Tower Heist (2011)

Regie: Brett Ratner | 104 minuten | actie, komedie, misdaad | Acteurs: Casey Affleck, Ben Stiller, Eddie Murphy, Matthew Broderick, Michael Peña, Téa Leoni, Gabourey Sidibe, Alan Alda, Nina Arianda, Judd Hirsch, Danielle McKee, Ming Zhao, Marcia Jean Kurtz, Aprella, John Cenatiempo

De laatste keer dat Eddie Murphy ouderwets grappig was in een film, en weer een beetje deed denken aan zijn hoogtijdagen van ‘Beverly Hills Cop’, ‘Coming to America’ en ’48 Hours’, is waarschijnlijk 1999, toen hij in ‘Bowfinger’ een geslaagde dubbelrol speelde naast collega-komiek Steve Martin. Zeker, in ‘Dreamgirls’ had Murphy een heel sterke rol, maar deze was meer op drama geënt. Waarschijnlijk dacht Eddie er net zo over. Naar eigen zeggen had hij als sinds 2005 het idee voor een versie van ‘Ocean’s Eleven’ met een geheel zwarte cast. Een cast die had kunnen bestaan uit acteurs als Samuel L. Jackson, Denzel Washington en Sidney Poitier. Helaas voor Murphy is dit ambitieuze project nooit van de grond gekomen. In zijn oorspronkelijke vorm in ieder geval. Want Ben Stiller en regisseur Brett Ratner zagen er gelukkig wel wat in. Ze deden wat aanpassingen en ‘Tower Heist’ het resultaat: een vermakelijke actiekomedie met glimpen van de oude, vertrouwde Murphy en een actueel verhaal.

In Murphy’s originele idee voor de film zou hij de hoofdrol spelen en zou de cast geheel uit zwarte acteurs bestaan. Dit is niet meer het geval in de uiteindelijke versie. Nu heeft hij een bijrol, als de criminele zwarte “vriend” van hoofdrolspeler Ben Stiller, die met zijn blanke collega’s van het hotel wraak wil nemen op de directeur die met de pensioenen van alle medewerkers heeft “gespeculeerd”. Misschien gaat het te ver om het rolbevestigend te noemen, maar een beetje sneu is het wel. Gelukkig weet hij vaak de show te stelen en wordt het vooral wanneer hij in de tweede helft van de film de toren uit de filmtitel (feitelijk de Trump Tower) binnendringt weer echt genieten. In een chique pak gehesen weet hij (tijdelijk) iedereen heerlijk om de tuin te leiden, waarbij hij zelfs een keer een soort geüpdate versie van zijn klassieke keellach laat horen.

Het (achtergrond)verhaal zal voor de kijker die het nieuws volgt of dit tijdens het begin van de economische crisis heeft gedaan, lichtelijk bekend voor kunnen komen. Niet alleen zouden de gedupeerde hoofdpersonages in de film die hun recht (en geld) willen halen bij een onaantastbare en onuitstaanbare “zakenman” zo in kunnen staan voor de Occupy-beweging, de harteloze zwendelaar in de film, uitstekend neergezet door Alan Alda, lijkt met zijn piramide-achtige wanpraktijken in te staan voor de beruchte fraudeur Bernard Madoff die zijn klanten zo’n 65 miljard dollar afhandig heeft weten te maken. De film neemt aardig wat tijd in beslag om deze verdorvenheid te tonen en de kijker te laten sympathiseren met de slachtoffers. Deze man zal boeten! Deze inleiding is misschien noodzakelijk, maar hij is enigszins aan de lange kant en had iets meer (geïnspireerde) humor kunnen bevatten. Pas na een minuut of veertig komt er een lekker tempo in. Gelukkig is ‘Tower Heist’ vanaf dat moment een meestal zeer onderhoudende film, met enkele verrassingen en leuke één-tweetjes tussen verschillende acteurs.

Ben Stiller is meestal het sulletje van de film, maar dit keer speelt hij een persoon zoals jij en ik die gedupeerd is en het er niet bij wil laten zitten. Hij is een keer daadkrachtig en soms zelfs stoer te noemen. Het moet niet gekker worden. Ook past de rol als aangever hem goed, en geeft hij Murphy en anderen goed de ruimte om te schitteren, waar mogelijk. Dit schitteren doen vooral Murphy en, niet in de laatste plaats, ‘Precious’-actrice Gabourey Sidibe, die iedere scène steelt waar ze in voor komt. Zelfs met een simpele afkeurende blik weet ze de lachers op haar hand te krijgen. Het hoogtepunt van haar optreden is een, schijnbaar geïmproviseerde, scène met Eddie Murphy, waarin ze tijdens de voorbereiding van de beroving, Murphy verrast door met hem te gaan flirten. De blikken – zowel van haar als van Murphy -, de intonatie, de lichaamstaal: het is een geweldig stukje komedie. Ook een episode waarin Murphy zijn plotselinge leerlingen in de misdaad probeert te onderwijzen, en ze allemaal hun kunnen moeten tonen door iets waardevols te stelen in een winkelcentrum, is het vermelden waard. Tenslotte bevat de film niet enorm veel actie, maar kent wel enkele memorabele scènes met een prachtige Ferrari in de hoofdrol, waar beter niet teveel over onthuld kan worden, maar die zowel spannend als grappig zijn.

‘Tower Heist’ is op sommige vlakken misschien erg voorspelbaar (waaronder de dialoog in de eindconfrontatie tussen Stiller en Alda, compleet met schaakmetaforen), en komt wat laat op gang, maar de film weet zich goed staande te houden en zijn sterke punten uit te buiten. Het is een waardig vehikel voor zowel Stiller als Murphy en smaakt absoluut naar meer. Nu de echte zwarte ‘Ocean’s Eleven’ dan maar? Of ‘Beverly Hills Cop 4’? Laat maar komen!

Bart Rietvink

Waardering: 3

Bioscooprelease: 10 november 2011
DVD- en blu-ray-release: 21 maart 2012