The Untouchables (1987)
Regie: Brian De Palma | 119 minuten | actie, misdaad | Acteurs: Kevin Costner, Sean Connery, Charles Martin Smith, Andy Garcia, Robert de Niro, Richard Bradford, Jack Kehoe, Brad Sullivan, Billy Drago, Patricia Clarkson, Steven Goldstein, Kaitlin Montgomery, Anthony Mockus Sr.
Kevin Costner, Sean Connery en Robert de Niro als maffiabaas Al Capone. Alleen de namen van de acteurs zorgen al voor opwinding voordat je maar een minuut van ‘The Untouchables’ ziet. Het is één van de succesvolste speelfilms van regisseur Brian de Palma, maar van een klassieker kun je niet spreken.
Acteur Kevin Costner, die na de rol van maffiajager Elliot Ness doorbrak, gaat bevlogen te werk om de baas der bazen (De Niro) achter slot en grendel te krijgen in het Chicago van de jaren twintig van de vorige eeuw. Costner geeft goed uiting aan de onzekere kant van Ness, de familieman Elliot Ness die bang is om dood te gaan.
Costner wordt meermaals overvleugeld door De Niro en een puike Connery. De Niro is gemaakt voor de rol van Capone, want hij briest en slaat erop los. Robert de Niro maakt van Capone niet alleen een niets ontziende crimineel, maar ook een ongeleid projectiel dat een gevaar vormt voor zijn eigen omgeving. Zo ondervinden Capone’s medewerkers dat een honkbalknuppel ook andere dan sportieve doeleinden heeft. De Schot Sean Connery bewijst in ‘The Untouchables’ meer te zijn dan alleen James Bond en won, terecht, een Oscar voor zijn rol als agent Malone. Connery zet een oprechte, eenvoudige politieman, die vanwege zijn eerlijkheid nooit ver is gekomen in het grotendeels corrupte politiekorps, waarheidsgetrouw neer. Het is Connery die als diender van eenvoudige komaf de show steelt in de film.
Minder aan ‘The Untouchables’ is de opzichtige strijd tussen goed en kwaad. Het bonte viertal van agenten dat de strijd aangaat met de gangsterbaas komt meer dan eens in beeld als onkreukbare helden, begeleid door de triomfantelijke muziek van Ennio Morricone. De Niro is opzichtig de kwade genius, maar de goedheid van onze vier helden kan soms irriteren. De uitkomst van de strijd is redelijk voorspelbaar. Naast een gangsterfilm is ‘The Untouchables’ een Hollywood-film, wat overigens geen veroordeling is. De productie, de acteurs, de kleding: alles is tot in de puntjes verzorgd. Bij tijd en wijlen komt het over als te mooi en te perfect.
Tegenover het gelikte karakter van de speelfilm staat het technisch vakmanschap van regisseur Brian de Palma. Hoewel minder experimenteel dan gewoonlijk, is het genieten van zijn filmcapaciteiten. Diverse shots van boven geven een goed totaalbeeld en het idee dat je stiekem meekijkt met de gebeurtenissen, zoals aan het begin van het verhaal wanneer De Niro, omgeven door journalisten, wordt geschoren door zijn persoonlijke barbier. Daarnaast zijn er diverse traag opgenomen shots in combinatie met onheilspellende muziek of de door De Palma beproefde uitvergroting van dramatische gebeurtenissen. De belangrijkste uitvergroting (de climax van ‘The Untouchables’) vindt plaats in een treinstation, vaker het decor van De Palma’s films. Met behulp van slowmotion en veelvuldig variërende cameraposities wordt de arrestatie van een lid van Capone’s bende door Costner en zijn mannen uitgebeeld. De geloofwaardigheid van hetgeen je ziet wordt op de proef gesteld, maar het geheel steekt ongelooflijk knap in elkaar.
‘The Untouchables’ is een knap portret van de strijd tegen de georganiseerde misdaad ten tijde van de drooglegging van de Verenigde Staten van Amerika. De film herbergt een flinke dosis geweld, maar is minder zwartgallig dan bijvoorbeeld Martin Scorsese’s ‘Goodfellas’ uit 1990, waarin de slechteriken de ster van de film zijn. De mannen van ‘The Untouchables’ zijn de redders in nood en Sean Connery geeft je een proefles in acteren.
Robbert Bitter
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 8 oktober 1987