Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992)
Regie: David Lynch | 135 minuten | drama, horror, thriller, fantasie, science fiction | Acteurs: Sheryl Lee, Ray Wise, Mädchen Amick, Dana Ashbrook, Phoebe Augustine, David Bowie, Eric DaRe, Kyle MacLachlan, Miguel Ferrer, Pamela Gidley, Heather Graham, Chris Isaak, Moira Kelly, Peggy Lipton, David Lynch, James Marshall, Jürgen Prochnow, Harry Dean Stanton, Kiefer Sutherland, Lenny von Dohlen, Grace Zabriskie, Frances Bay, Catherine E. Coulson, Michael J. Anderson, Frank Silva, Walter Olkewicz, Al Strobel, Gary Hershberger
Ondanks het feit dat ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ ongeveer een jaar na de beëindiging van de hitserie ‘Twin Peaks’ verscheen, fungeert de film vooral als een prequel op de serie. De film concentreert zich op de laatste paar dagen uit het leven van Laura Palmer, al kan de prent ook opgevat worden als een soort epiloog die veel van de overgebleven losse eindjes uit de serie aan elkaar knoopt. David Lynch zelf zei dat hij de film destijds wilde maken om het verhaal een waardig einde te geven en omdat hij zelf nog niet klaar was om de wereld van ‘Twin Peaks’ definitief achter zich te laten. In tegenstelling tot de serie werd de film niet louter met loftuitingen overladen. Integendeel, de film werd bijvoorbeeld op het filmfestival van Cannes erg negatief ontvangen en ook veel vooraanstaande filmrecensenten vonden het nodig om dit project van Lynch met de nodige hoon te overladen. Velen betitelden de film als een mislukte poging om het karakter Laura Palmer tot leven te wekken en een gezicht te geven. Morbide, grotesk, extreem verwarrend en stilistisch fraai, maar verhaaltechnisch totaal oninteressant waren zomaar een paar kwalificaties die in de diverse kranten en filmbladen opdoken.
Kijkers die een perfecte blauwdruk van de serie en een vrij voorspelbare herhaling van zetten verwachten, zouden na het bekijken van ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ inderdaad mogelijk teleurgesteld kunnen afdruipen. Ondanks het feit dat veel karakters uit de serie opnieuw hun opwachting maken, verschilt de film in verschillende opzichten aanzienlijk van de serie. ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ is bijvoorbeeld veel grimmiger, donkerder en surrealistischer dan ‘Twin Peaks’ ooit geweest is. De serie liet regelmatig ruimte voor en komische noot, terwijl in de film vrijwel elk spoor van humor ontbreekt. Het is vooral een duister, morbide en bepaald niet tot vrolijkheid stemmende karakterschets van een getormenteerde persoonlijkheid. Het wordt al vrij snel duidelijk dat Laura niet het brave en gelukkige tienermeisje is dat veel dorpsbewoners van haar maken. Ze is verslaafd aan drugs, heeft meerdere minnaars en prostitueert. Desondanks is Laura vooral een slachtoffer van haar innerlijke demonen en gaat ze gebukt onder het juk dat een lange geschiedenis van seksueel misbruik met zich meebrengt. Dit relaas van Lynch is dan ook deprimerend in die zin dat de gemiddelde kijker uiteindelijk geen bevredigende uitweg zal zien voor Laura uit haar misère. Toch maakt deze alternatieve artistieke aanpak van ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ niet zozeer een inferieur werkstuk als je een vergelijking trekt met zijn roemruchte voorganger, doch eerder een geheel andersoortig cinematografisch meesterwerk.
Desondanks ontbreken ook de typische, voor de Lynch-fan maar al te bekende artistieke ingrediënten in deze prent niet. Net zoals in bijvoorbeeld ‘Mulholland Drive’ speelt het fenomeen droom ook in ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ een belangrijke rol. De scheidslijn tussen droom en werkelijkheid en tussen schijnwereld en de echte wereld blijft uiterst dun en wordt door Lynch vooral gebruikt om het verhaal van de nodige extra metaforische symboliek te voorzien. Interessant is ook de rol van de diverse geestesverschijningen zoals de boze geest Bob of The Man From Another Place. Zijn dit figuren die alleen de droomwereld bevolken? Of hebben we hier te maken met echte, bestaande entiteiten die een belangrijke stempel drukken op de levens van de inwoners van Twin Peaks zoals Laura en Leland Palmer? Het aardige is dat Lynch geen kant en klare antwoorden op deze vragen geeft en in belangrijke mate een beroep doet op de interpretatieve vermogens van de kijker.
Minpunt van de film is de afwezigheid van enkele interessante karakters uit de serie, maar voor het in ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ vertelde verhaal heeft dit op zich weinig gevolgen. ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ is zeker geen gemakkelijke film die zonder meer een zeer breed publiek zal aanspreken. De surrealistische aanpak en het duistere, sombere karakter zorgen ervoor dat de film toch een zekere zwaarmoedigheid uitstraalt en sterk inwerkt op de verbeelding en het inlevingsvermogen van de kijker. Bovendien zal de film door het afwijkende karakter ook niet direct elke fan van de serie ‘Twin Peaks’ over de streep trekken. Wie echter de moeite neemt om verder te kijken, zal ontdekken dat David Lynch met ‘Twin Peaks: Fire Walk with Me’ opnieuw een ernstig onderschatte kwaliteitsprent uit de hoge hoed heeft weten te toveren.
Frank Heinen
Waardering: 4