Tomorrow – Demain (2015)
Regie: Cyril Dion, Mélanie Laurent | 118 minuten | documentaire
Zelfs de grootste optimist zal in de gaten hebben dat het niet helemaal lekker gaat met de aarde. De klimaatcrisis bedreigt complete landen, fossiele brandstoffen raken op en water wordt schaars. De verantwoordelijke politici zitten in de zak van bonusbankiers en belastingontwijkers. Ongetwijfeld gaat dit alles nog een hoop ellende opleveren: volksverhuizingen, sociale onrust, hongersnood en natuurrampen.
Gelukkig hoeven we niet met onze handen in het haar te zitten, tenminste niet als het aan de Franse filmmakers van ‘Tomorrow’ ligt. Onder leiding van de charmante Mélanie Laurent gingen die de wereld over om een aantal hoopgevende projecten vast te leggen. Zo togen zij naar het failliete Detroit, waar stadslandbouw aan een indrukwekkende opmars begon. Ook bestudeerden ze milieuvriendelijke energieopwekking in IJsland, keken zij rond in een Engels stadje dat zijn eigen monetair systeem ontwikkelde (met biljetten van 21 Pond) en bevroegen ze schrijver David Van Reybrouck over zijn radicale democratiseringsideeën.
Die hoopvolle projecten vallen zo’n beetje samen met termen als kleinschaligheid, duurzame productietechnieken, samenwerking en praktische innovatie. Zeg maar de 21e-eeuwse voortzetting van het 20-eeuwse linkse gedachtengoed, voordat links heel rechts werd.
De documentaire is opgedeeld in thematische hoofdstukken: landbouw, energie, economie, democratie en scholing. De verhalen die langskomen zijn stuk voor stuk boeiend en prima te volgen, zonder dat het ooit langdradig wordt. Minder geslaagd zijn de didactische liedjes en het feit dat onze Franse helden soms wel erg zichtbaar, blij en hip voorbijkomen.
Maar het grootste bezwaar betreft de eenzijdigheid. Ieder project lijkt perfect tot in detail, we horen alleen van win-winsituaties en van probleemloze overgangen naar een nieuwe manier van werken en denken. Je hoeft geen beroepspessimist te zijn om te begrijpen dat zoiets niet helemaal realistisch is. Want wat gebeurt er met zelfvoorzienende landbouw als het extremere weer zorgt voor misoogsten of ander ongemak? Wat gebeurt er met een monetair systeem als het onmisbare vertrouwen in die alternatieve munt een knauw krijgt? Meer in het algemeen, hoe houd je de onvermijdelijke reactie van machthebbers en grootkapitalisten tegen?
Die bezwaren nemen niet weg dat ‘Tomorrow’ een vrolijke feelgoodmovie is geworden, met projecten en inzichten waarmee je een flinke tijd vooruit kan. Tegelijk bezorgen de geforceerd opgewekte toon en de eenzijdige benadering je vroeg of laat een beetje jeuk. En dat was vast niet de bedoeling.
Henny Wouters
Waardering: 3
Bioscooprelease: 21 april 2016