Un chien andalou (1929)
Regie: Luis Buñuel | 16 minuten | korte film, fantasie | Acteurs: Simone Mareuil, Pierre Batcheff, Luis Buñuel, Salvador Dalí, Robert Hommet, Marval, Fano Messan, Jaime Miravilles
Luis Buñuel en Salvador Dalí schreven samen het scenario voor deze korte film die vooral bedoeld is om het publiek te shockeren op een artistieke manier. In deze opzet zijn ze meesterlijk geslaagd. Net als Sergei Eisenstein in ‘ Bronenosets Potyomkin’ (1925) al deed, verweven ze droombeelden en visioenen op prachtige wijze met beelden uit de werkelijkheid. Tenminste, Buñuel en Dalí gaan nog een stapje verder door het begrip ‘werkelijkheid’ zodanig op te rekken dat er geen enkele logica meer bestaat, behalve dan het ontbreken van elke logica en werkelijkheid maar een beperkt begrip blijkt te zijn.
Vooral berucht is de scène waarin een man het oog van een vrouw doorsnijdt. Als je goed kijkt, zie je dat het oog dat doorgesneden wordt in feite een koeienoog is. Maar het belangrijkste is toch wel, dat hoe shockerend de scène ook is, hij niet goor of ranzig is om naar te kijken, maar een apart soort schoonheid heeft. Zelfs met een afkeer voor horror films kun je niet anders erkennen dan dat het een erg fraai beeld is. De andere scènes zijn niet minder heftig en zijn tegelijkertijd wel en niet met elkaar verbonden waarbij een terugkerend element het geweld is in vele verschijningsvormen.
De impact die deze film bij uitbrengen heeft gehad laat zich raden, evenals de invloed op latere generaties filmmakers. Los van het vernieuwende aspect, waarbij veel van wat nu zo vanzelfsprekend lijkt toen van een andere planeet leek te komen, is de film verrassend modern en nog steeds ongelooflijk intrigerend om naar te kijken. Je hoeft dus niet steeds te bedenken hoe oud hij al is om hem erg goed te vinden.
‘Un chien andalou’ is een geniale, baanbrekende film. Het geweld is gestileerd en schitterend in beeld gebracht, het acteerwerk fantastisch en het (non-)verhaal tijdloos. Iedere filmliefhebber die hem nog niet heeft gezien staat een bijzondere en indrukwekkende ervaring te wachten.
Diana Tjin-A Cheong