The Woman Who Left – Ang babaeng humayo (2016)
Regie: Lav Diaz | 226 minuten | drama | Acteurs: Charo Santos-Concio, John Lloyd Cruz, Michael De Mesa, Nonie Buencamino, Shamaine Buencamino, Mae Paner, Mayen Estanero, Marjorie Lorico, Lao Rodriguez, Kakai Bautista, Jo-Ann Requiestas, Jean Judith Javier, Daniel Palisa
1997. Hong Kong wordt door de Britten overgedragen aan China. De Filippijnen zwichten onder interne machtsstrubbelingen en raadselachtige ontvoeringen. De vooruitgang betreedt stapsgewijs het Zuidoost-Aziatische platteland. Het zijn tijden van verandering, de toekomst een ongeschreven blad. Maar het zijn vooral diegenen die het al goed hebben die profiteren. De kloof tussen arm en rijk wordt almaar groter. De grote meerderheid blijft met lege handen achter.
Dat ondervindt ook de naamgever van de film ‘The Woman Who Left’. De Filippijnse vrouw (glorieuze vertolking van Charo Santos-Concio) komt na dertig jaar vrij uit onterechte gevangenschap. Een jaloerse ex heeft haar laten opdraaien voor de moord die een ander gepleegd heeft. Het leven in de cel was zwaar. De strenge regelgeving stond ieder gevoel van vrijheid in de weg. Alleen door het vertellen of lezen van verhalen konden de gedetineerden zich vrij voelen. Taal als ontvluchting, in verhalen die gaan over het leven.
Die verhalen krijgen een andere betekenis als de vrouw na al die jaren voet buiten de gevangenis zet. De notie van vrijheid vraagt om een nieuwe invulling. In dertig jaar is de wereld veranderd. Zekerheden zijn weg. Het leven begint weer van voor af aan. De vrouw, in een vroeger leven basisschoollerares, kiest voor een geheel nieuwe start. Het enige dat nog rest uit de tijd van voor haar gevangenschap zijn haar twee kinderen. De één is echter verhuisd, de ander vermist.
In de zoektocht naar zingeving, ontmoet ze anderen bij wie het leven een andere wending heeft genomen. Die ontmoetingen tonen haar dat het leven op straat, het leven van de gewone man, het leven van de achterblijvers, weinig met vrijheid van doen heeft. Een leven waarin de mensen in hopeloosheid gevangen zijn. Is dit waar de vrouw jarenlang naar verlangd heeft? Bestaat er nog zoiets als een bestaansreden? Is de vrijlating uit de gevangenis daadwerkelijk een bevrijding geweest?
Ze besluit om zich over enkele hulpbehoevenden te ontfermen. Ze schiet de hardwerkende eigenaars van een eettentje te hulp, ze sluit vriendschap met een gebochelde straatverkoper en ze neemt de zorg van een transgender prostitué op zich. De manier waarop de kwetsbaren van de maatschappij, ondanks alle tegenspoed, richting aan hun leven proberen te geven, laat haar zien dat ze de hoop niet moet opgeven.
Echter, elke keer als de rots bijna boven is, rolt hij weer naar beneden. Zo golft ‘The Woman Who Left’ heen en weer tussen momenten van puur geluk naar die van groot malheur. Als een eeuwige vicieuze cirkel, waar niet uit te ontsnappen valt. De mens is als de slang die in zijn eigen staart bijt. Veerkracht en rampspoed in één. Klein gehouden door de elitaire minderheid. Door mensen zoals de ex van de vrouw. De man die haar bijna eigenhandig naar het gevang heeft gestuurd. Die ervoor gezorgd heeft dat ze haar kinderen niet heeft kunnen opvoeden, waardoor ze vreemden voor haar zijn geworden. Die verantwoordelijk is voor zoveel Goddeloos onrecht in de wereld. De enige uitweg naar vrijheid lijkt langs wraak te leiden.
De verhalen die in de gevangenis werden verteld, blijken daar buiten niet ter ontsnapping te dienen maar juist om het leven nader te leren begrijpen. En dat is precies wat ‘The Woman Who Left’, Gouden Leeuw winnaar in Venetië, zelf ook doet. In de bijna vier uur durende speeltijd probeert de film het bestaan niet mooier te maken dan het is. Het, typisch, Aziatische realisme, slow cinema van het zuiverste water, geeft daadwerkelijk de ruimte om in het inhoudelijk rauwe beeld te duiken. De prachtige, weide en statische shots, allen in zwart-wit, leggen haarfijn bloot hoe de mensen aan de onderkant van de maatschappij gevangen zitten in hun eigen tableaux vivants. Ook voor de toeschouwer is er dan geen ontsnappen mogelijk.
Wouter Los
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 21 december 2017