Thelma & Louise (1991)

Regie: Ridley Scott | 129 minuten | actie, drama, avontuur, misdaad | Acteurs: Susan Sarandon, Geena Davis, Harvey Keitel, Michael Madsen, Christopher MacDonald, Brad Pitt, Stephen Tobolowsky, Timothy Carhart, Lucinda Jenney, Jason Beghe, Marco St. John, Sonny Carl Davis, Ken Swofford, Shelly Desai, Carol Mansell

‘Thelma & Louise’ is een toppertje tussen de roadmovies die in het begin van de jaren negentig de bioscopen overspoelden (o.a. ‘Wild at Heart’ (1990), ‘Natural Born Killers’ (1994), ‘Kalifornia’ (1993), ‘True Romance’ (1993)). De film springt eruit door zijn originele aanpak en goede balans tussen dramatische, komische en misdaadelementen. Centraal staan twee vrouwen uit het zuidelijke Arkansas wier leven min of meer op een dwaalspoor is geraakt. De afhankelijke Thelma wordt door haar echtgenoot Daryll (Christopher MacDonald) als voetveeg gebruikt en de door het leven getekende Louise weet niet wat haar relatie met Marlboroman Jimmy (Michael Madsen) nog voor toekomst heeft. De twee gaan er een weekendje uit om – zoals dat in het Amerikaans Engels zo mooi heet – hun haren eens los te gooien. Makkelijke prooi Thelma haalt zich meteen problemen op de hals door zich in een plattelandskroeg met een foute man in te laten; met alle gevolgen van dien.

Er ontspint zich een variant op de traditionele highwayromantiek die zijn weerga niet kent. Was the road immers niet alleen aan mannen voorbehouden? Nee dus. “Fill her up, snauwt Louise bij elk benzinestation waar haar 66 Thunderbird halt houdt. Thelma breekt los aan de hand van tragische heldin Louise, die na een reeks ontluisterende gebeurtenissen al lang doorheeft dat het noodlot alleen een duwtje of sprong nodig heeft. De twee vormen een sterk koppel. Het klopt als een bus tussen de twee actrices en Susan Sarandon is geknipt voor de rol van doorleefde arbeidersvrouw, die zij in ‘Bull Durham’ (1988) en ‘White Palace’ (1990) ook al met glans vervulde.

Als Louise het niet meer weet neemt de daarvoor passieve Thelma het heft in handen; waar Louise breekt bloeit Thelma op. De tocht door het wilde westen is voor Thelma een avontuur, maar voor Louise een vlucht, waardoor deze film een goede balans krijgt tussen road-actie en drama. Mooi is in dat licht het intermezzo in een motel, waar Jimmy nog een verwoede poging doet Louise tot inkeer te brengen en Thelma zich in de luren laat leggen door charmeur J.D. (een jeugdige Brad Pitt). Nergens wordt het werk van regisseur Ridley Scott van o.a. ‘Blade Runner’ (1982) en scenarioschrijfster Callie Khouri echter te zwaar, te hilarisch of te feministisch. Even lijkt de film de politiek correcte toer op te gaan als de dames een seksistische vrachtwagenchauffeur zijn vet geven, maar de humor en de actie zijn op tijd terug om het over te nemen. Zelfs de heldhaftige afloop de twee verkiezen hun eigen einde boven gevangenschap ontkomt aan de toets der kritiek. In het Canyonlands National Park decor voor het slotakkoord zouden wilde paarden immers ook liever van de kliffen springen dan zich door hun bejagers te laten vangen. Mooi hoor.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 4

Bioscooprelease: 25 oktober 1991