The Way I Spent the End of the World-Cum mi-am petrecut sfarsitul lumii (2006)

Regie: Catalin Mitulescu | 106 minuten | drama, komedie | Acteurs: Doroteea Petre, Ionut Becheru, Jean Constantin, Mircea Diaconu, Timotei Duma, Valentin Popescu, Marius Stan, Marian Stoica, Carmen Ungureanu, Cristian Vararu

Langzaamaan begint Roemenië afstand te nemen van zijn communistische en totalitaire verleden. In de politiek wordt hard geageerd tegen het communistische regime en ook de cinema probeert op zijn eigen manier met het Roemeense verleden in het reine te komen. Voor veel Europeanen zal de Roemeense situatie niet exact op het netvlies staan; een film als deze kan daar verandering in brengen zonder te dramatisch of zwaar te zijn. In een luchtige, tragikomische sfeer worden belangrijke thema’s aangestipt, en wordt de geschiedenis verbeeld aan de hand van een klein dorpje, of preciezer, een gezin. Dochter Eva is zeventien en gaat om met een van de buurjongens, Alex, de zoon van een politieagent. Als hij op school per ongeluk een buste van Ceausescu kapot laat vallen, krijgt Eva uiteindelijk de schuld en wordt mede door haar koppige houding naar het Technisch College gestuurd. Daar ontmoet ze Andrei, zoon van dissidenten die in het dorp zijn komen wonen. Andrei is slim, eigenwijs en anders dan andere jongens. Dat, samen met het ‘gevaar’ om met hem om te gaan, maakt hem voor Eva een interessante jongen. Hij vertelt haar van zijn plan om de Donau over te steken en de wijde wereld in te trekken. Als het kleine broertje van Eva hiervan op de hoogte raakt, houdt hij Ceausescu persoonlijk verantwoordelijk voor het komende vertrek van zijn zus, en beraamt een aanslag op zijn leven.

Hoewel het niet uit zou moeten maken, kijkt het al veel aangenamer omdat Eva er zo mooi uit ziet; het maakt haar vanzelf sympathiek. Door haar grote bruine ogen kan ze weinig verkeerd doen. Dit geldt ook voor haar broertje Lalalilu: hij is uitermate aandoenlijk met zijn gloednieuwe grotemensen-tanden en onschuldige oogopslag. Het coming-of-age aspect van de plot is niet spectaculair, maar de situering van het verhaal is origineel en komisch verbeeld. Er is veel aandacht voor details: van de inrichtingen van de huizen, de auto’s, kleding tot de liederen die op school worden gezongen en de uniformen die gedragen moeten worden. Ook wordt impliciet duidelijk gemaakt dat je in die tijd niet zomaar alles tegen iedereen kon zeggen. Wat je echt vond, hield je binnenskamers. Maar er is niet alleen realisme, ook de magische gedachtewereld van de hoofdpersonen wordt in beeld gebracht. Lalalilu koestert de geheime wens om een duikboot te bouwen en wie er mee wil naar verschillende bestemmingen in Europa of de Verenigde Staten te brengen. Ook de voorbereidingen die Eva en haar rebelse vriend Andrei treffen om de Donau over te steken zijn tegelijkertijd absurdistisch en ontroerend; het zelfgemaakte zwemvest als hoogtepunt hiervan. Dan is er nog het ontroerende moment van de muziekles op school, waar drie jongens op onschuldige wijze een communistisch lied ten gehore brengen.

Samen met de verbeeldingskracht van de jonge personages leveren ook de bijrollen een belangrijke bijdrage aan een komisch en aangenaam geheel. Onder andere de jongens uit Eva’s klas, de familie van het gezin en vooral ook dorpsgek Bulba verbeelden het leven in het kleine Roemeense dorp eind jaren tachtig. Ook de laatste plotwending is een fijne variatie op het al te standaard gelukkige einde. Dit is een film die de historisch feitelijke gebeurtenissen gebruikt om een wat persoonlijker verhaal te vertellen. Met een mooi acterende hoofdpersoon, perfect gecaste bijrollen en een oog voor historisch detail, is het een film geworden die zowel voor Roemenen als alle anderen zeer de moeite waard is. Wellicht valt er zelfs wat van te leren.

Ruby Sanders

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 8 februari 2007