Un secret (2007)

Regie: Claude Miller | 105 minuten | drama | Acteurs: Cécile De France, Patrick Bruel, Ludivine Sagnier, Julie Depardieu, Mathieu Amalric, Nathalie Boutefeu, Yves Verhoeven, Yves Jacques, Sam Garbarski, Orlando Nicoletti, Valentin Vigourt, Quentin Dubuis, Myriam Fuks, Robert Plagnol, Michel Israel

‘Un secret’ is de adaptatie van de gelijknamige bestseller van Phillipe Grimbert, die zelf een gastrol heeft als mensensmokkelaar. In de roman vertelt hij het verhaal van zijn ouders, hoofdpersoon François is zijn alter ego.

Het is geen overdreven indringende film, althans, niet in vorm. Geen overdreven dramatische scènes, geen bombastische muziek, heel aards, het is zoals het is. En daarom werkt het drama goed, komt het verhaal goed over. Een aangrijpend verhaal, dat wel. Een verhaal dat lijkt op vele verhalen uit die tijd, maar ook weer niet: de periode die in Duitsland cinematografisch al breed uitgemeten is en nog steeds wordt, leverde in Frankrijk nog maar weinig films op. Men lijkt er daar niet zo op te zitten wachten, door schaamte wellicht. Niet verwonderlijk, want ook vanuit Frankrijk zijn nogal wat joden gedeporteerd en het antisemitisme tiert er van oudsher welig. Tijd voor de acceptatie van het verleden?

Geen zware zwarte laarzen in deze film, geen soldaten op straat, geen hakenkruizen, geen typische oorlogstaferelen in beeld, zelfs geen Duitsers. Regisseur Claude Miller weet het allemaal zorgvuldig te omzeilen, zonder dat je het gevoel krijgt dat de oorlog ‘er niet toe doet’. Het geeft alleen wel aan waar het hem om te doen is: het persoonlijke drama, waarin de oorlog een doorslaggevende factor speelt, maar niet de hoofdrol. In de art direction had het tijdsbeeld overigens wel iets uitgesprokener gemogen, juist omdat de tanks en oorlogshandelingen ontbreken.

Het gegeven van het denkbeeldige broertje is mooi. Het symboliseert exact wat François zelf niet kan en vult daarmee de leemte op in zijn jonge leven. Bovendien licht het fantoombroertje het tipje van de sluier op van het geheim dat zijn leven, meer dan hij zelf beseft, beheerst. Dat ontluisterende geheim druppelt mondjesmaat binnen in het verhaal, dat knap in elkaar zit.

Patrick Bruel is een soort Franse Frank Sinatra, die naast een glansrijke muziekcarrière, ook als acteur carrière is gaan maken en inmiddels een indrukwekkend filmrepertoire heeft opgebouwd. Hij speelt François’ vader en doet dit overtuigend. Ook op de rest van de cast is weinig aan te merken. Julie Depardieu (ja inderdaad, dochter van) wist, als enige, één van de acht Césars (Franse Oscars) waarvoor de film genomineerd was, te verzilveren, met haar rol als François’ atletische moeder.

Zoals gezegd confronteert de film de Fransen indirect met de vraag: “waar was u toen…?”, maar niet al te streng. Aan het einde is er toch de conclusie dat het de Nazi’s waren die de Joodse medeburgers vermoorden en niemand anders. Hoe dan ook, Miller levert een mooi persoonlijk drama af, dat je nog even aan het denken zet over zowel de persoonlijke relaties als de context waarin deze werden onderhouden. En dat zonder enig oorlogsgeweld (op korte documentairebeelden uit een kamp na) letterlijk in beeld te brengen. Goed gedaan.

Arjen Dijkstra

Waardering: 4

Bioscooprelease: 9 oktober 2008