Transsiberian (2008)

Regie: Brad Anderson | 111 minuten | drama, thriller, misdaad | Acteurs: Woody Harrelson, Emily Mortimer, Ben Kingsley, Kate Mara, Eduardo Noriega, Thomas Kretschmann, Etienne Chicot, Mac McDonald, Colin Stinton, Perlis Vaisieta, Mindaugas Papinigis, Mindaugas Capas, Visockaite Sonata, Larisa Kalpokaite, Valentinas Krulikovskis, Vidmantas Jasiunevicius, Antanas Surgailis, Kristina Kulinic, Jin Zhou, Emilis Welyvis

Ach ja, de trein. Vroeger was de aloude stoomlocomotief dé manier om op je plaats van bestemming te komen. In de loop der jaren heeft de traditionele tuffer plaats moeten maken voor de auto en het vliegtuig. Ook in de cinema is de trein lang niet meer zo prominent aanwezig als in de gouden jaren van Hollywood. Slechts in historische films, met name over de Tweede Wereldoorlog, duiken ze hier en daar nog op, veelal in een onheilspellende setting. De magische uitwerking die de trein had in het werk van bijvoorbeeld Alfred Hitchcock – met ‘The Lady Vanishes’, 1938 en ‘Strangers on a Train’, 1951 als meest in het oog springende voorbeelden – zie je nog maar zelden terug in de hedendaagse cinema. Brad Anderson, regisseur van onder meer ‘The Machinist’ (2005), grijpt in zijn thriller ‘Transsiberian’ (2008) terug naar de tijden van weleer: dreigende, sinistere sferen op een immer voortrazende trein.

Roy (Woody Harrelson) en Jessie (Emily Mortimer) hebben een aantal maanden vrijwilligerswerk gedaan in China, alvorens ze aan hun terugreis richting de VS beginnen. Om hun trip naar Azië in stijl af te sluiten nemen ze de Transsiberië Express, de legendarische treinreis over acht dagen die hen dwars door het immense en ijzige Rusland naar Moskou zal brengen. Hun (Russische) medepassagiers zijn alles behalve vriendelijk en ook het personeel heet hen niet echt van harte welkom aan boord. Vooral voor de naïeve treinengek Roy mag dat de pret niet drukken. Het duurt niet lang of Jessie en hij krijgen gezelschap van een westers stel dat hun coupé komt delen. Het zijn de Spanjaard Carlos (Eduardo Noriega) – die opvallend veel weet van valse paspoorten en het omzeilen van douanes – en zijn veel jongere Amerikaanse vriendin Abby (Kate Mara). Hoewel vooral Carlos direct erg amicaal is, blijven de twee erg geheimzinnig en ongrijpbaar. Bij een tussenstop in Irkutsk stapt het viertal uit om even een luchtje te scheppen, maar wanneer de trein weer vertrekt, blijkt Roy spoorloos.

Jessie raakt in paniek en bij het eerstvolgende station besluit ze uit te stappen om op hem te wachten. Carlos en Abby zijn loyaal en blijven met haar achter. En dat is waar de echte problemen beginnen… Carlos blijkt namelijk een charlatan die Jessie voor zijn misdaden wil laten opdraaien. Wanneer ze zich uit zijn klauwen weet los te rukken krijgt ze het aan de stok met de corrupte Russische narcoticadetective Ilya Grinko (Ben Kingsley) en zijn angstaanjagende en levensgevaarlijke sidekick Kolzak (Thomas Kretschmann).

Stel je eens voor: je zit aan boord van een voortrazende trein vol vijandige, onvriendelijke Russen met wie je niet kunt communiceren en die je niet kunt vertrouwen. Bovendien draag je een gigantische last op je schouders, maar in de claustrofobische, grimmige omgeving van een trein kun je geen kant op. Dat is zo ongeveer hoe Jessie zich voelt in de voortsnellende Transsiberië Express. Ze is een jonge vrouw die in het verleden worstelde met problemen en verslavingen, maar die ze dankzij haar geliefde en het geloof het hoofd heeft weten te bieden. Haar verleden blijft echter altijd een zware last die ze met zich mee moet torsen. De Britse actrice Emily Mortimer portretteert dit complexe karakter op overtuigende en intense wijze. Het is dan ook met haar dat je daadwerkelijk meeleeft. De andere personages zijn vrij eendimensionaal weergegeven. Harrelson is de sympathieke maar bijzonder naïeve Roy, een soort padvinder op wereldreis. Noriega is uitermate verleidelijk als de ‘foute man’. Je weet al vanaf het begin dat hij niet te vertrouwen is, maar toch laat je je meeslepen door zijn charmes. Mara is mysterieus en Kingsley (met uitstekend Russisch accent!) voegt weer eens een exotisch personage toe aan zijn indrukwekkende palmares.

Het acteerwerk van deze prima cast is aangenaam, maar de nadruk in ‘Transsiberian’ ligt toch vooral op de spanning. Brad Anderson, een kundig regisseur, weet op zorgvuldige wijze de onderhuidse onrust op te voeren. Hij begint rustig, met het introduceren van de personages, maar al gauw raakt deze film in een stroomversnelling die je meeneemt en waar je niet meer los van kunt raken. Het tempo zit er dan ook goed in en je verveelt je geen moment. Wat maakt het uit dat sommige gebeurtenissen niet even geloofwaardig zijn; je krijgt van Anderson helemaal geen tijd om daar te lang bij stil te staan. ‘Transsiberian’ – heerlijk kil en beklemmend geschoten door cinematograaf Xavi Gimenez – gáát niet alleen over een voortdenderende trein, maar is er zelf ook een. Ouderwets spannend en intens, ga er maar eens lekker voor zitten en hou je goed vast!

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 19 februari 2009