Their Eyes Were Watching God (2005)

Regie: Darnell Martin | 107 minuten | drama | Acteurs: Halle Berry, Ruben Santiago- Hudson, Michael Ealy, Nicky Micheaux, Lorraine Toussaint, Ruby Dee, Terrence Howard, Gabriel Casseus, Artel Kayàru, Kevin Daniels, Henry Brown, Jensen Atwood, Taji Coleman, Matthew Dickens, Wayne Duvall, Ricky Fante, Veryl Jones, Lisa Lovelace, Sean Nelson, J.R.Starr, Rhonda Stubbins White, Mark Anthony Williams, Raymond T. Williams, Rhonda Marie Alston, Cyndi Crotts, Khris Gibston, Walter Medina, Flavia Nanko, John O. Nelson

‘Their Eyes Were Watching God is gebaseerd op de gelijknamige roman van Zora Neale Hurston en beschrijft het levensverhaal van Janie, een jonge zwarte vrouw die haar weg probeert te vinden in het Amerika van de jaren dertig. Halle Berry zet een overtuigende acteerprestatie neer als Janie, een vrijgevochten vrouw die op zoek is naar geluk en ware liefde, maar min of meer gevangen zit in de conservatieve omgeving waarin ze is opgegroeid. Als ze voor de eerste keer trouwt, wordt ze bijvoorbeeld min of meer uitgehuwelijkt aan een veel oudere man waar ze in principe niet van houdt, maar die haar wel een redelijke toekomst op materialistisch gebied kan bieden. Haar tweede huwelijk met de rijke Joe Starks lijkt in eerste instantie wel uit liefde voort te komen, maar als Joe zich eenmaal opgewerkt heeft tot burgemeester van het dorp Eatonville, de eerste vrije zwarte leefgemeenschap in de Verenigde Staten, blijkt dit in de praktijk ook tegen te vallen. Haar financiële en maatschappelijke positie verbetert weliswaar doordat ze nu de vrouw van de burgemeester is, maar de verhouding tussen Janie en haar nieuwe echtgenoot wordt nog steeds grotendeels bepaald door traditionele normen en waarden die voorschrijven dat de vrouw haar leven vooral in dienst van de man moet stellen.

Hoewel het levensverhaal van Janie centraal staat, probeert de film ook een beeld te schetsen van hoe het leven er in een zwarte plattelandsgemeenschap in het zuiden van de Verenigde Staten in de jaren dertig van de vorige eeuw uitzag. Dit is slechts ten dele gelukt. Het dorp Eatonville ziet er zeker waarheidsgetrouw uit en de film slaagt er ook in om de kleinburgerlijke en soms nogal bekrompen moraal die vaak in dergelijk kleine leefgemeenschappen heerst goed tot uiting te laten komen. Ook de soundtrack, die hoofdzakelijk bestaat uit oude soul en r&b nummers, draagt aanzienlijk bij aan de authenticiteit van de film. Het is alleen jammer dat de leefsituatie van de zwarte plattelandsbevolking iets te zeer geromantiseerd wordt. Er wordt een beetje de indruk gewekt dat Florida, en dan met name Eatonville, een paradijselijk oord was waar de mensen de tijd vooral verdreven met zang en dans. In werkelijkheid moesten de zwarte landarbeiders echter meestal ongelooflijk hard werken voor slechts een karig loon. Ook valt er in de film geen spoor van racisme te bespeuren, een verschijnsel waarmee de meeste negers in die tijd toch dagelijks te maken hadden en een thema dat ook in de roman van Zora Neale Hurston regelmatig aan bod komt.

Ironisch genoeg brengt de opvallend goede rol van Halle Berry een van de belangrijkste zwaktes van de film naar voren. Doordat het verhaal vooral rond de persoon van Janie is opgebouwd, missen de andere personages de diepgang die de hoofdpersoon wel heeft. Het zijn vooral stereotype karakters die vooral lijken te dienen om het verhaal op te vullen, maar verder niet al te zeer uitgediept worden. Een ander minpuntje is dat de kijker niet al te veel informatie over de jeugd van Janie krijgt. Dit is jammer, omdat op die manier een context geschapen had kunnen worden die de uiteindelijke keuzes die Janie in haar leven maakt nader hadden kunnen verklaren.

‘Their Eyes Were Watching God’ is een redelijk overtuigende film en een goede schets van het leven van Janie Starks die zowel de hoogte- als de dieptepunten belicht. Het is alleen jammer dat de film eigenlijk te kort duurt waardoor bepaalde aspecten van het originele verhaal enigszins onderbelicht blijven. Bovendien is het jammer dat de makers ervoor gekozen hebben om bepaalde gevoelige onderwerpen, met name racisme en armoede, te mijden en er op die manier enigszins afbreuk wordt gedaan aan de historische authenticiteit van de film.

Frank Heinen