Umma (2022)

Regie: Iris K. Shim | 83 minuten | drama, horror | Acteurs: Sandra Oh, Fivel Stewart, Dermot Mulroney, Odeya Rush, MeeWha Alana Lee, Tom Yi

Soms is ‘moeder’ de naam van terreur op de lippen van kinderen. Moeders zijn genetisch geprogrammeerd om van hun kinderen te houden. Soms, misschien meer dan soms, gaat het mis met deze natuurlijke codering. Hoe mis het kan gaan is het onderwerp van horrorfilm ‘Umma’, geregisseerd door Iris Shim. Ze heeft ook het script geschreven en deze is in handen gekomen van Zainab Azizi, een collega-producent van Sam Raimi die in zijn productiebedrijf, Raimi Productions, werkt. Zoals de trouwe horrorfans weten heeft Sam Raimi een aantal goede horrorfilms op zijn naam staan, zoals ‘Drag Me to Hell’ en ‘The Evil Dead’ reeks. Als vrouw van kleur sprak het verhaal Zainab aan omdat ze zich in het onderwerp herkende: hoe als vreemdeling in een nieuw land te wonen en hoe de identiteit een rol speelt in het aanpassingsproces. Het balletje is gaan rollen en het resultaat is een horrorfilm die meer lijkt op een familiedrama in een horrorjasje. Verder worden thema’s zoals cultuur en erfgoed aangesneden en hoe deze ons leven beïnvloeden.

Amanda (Sandra Oh), een Koreaanse, woont samen met haar tienerdochter, Chris (Fivel Stewart), op een afgelegen boerderij waar ze bijen houden, honing verkopen en kippen verzorgen. Moeder en dochter hebben een diepe band en de wereld is ver verwijderd van hun bubbel. Er is geen elektriciteit in huis en ze hebben geen elektronica omdat Amanda allergisch is voor elektriciteit. In deze moderne tijd is dit nogal een afwijking van het normale en gangbare. Daarom wordt Chris door de lokale jeugd als een buitenbeentje gezien. Chris, die in haar jeugdigheid verlangt naar de wijde wereld waarin ze haar vleugels kan spreiden, schrijft zich in op de universiteit. Amanda is hier niet blij mee. Op een dag krijgt Amanda bezoek van haar oom uit Korea. Ze is verbaasd en, redelijk kil, vraagt ze hem wat hij komt doen. Hij heeft een koffer bij zich en hij informeert haar over de dood van haar moeder. Amanda’s gezichtsuitdrukking verraadt een interne emotionele storm die ze niet toestaat los te barsten. De oom geeft haar de koffer en zegt dat haar moeders boosheid en pijn zal blijven groeien totdat het haar infecteert. Amanda vraagt hem om te gaan en hij vertrekt zonder uitleg over zijn cryptische woorden. Die avond maakt ze de koffer open en vindt ze een verzameling van haar moeders spullen, en nog iets anders. Ze verbergt deze spullen voor Chris die, vanwege het geheimzinnig gedrag van haar moeder, en andere onverklaarbare gebeurtenissen, op onderzoek uit gaat. Wat ze vindt zet haar wereld op de kop.

Het is duidelijk dat dit verhaal dicht bij de regisseur, Iris Shim, ligt. Een belangrijk thema is identiteit. Hoe gaat een mens hiermee om in een nieuwe omgeving? Welke plaats krijgt cultuur? Lossen we als een waterdruppel op in de zee van de maatschappij? En wat zijn de gevolgen hiervan? De verschillende maatschappijen in de wereld zijn nooit zo dicht bij elkaar geweest. Vroeger waren dit eilandjes met eigen gewoonten en gebruiken. Vanwege globalisatie leeft iedereen overal en komen mensen veel meer in nieuwe samenlevingen terecht waar ze hun plek moeten vinden. De vraag is: hoe ver ga je hierin? Hoeveel laat je van jezelf los zodat je als een puzzelstuk in de nieuwe groep past? Deze ontdekkingsreis is het kloppend hart van ‘Umma’ en velen zullen zich hierin herkennen. Een ander thema is hoe we onze kinderen neigen op te voeden zoals onze ouders dat bij ons hebben gedaan. Het gebeurt wel eens dat we het hier niet eens over zijn, maar we toch onze vader of moeder herhalen in de vorm van disciplinaire tikken die we aan onze kinderen uitdelen.

‘Umma’ zou beter hebben gewerkt als een drama dan een horror. Een goed voorbeeld is ‘Minari’ waar een Zuid-Koreaans gezin ook een weg probeert te banen in het oerwoud van een nieuwe maatschappij, in combinatie met wat van ze wordt verwacht en wat ze zelf willen. Het horrorelement is natuurlijk sterk aanwezig in ‘Umma’. Het is honderd procent een horrorfilm. Alleen zou het verhaal veel beter uit de verf komen als de karakters meer waren uitgediept. Het lijkt alsof het drama als een bliksemafleider werkt en de horror daardoor niet goed uit de verf komt. Helemaal niet zelfs. Echter, dit zegt natuurlijk niets over de acteerprestaties.

Sandra Oh (‘Sideways’, ‘Meditation Park’) is de persoon die de film geloofwaardig, emotioneel draagt. Het is bij Fivel Stewart (als Chris) duidelijk dat ze nog de nodige ervaring moet opdoen. Dermot Mulroney (als Danny) is ook een oude rot in het vak maar heeft meer een simpele rol op de achtergrond. De kijker moet het hebben van het acteerspectrum dat Sandra Oh toont terwijl onzichtbare krachten hen het leven moeilijk maken.

Alhoewel ‘Umma’ een verhaal is waar velen zich met de essentie kunnen identificeren, is het ondermaats als horrorfilm. Het maakt teveel gebruik van de standaard schrikmechanismen waardoor de film er ook een beetje goedkoop en magertjes uit ziet. Zoals een parel in de modder, is Sandra Oh het glimmend acteerpuntje. Horror is persoonlijk en ieders demonen zien er anders uit. Daarom is het moeilijk te voorspellen hoe deze film zal vallen. Het kan wel gezegd worden dat de echte horrorfans hun tijd beter kunnen gebruiken. En kijkers die van drama houden zullen het horrorelement niet waarderen. Het kan dus beide kanten op gaan. Hoe zit het bij jou?

Gerold Kort

Waardering: 2

Digital download-release: 11 mei 2022
VOD-release: 23 mei 2022