The Wild Bunch (1969)

Regie: Sam Peckinpah | 134 minuten | actie, drama, western | Acteurs: William Holden, Ernest Borgnine, Robert Ryan, Edmund O’Brien, Warren Oates, Jaime Sánchez, Ben Johnson, Emilio Fernández, Strother Martin, L.Q. Jones, Albert Dekker, Bo Hopkins, Dub Taylor, Paul Harper, Jorge Russek, Alfonso Arau, Chano Urueta, Elsa Cárdenas, Bill Hart, Rayford Barnes, Stephen Ferry, Sonia Amelio, Aurora Clavel, Enrique Lucero, Elizabeth Dupeyrón, Yolanda Ponce, José Chávez, René Dupeyrón, Pedro Galván, Graciela Doring, Major Perez, Fernando Wagner, Jorge Rado, Ivan Scott, Señora Madero, Margarito Luna, Chalo González, Lilia Castillo, Elizabeth Unda, Julio Corona

‘The Wild Bunch’ van regisseur Sam Peckinpah is een film die je moet zien. ‘Bloody’ Sam pakt je bij de kladden met een film die een nieuwe dimensie toevoegt aan de western. Hij mengt klassieke westernthema’s met moderne en leukt het geheel op met een indrukwekkende portie geweld. Die combinatie blijkt perfect te werken. In oudere westerns joegen cowboys indianen op of stelde de revolverheld uiteindelijk orde op zaken: vertrouwde thema’s domineerden decennialang de populaire western. ‘The Wild Bunch’ schudt de oude systematiek eens goed op om uiteindelijk te komen tot een eigentijdse, postmoderne western.

De ‘bunch’ is een groep cowboys op leeftijd die geen andere levenswijze kent dan met geladen pistolen te pakken wat er te pakken is. Iedereen moet wijken, zelfs vrouwen en kinderen, zoals blijkt in het begin van de film wanneer een ogenschijnlijk simpele overval gruwelijk uit de hand loopt en eindigt in een bloedbad. Gedurende de film blijkt dat het individu ondergeschikt is aan de groep. Holden is de leider en het bindmiddel in de bende ongeschoren kerels. Holden is Pike Bishop, die de lastige karakters bij elkaar houdt. Hij realiseert zich dat hij ouder wordt. Minutenlang kan hij genieten van spelende kinderen, die nog onbedorven zijn. De jongeren van de ‘bunch’ dagen hem uit, maar Holden’s wil is nog steeds wet. De melancholie die gepaard gaat met de ouderdom staat centraal. De ‘bunch’ handelt nog steeds volgens ouderwetse principes zoals trots, eer en oprechtheid, terwijl de wereld om hen heen verandert. In het grensgebied van Amerika en Mexico raken cowboys en paarden uit de mode en doet iets moderns als een auto zijn intrede. Het Mexicaanse leger gedraagt zich ongecontroleerd en individualistisch, terwijl Holden hamert op het groepsbelang van de ‘bunch’. Maar wat als het groepsbelang een dogma wordt en zelfvernietigend werkt?

Regisseur Peckinpah, zelf een notoire drinker en levensgenieter, zal voor, tijdens en na het maken van ‘Bunch’ flink wat conflicten hebben uitgevochten met de mensen die hij eigenlijk niet mocht, maar die wel voor brood op de plank zorgden. Peckinpah paste niet in de glamourwereld van Hollywood. ‘The Wild Bunch’ is een voorbeeld van hoe eigenzinnig de regisseur te werk ging. Geweld lijkt vanzelfsprekend. Holden’s mannen weten niet beter en lokken hetzelfde gedrag uit bij hun opponenten, hetgeen leidt tot bloedige confrontaties en een fantastische finale. Het slotstuk is een orgie van geweld, die ontketend wordt door de code van de groep. De eer van de ‘bunch’ staat op het spel en de in overvloed aanwezige Mexicanen kijken vreemd op wanneer het handjevol gringos hen zonder vrees tegemoet treedt om te doen wat ze moéten doen: je bent een man en je blijft een man, hoe slecht je er ook voor staat. Noemenswaardige scènes zijn er te over. Van paarden en ruiters op een brug die in slowmotion te water gaan tot het onmenselijke einde van een van leden van de ‘bunch’, nadat hij een kist met wapens en munitie steelt. Van kleine kinderen die direct aan het begin van het verhaal de cowboys op leeftijd lijken uit te lachen tot de memorabele climax in het stadje Aqua Verde, het hol van de leeuw. Enig minpunt zijn de achtervolgers van de ‘bunch’, die overigens aangevoerd worden door een voortreffelijke Robert Ryan. De groep huurlingen komt te amateuristisch over om een serieuze bedreiging te vormen voor Holdens mannen.

Niettemin is ‘The Wild Bunch’ een absolute topfilm. De film is weliswaar een western, maar wel een gecompliceerde die moeilijk in een hokje te stoppen is. Peckinpah geeft ons mee dat geweld en de mens onlosmakelijk met elkaar hebben te maken. Mannen, vrouwen en kinderen: iedereen loopt gevaar als het om de knikkers gaat. Sterke film, die je niet mag missen.

Robbert Bitter