Bill Cobbs, Jim Pelham, Joe Seneca, Gino Gennaro, Carmine Foresta, Tony Roberts
De titel van de film is even opvallend als de rode draad van de film: vier slecht verklede mannen die een metro kapen. Er is in ‘Pelham’ geen sprake van een introductie, waardoor je aan het begin al kennis maakt met de vier kerels, die opvallend slecht vermomd zijn. De metro van hun keuze heeft als bestemming: station Pelham 123. De opvallende verschijning van de kapers werkt licht op de lachspieren in een film over een kaping met gijzelaars, hetgeen verre van humoristisch is. Regisseur Sargent kiest voor een trage opbouw van het verhaal, waardoor je een groot deel van de tijd als het ware met de gijzelaars en gijzelnemers ‘opgescheept’ zit in de metro. Na een dik uur komt er meer vaart in, wanneer de onderhandelingen tussen de kapers en rechercheur Garber (Walter Matthau) in een cruciale fase belanden. De kaping op zichelf is aardig in elkaar gezet, de spanning stijgt, maar het duurt allemaal wat te lang. In het laatste half uur komt er meer beweging in (meer actie) en werkt ‘The Taking of Pelham One Two Three’ toe naar de interessante apotheose.
Opvallend aan ‘The Taking of Pelham One Two Three’ zijn de verbanden die de film heeft met andere films. Zo heeft de toenemende spanning onder gijzelaars en gijzelnemers in de metro veel weg van de doodsbange groep mensen die Al Pacino gijzelt in Sidney Lumets ‘Dog Day Afternoon’ uit 1975. Daarnaast hebben de kapers allemaal namen die refereren aan kleuren, zoals later het geval was in Tarantino’s ‘Reservoir Dogs’ uit 1992. In ‘The Taking of Pelham One Two Three’ draait het om Mr. Blue, Mr. Grey, Mr. Green en Mr. Brown. Noemenswaardig is bovendien de verschijning van Julius Harris als politiecommandant Daniels. Een jaar voordat ‘The Taking of Pelham One Two Three’ uitkwam, had deze donkere boom van een kerel een aardige rol als Tee Hee (de man met de haak en handlanger van Mr. Big) in James Bonds ‘Live and Let Die’.
Belangrijker is echter een aantal hoofdrolspelers uit de niet onaanzienlijke cast. Het moet gezegd dat Matthau een gerespecteerd acteur was, maar in ‘The Taking of Pelham One Two Three’ valt hij wat tegen. Komt ook omdat een groot gedeelte van zijn rol bestaat uit onderhandelen met de kapers. De belangrijkste van de vier kapers is Robert Shaw die, met onvervalst Brits accent, de leiding heeft en wederom blijk geeft van een groot acteertalent, zoals hij later aantoonde in ‘Jaws’ (1975). In zowel ‘Jaws’ als in ‘Pelham’ komt Shaw echter nogal gruwelijk aan zijn einde…Martin Balsam is ook noemenswaardig als de meest ‘gewone’ van de vier vreemd aangeklede boeven. Gedurende de film krijg je sympathie voor deze man die weliswaar betrokken is bij een misdaad, maar even goed je buurman zou kunnen zijn. Een fysiek ongemak van Balsam heeft later in de film een nogal flink gevolg…
‘The Taking of Pelham One Two Three’ is een aparte film die zich afspeelt in het grauwe New York van de jaren 70. Interessant is ook dat de film vol zit met brutale New Yorkers, die er flink op los knauwen en overal hun cynische commentaar op geven. Komische elementen zorgen bij tijd en wijlen voor lucht, maar kunnen ook irriteren omdat het ten koste gaat van de spanning en geloofwaardigheid van het verhaal. Interessante film met sterke cast.
Robbert Bitter