Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (2017)

Regie: Martin McDonagh | 115 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Frances McDormand, Caleb Landry Jones, Kerry Condon, Sam Rockwell, Alejandro Barrios, Jason Redford, Darrell Britt-Gibson, Woody Harrelson, Abbie Cornish, Riya may Atwood, Selah Atwood, Lucas Hedges, Zeljko Ivanek, Amanda Warren, Malaya Rivera Drew, Sandy Martin

Het leven is oneerlijk. Mensen sterven veel te jong, aan een ziekte, ongeval of misdrijf. Ze krijgen te maken met racisme, seksisme en geweld. Wie onrecht wordt aangedaan, voelt de woede in zich opborrelen. Maar hoe gaan we om met onze woede? Met dat gegeven ging de Brits-Ierse scenarioschrijver en regisseur Martin McDonagh (onder meer bekend van de geweldige zwarte komedie ‘In Bruges’ uit 2008) aan de slag. Hij raakte geïnspireerd door een aantal billboards waarop aandacht gevraagd werd voor een onopgeloste misdaad, ‘ergens in Georgia, Florida of Alabama, die hoek’. “De woede die ervoor gezorgd had dat die borden daar waren neergezet was voelbaar en liet me niet meer los.” Uiteindelijk prikkelde die ervaring McDonagh tot het schrijven van een fictief scenario over precies zo’n zelfde situatie. “Zodra ik eenmaal in mijn hoofd bedacht had dat het een moeder moest zijn die de billboards had laten neerzetten, viel alles op zijn plek”. De gitzwarte tragikomedie ‘Three Billboards Outside Ebbing, Missouri’ (2017) was geboren.

In veel Hollywood-films is woede een zondig fenomeen en dat het niet loont om kwaad met kwaad te vergelden. McDonagh is van mening dat je juist wel kwaad mag zijn, als de situatie die emoties bij je oproept. Laat je horen, vecht tegen dat onrecht. Want alleen wanneer je je woede de vrije loop laat, komt er ruimte vrij voor andere gevoelens, zoals begrip, acceptatie en medeleven. Het centrale personage in ‘Three Billboards’, Mildred Hayes (een geniale Frances McDormand), heeft alle recht om woedend te zijn. Tien maanden geleden werd haar dochter Angela verkracht en vermoord, maar sinds die tijd heeft de politie geen enkele vooruitgang geboekt in de zoektocht naar de dader. Mildred heeft al maanden niks gehoord en dat zit haar dusdanig dwars dat ze drie aanplakborden langs de kant van een afgelegen weggetje net buiten haar woonplaats Ebbing aankoopt, om de boel met provocerende teksten wakker te schudden. De plaatselijke politiebaas, de alom zeer gerespecteerde Bill Willoughby (Woody Harrelson), wordt met naam en toenaam benoemd op de billboards, wat in het stadje tot de nodige rumoer leidt. Als de regionale media dan ook nog aandacht aan de zaak besteedt, besluit de meest vuige van het hele korps, agent Jason Dixon (Sam Rockwell is op dreef) orde op zaken te stellen, om de goede naam van zijn baas – en zijn eigen baantje – te redden van de ondergang.

Als je een idee denkt te hebben waar dit verhaal naartoe gaat, think again. Het scenario van ‘Three Billboards’ neemt telkens een andere afslag dan je zou verwachten. Wie verwacht dat het oplossen van de moord hier de hoofdmoot vormt, komt bedrogen uit. Het draait hier om een sneeuwbaleffect aan woede-uitbarstingen, als gevolg van het opzetten van de provocerende billboards. In de kern komen de reacties voort uit goede bedoelingen, maar de lont eenmaal is aangestoken blijft daar weinig meer van over. McDonagh spaart (vrijwel) geen enkele van zijn personages; iedereen heeft zo zijn zwaktes en imperfecties, niet in de laatste plaats Mildred en Dixon, twee figuren die het nodige hebben meegemaakt in het leven en overmand raken door hun woede. De personages werden geschreven met acteurs Frances McDormand en Sam Rockwell in gedachten; waarschijnlijk zijn de rollen hen daarom zo op het lijf geschreven. McDormand is in staat met een enkele blik of met haar lichaamstaal en gezichtsuitdrukking precies te vertellen wat er in haar omgaat en is briljant in het spelen van ziedende vrouwen die geen blad voor de mond nemen (de manier waarop Mildred een prekerige priester de mond snoert is geniaal). Maar altijd lees je de pijn van een moeder die haar dochter verloren is in haar ogen. Haar personage wordt gespiegeld aan dat van de al even indrukwekkend spelende Rockwell; aanvankelijk is hij een ware boeman en staan we allemaal aan de kant van Mildred. De manier waarop McDonagh die perspectieven weet om te draaien is één van de sterkste punten van het scenario.

Overigens weet McDonagh niet alleen McDormand en Rockwell tot topprestaties te bewegen; de hele cast is uitstekend. Naast McDormand, Rockwell en Harrelson schitteren onder anderen Caleb Landry Jones als de jonge, opportunistische reclameman Red Welby, John Hawkes als Mildreds ex met losse handjes, Peter Dinklage als Mildreds kennis James die een oogje op haar heeft, Lucas Hedges als Mildreds tienerzoon Robbie, Clarke Peters als vervangend politiechef Abercrombie en Abbie Cornish als de echtgenote van Chief Willoughby. Personages die stuk voor stuk complexer zijn dan je op het eerste gezicht zou zeggen, en daarmee perfect passen in de door McDonagh gecreëerde wereld, die liefhebbers van het werk van de Coen Brothers zeker zal aanspreken. Niet alleen vanwege de aanwezigheid van McDormand (Joel Coens echtgenote en hoofdrolspeelster in vele Coen-films) en de score van Carter Burwell, maar vooral ook vanwege de gitzwarte humor, de toon, het soms bizarre gebruik van geweld en het messcherpe scenario dat meer herbergt dan je op het eerste gezicht zou denken.

‘Three Billboards Outside Ebbing, Missouri’ was één van de grote winnaars bij de uitreiking van de Golden Globes; niet alleen McDormand en Rockwell werden bekroond, ook het scenario van McDonagh viel in de prijzen. Bovendien werd ‘Three Billboards’ bekroond tot beste film in de categorie drama. Geheel terecht, want hoewel het jaar amper begonnen is, hebben we met ‘Three Billboards’ direct al één van de beste films van 2018 te pakken. Een film die enerzijds met beide benen op de grond staat, maar anderzijds aanspoort tot bezinning, die je net zo hard aan het lachen als aan het huilen maakt en waarin alle puzzelstukjes perfect op hun plaats vallen.

Patricia Smagge

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 11 januari 2018
Digital Download-release: 23 april 2018
DVD- en blu-ray-release: 9 mei 2018