Trumbo (2015)

Regie: Jay Roach | 123 minuten | biografie, drama | Acteurs: Bryan Cranston, Helen Mirren, Diane Lane, John Goodman, Elle Fanning, Michael Stuhlbarg, Louis C.K., David Maldonado, John Getz, Laura Flannery, David James Elliott, Toby Nichols, Madison Wolfe, Dan Bakkedahl, Richard Portnow, Roger Bart, Peter Mackenzie, Meghan Wolfe, Mitchell Zakocs, Stephen Root,

In feite zijn er twee versies van Bryan Cranston: die van vóór “Breaking Bad” én die van erna. Natuurlijk was Cranston al jaren een gerespecteerd acteur, met leuke rolletjes in met name televisieseries (“Seinfeld”, “Malcolm in the Middle”, “The King of Queens”) en zo af en toe in een film (‘Little Miss Sunshine’, 2006). Maar zijn status was niet zodanig dat hij gevraagd werd voor hoofdrollen in grote films. Dat veranderde allemaal na zijn ‘starmaking performance’ als Walter White, de brave scheikundeleraar die zich ontpopt tot de gevaarlijkste drugsbaas van New Mexico en ver daarbuiten. Cranston kreeg alle lof en reeg de nominaties en overwinningen voor belangrijke televisieprijzen aaneen. Je kunt stellen dat Walter White deuren opende voor Cranston die voorheen gesloten waren gebleven. Want de inmiddels zestigjarige acteur is ineens interessant voor filmmakers. Zelf had hij vast gehoopt maar nooit meer gedacht ooit nog een Oscarnominatie in de wacht te slepen en toch was juist dat wat er gebeurde. Voor beste mannelijke hoofdrol nog wel. Hoewel al vrij snel duidelijk was dat Cranston kansloos was – de Oscar voor beste acteur 2016 behoorde immers toe aan Leonardo DiCaprio en aan niemand anders – is het toch maar een mooie bekroning voor deze ervaren rot.

De rol waarvoor Cranston die Oscarnominatie – en diverse andere accolades – verdiende, was die van auteur en scenarioschrijver Dalton Trumbo (1905-1976) in de biopic ‘Trumbo’ (2015). Trumbo was een van de voornaamste slachtoffers van de anticommunistische heksenjacht die Hollywood in de jaren na de Tweede Wereldoorlog in zijn greep hield. Trumbo werd bekend met zijn anti-oorlogsnovelle ‘Johnny Got His Gun’ – het boek leverde hem de National Book Award op – en stond bekend om zijn linkse sympathieën. Toen eind jaren veertig de hysterie jegens de Sovjet-Unie en het communisme hoogtij vierde, werd Trumbo gedwongen een getuigenis af te leggen voor het House Committee Un-American Activities (in de volksmond HUAC genoemd) om zijn linkse sympathieën te verantwoorden. Omdat hij niet wenste mee te werken werd hij op de beruchte ‘blacklist’ gezet en moest hij voor tien maanden de cel in. De jaren daarna bleef Trumbo scenario’s afleveren en met succes – de scripts van ‘Roman Holiday’ (1953) en ‘The Brave One’ (1956) werden beloond met een Oscar en ook ‘Spartacus’ (1960) was van zijn hand. Maar de credits kreeg hij niet, omdat hij onder een valse naam of met een ‘frontman’ (soort ‘stroman’ die naar de buitenwereld toe zijn plek inneemt, maar niets met het script zelf te maken heeft gehad).

‘Trumbo’, naar het gelijknamige boek van Bruce Cook, werd geregisseerd door Jay Roach, een man die we kennen van komedies als ‘Austin Powers: The Spy Who Shagged Me’ (1999) en ‘Meet the Parents’ (2000) en voor wie dit dus zware kost is. Het is duidelijk dat het verhaal van Dalton Trumbo, dat tot scenario verwerkt werd door John McNamara, hem na aan het hart gaat. Hij zet zijn hoofdpersoon dan ook op een voetstuk. Dat komt Bryan Cranstons performance zeker ten goede. Zijn Trumbo is elegant, geestig en welbespraakt, maar ook ijdel en een vat vol tegenstrijdigheden. Hij bezigt radicale taal, maar oogt en leeft als een rijkaard. En voor een onbaatzuchtig man is hij wel erg egocentrisch. Hij werkt het liefst in bad aan zijn scenario’s, met een sigaret en een glas whisky binnen handbereik. Hij is zo’n workaholic dat hij nauwelijks tijd heeft voor zijn vrouw Cleo (een ondergesneeuwde Diane Lane) en kinderen, laat staan voor politiek. Dit is in alle opzichten Trumbo’s  – en Cranstons – film. Aan de andere personages is beduidend minder aandacht besteed; hoewel er met onder anderen Helen Mirren (als roddeljournaliste Hedda Hopper), Michael Stuhlbarg (als acteur Edward G. Robinson), John Goodman (als de sjofele maar eerlijke filmproducent Frank King) en de eerder genoemde Lane enkele uitstekende acteurs beschikbaar zijn, hebben ze hier maar ondankbare rollen toebedeeld gekregen. Alleen Mirren pakt slechts sporadisch haar moment van glorie.

Roach maakte van ‘Trumbo’ een vrij standaard biopic, waarvan het verloop zich voor ervaren filmkijkers wel laat voorspellen. De film is vrij luchtig, en de politieke kant van het verhaal wordt slechts aangestipt, wat het laagdrempelig en dus voor een groter publiek aantrekkelijk moet maken. Maar het politieke verhaal is juist wat ‘Trumbo’ interessant maakt, dus het gebrek aan diepgang breekt de film op een gegeven moment op. Gelukkig is daar Bryan Cranston, die met een ijzersterk, gelaagd optreden de film eigenhandig op de been houdt. Dankzij hem worden we geconfronteerd met de vernederingen die Trumbo moest ondergaan tijdens de anticommunistische heksenjacht, en zien we dat Trumbo zelfs in extreem confronterende situaties zijn waardigheid behield.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 7 april 2016
VOD-release: 18 augustus 2016
DVD-release: 18 augustus 2016