Un autre monde (2021)

Regie: Stéphane Brizé | 96 minuten | drama | Acteurs: Vincent Lindon, Sandrine Kiberlain, Anthony Bajon, Marie Drucker, Guillaume Draux, Olivier Lemaire, Christophe Rossignon, Sarah Laurent, Joyce Bibring, Olivier Beaudet, Jean-Pierre Gauthier, Didier Bille, Valérie Lamond, Mehdi Bouzaïda

‘Un autre monde’ is het laatste deel van de trilogie van Stéphane Brizé, na ‘La loi du marché’ (2015) en ‘En guerre’ (2018) (die in Nederland alleen tijdens Film by the Sea te zien is geweest). De trilogie behandelt verschillende aspecten van de arbeidsmarkt, van een werkloze arbeider in de eerste, een groep bijna-werkloze arbeiders in de tweede tot de al even moeilijke positie van een manager die van zijn leidinggevenden de opdracht krijgt te bepalen wie er ontslagen moet worden vanwege bezuinigingen in de laatste. Naast het thema hebben alle films nog een overeenkomst: karakteracteur Vincent Lindon speelt de hoofdrol. Overigens hoef je de eerdere films niet gezien te hebben om ‘Un autre monde’ te kunnen waarderen.

In ‘Un autre monde’ speelt Lindon Philippe Lemesle. Bij aanvang van de film zijn hij en zijn vrouw Anne (Sandrine Kiberlain) in gesprek met hun advocaten. De advocate van Anne komt uit op een bedrag van 375.000 euro, wat Philippe moet betalen, “omdat Annes leven de laatste jaren een hel was”. Toen ze trouwden heeft Anne haar carrière op een zijspoor gezet, waar ze aanvankelijk geen problemen mee had, om haar man alle ruimte te geven te kunnen groeien op professioneel gebied. Maar sinds hij bedrijfsleider van de fabriek is, is hij amper nog thuis (zes weekenden in twee jaar tijd), om over de avonden nog maar te zwijgen. Er is nog steeds sprake van liefde, maar het leven voor Anne als getrouwde vrouw – getrouwd zijn met een man die er niet is – is gewoonweg niet meer logisch. Haar innerlijke strijd is realistisch en aangrijpend weergegeven in een scène waarbij de liefde en het respect dat het stel nog altijd voor elkaar voelt overheerst.

De film switcht vervolgens naar de beelden van Philippe aan het werk – en toegegeven – zijn job is veeleisend. Hij mag het dan financieel goed voor elkaar hebben, makkelijker in ieder geval dan de arbeiders in de fabriek, het werk eist beslist zijn tol. Gevangen tussen de belachelijke eisen van het hoofdkantoor en de wens om een goede baas voor zijn werknemers te blijven, voelt Philippe zich meer en meer in het nauw gedreven. Er moet meer werk verzet worden met minder mensen. De druk op de werknemers is enorm. Meegaan in de beslissingen van het hoofdkantoor betekent een deel van je menselijkheid opgeven. Is dat iets waar Philippe – die naast met de eerder genoemde relatieproblemen ook nog kampt met zorgen om zijn mentaal instabiele tienerzoon – klaar voor is?

Het zwaartepunt in ‘Un autre monde’ ligt bij de werksituatie van Philippe. We zien veel gesprekken met Philippe’s leidinggevenden in het hoofdkantoor van Parijs, die op hun beurt weer verantwoordelijkheid af moeten leggen bij de onzichtbare Amerikaanse multinational. Dat mag op papier saai klinken, maar dat is het niet. Het zijn verhitte discussies, waarbij de empathie, dat mag duidelijk zijn, natuurlijk ligt bij de kant die de warme lichamen representeert, niet die van de spreadsheets en begrotingen.

Brizé maakt naast Lindon, Kiberlain en Anthony Bajon (die zoon Lucas speelt) voornamelijk gebruik van een niet-professionele cast, die personages spelen die dicht bij henzelf liggen. Dat geeft de film een naturelle, bijna documentaire-achtige uitstraling. Naar het onvermijdelijke einde toe besef je dat er voor dit morele dilemma, waarvoor Philippe zich gepositioneerd ziet, gewoonweg geen goede keuze is. Dat in realiteit vaak de andere keuze wordt gemaakt dan die onze hoofdpersoon maakt, maakt daarin geen verschil. Een mens is gereduceerd tot een radertje in het grote geheel.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 28 juli 2022
DVD-release: 28 oktober 2022