The World Unseen (2007)
Regie: Shamim Sarif | 94 minuten | drama | Acteurs: Lisa Ray, Sheetal Sheth, Parvin Dabas, Nandana Sen, David Dennis, Grethe Fox, Colin Moss, Natalie Becker, Rajesh Gopie, Bernard White, Avantika Akerkar, Amber Rose Revah, Leonie Casanova, Roderick Priestley, Ethan Sarif-Kattan, Keziah Robinson, Usha Khan, Scott Cooper, Sibusiso Menziwa
Een verboden liefde in het door apartheid geteisterde Zuid-Afrika, dat is het spannende en aangrijpende uitgangspunt van Shamim Sarifs film, gebaseerd op haar eigen boek ‘The World Unseen’. Het verrassende is dat het hier niet om de liefde tussen een blanke en een zwarte gaat (hoewel ook hiervan in de marge een voorbeeld wordt gegeven), maar de liefde tussen twee vrouwen. Miriam (Lisa Ray) en Amina (Sheetal Sheth) zijn beide dochters van Indiase immigranten in Zuid-Afrika, maar leiden een totaal verschillend bestaan. Waar Miriam zich met veel moeite heeft weten te ontpoppen als zakenvrouw – ze runt een café-restaurant samen met de oudere Jacob (een prachtige David Dennis) – is Amina verstrikt geraakt in een huwelijk en heeft zij de zorg voor haar kinderen. Maar ze verlangt naar meer. Als ze op een dag het restaurant van Miriam binnenstapt, een vrouw die tegen alle conventies in standaard een broek en overhemd draagt, raakt ze gefascineerd door de nieuwe mogelijkheden die Miriam verbeeldt.
‘The World Unseen’ speelt in het Kaapstad van 1952, slechts vier jaar na de officiële start van de rassensegregatie en drie jaar na invoering van het wettelijke verbod op gemengde huwelijken. Shamim Sarif focust zich op de gemeenschap van Indiase immigranten, een groep die in Westerse films over apartheid weinig aan bod komt. Ook zij werden als zwarten bestempeld en dienden zich aan dezelfde blanke regels te houden als alle andere kleurlingen. Deels gebaseerd op verhalen van en over haar grootmoeder heeft Sarif een verhaal geschreven over een vrouw die zich blijft verzetten tegen de rassenregels, maar ook tegen de conventies van haar eigen volk. Want met the world unseen wordt ook de wereld bedoeld van bemoeizuchtige Indiase familieleden die zich achter gesloten deuren suf zitten te roddelen en gewoontegetrouw opportunistische huwelijken zitten te plannen.
Van een film die deze thema’s aansnijdt, verwacht je dat hij erg zwaar is. Maar ‘The World Unseen’ presenteert ons een Kaapstad vol stereotiepe gemene blanken die moeilijk serieus te nemen te zijn. Het is allemaal goedbedoeld van Sarif, maar geen enkel moment voel je daadwerkelijk de spanning en de onrust. Zelfs niet als een schoonzus van Amina met haar blanke echtgenoot langskomt en wordt opgejaagd door de politie. Er vallen geen doden, er wordt geen onherstelbare schade aangericht, niks van dat alles. Het is allemaal te licht aangezet. Ook de personages die het verhaal van Sarif bevolken zijn grotendeels stereotiepen. Hierdoor doet de film erg aan als een soap, terwijl hij zeker niet zo bedoeld is. Dat is jammer, want daardoor is de film een stuk minder aangrijpend dan hij had kunnen zijn.
‘Nothing can stop you from falling in love…’ is de tamelijk clichématige en bovendien misleidende tagline voor deze film, die om onduidelijke redenen ook door veel recensenten als lesbisch drama wordt bestempeld. Terwijl er nauwelijks sprake is van een lesbische romance. De reden dat Amina zich zo tot Miriam voelt aangetrokken is dat zij het toonbeeld is van het leven dat Amina stiekem zelf had willen leiden: dat van vrijgevochten vrouw zonder verplichtingen. Het is eerder bewondering dan verliefdheid van Amina’s kant en het is Miriam die telkens avances maakt. De film gaat dan ook vooral over onderdrukking en discriminatie. Het is jammer dat beide thema’s maar matig uit de verf komen. Het beeld dat Sarif schetst van Kaapstad is te lieflijk, te schilderachtig. Maar toch is het goed dat dit soort films gemaakt wordt. Alles wat discriminatie en onderdrukking aan de kaak stelt, verdient het immers om gezien te worden. En eerlijk is eerlijk, het is wel een genot om Lisa Ray en Sheetal Sheth aan het werk te zien.
Wouter de Boer