Une saison en France (2017)
Regie: Mahamat-Saleh Haroun | 97 minuten | drama | Acteurs: Eriq Ebouaney, Sandrine Bonnaire, Aalayna Lys, Ibrahim Burama Darboe, Bibi Tanga, Léonie Simaga, Régine Conas, Khampha Thammavongsa, Stéphane Malassenet, Nathan Dellemme, Marius Yelolo, Heling Li, Franck Okouo, Tom Haroun, Gilles Louzon, Mustapha Taibi, Sandra Nkake
Mahamat-Saleh Haroun woont al sinds 1982 in Frankrijk, maar zijn hart en ziel zijn al die jaren in zijn geboorteland Tsjaad gebleven. De meeste van de zeven films die hij tot nu toe maakte, spelen zich in Afrika af. Haroun verwerkte zijn eigen ervaringen – hij ontvluchtte zijn land vanwege de burgeroorlog die Tsjaad jarenlang verscheurde – in zijn veelvuldig bekroonde speelfilms en vertaalde die naar de tegenwoordige tijd. Zijn bekendste films zijn ‘Daratt’ 92006), ‘Un homme qui crie’ (2010) en ‘Grisgris’ (2013). Ook ‘Une saison en France’ (2017) ligt Haroun na aan zijn hart. De filmmaker zelf had het geluk jaren geleden al een verblijfsvergunning te mogen ontvangen en kon zich settelen in Frankrijk. Met zijn nieuwste film onderstreept hij nog maar eens dat lang niet iedereen dat geluk gegund is en dat er vele vluchtelingen zijn – doodgewone mensen die iets van hun leven willen maken in een nieuw vaderland – die maandenlang in onzekerheid zitten. Als je niet weet of je ergens mag blijven, wat heeft het dan voor zin om een bestaan op te bouwen?
Abbass (Eriq Ebouaney) is de straatarme Centraal Afrikaanse Republiek ontvlucht, nadat er een burgeroorlog uitbrak. Zijn vrouw kwam om in het strijdgeweld, maar veel tijd om haar heengaan te verwerken heeft Abbass niet; hij moet er zijn voor zijn twee kinderen Yacine (Ibrahim Burama Darboe) en Asma (Aalayna Lys). Als we hen leren kennen, lijkt er amper een vuiltje aan de lucht. Goed, Abbass heeft heftige dromen over zijn overleden vrouw, maar hij heeft een baantje, zijn kinderen gaan naar school en ze leven in een aardig appartementje. Schijn bedriegt echter: waar Abbass in Afrika een gerespecteerd docent Frans aan de universiteit was, is hij hier het slechtbetaalde hulpje van een marktkoopvrouw. En die woning is maar tijdelijk. Abbass houdt zijn rug recht en gaat door, maar als zijn aanvraag voor een verblijfsvergunning wordt afgewezen, en hij ook nog zijn appartement uitgezet wordt, is het lastig voor hem om zijn waardigheid te behouden. Dat geldt ook voor zijn goede vriend Etienne (Bibi Tanga), die samen met Abbass en zijn gezin de overtocht maakte naar Europa. Hij oogt verzorgd, als een man die respect afdwingt, maar het is een façade die hij wanhopig probeert op te houden. Hij draagt elke dag hetzelfde pak, frist zich elke dag op in de doucheruimte van een zwembad en hij slaapt in een krot onder een brug. Echt welkom voelen beide mannen zich niet in Frankrijk. Hun geduld, eigenwaarde en zelfrespect worden ernstig op de proef gesteld. Hoeveel onzekerheid kan een mens aan?
Mahamat Saleh Haroun is een bescheiden filmer. Verwacht in ‘Une saison en France’ geen spektakel, uitbundige emoties of zwaar aangezet melodrama. In plaats daarvan observeert Haroun op terughoudende wijze hoe Abbass en Haroun stukje bij beetje ineenstorten door de mensonterende omstandigheden waarin ze moeten leven. Er zijn sprankjes hoop, in de vorm van een opbloeiende liefde tussen Abbass en de Frans-Poolse Carole (Sandrine Bonnaire). Als hij bij haar is, is hij voor even gelukkig. Een prachtige scène is die waarin zij samen met Yacine en Asma Carole’s verjaardag vieren. Met een klein taartje, een kindertekening en een dansje in de woonkamer. Hoe simpel ook, er spreekt geluk uit. Voor even denkt Abbass niet aan zijn verblijfsstatus, zijn vermoeidheid en zijn zorgen. Hoofdrolspeler Eriq Ebouaney verdient een pluim voor zijn acteerwerk; met weinig woorden weet hij een enorm scala aan emoties weer te geven. ‘Une saison en France’ is een klein, integer drama dat een ondraagbaar leed blootlegt. Want voor vele vluchtelingen is dit de orde van de dag. Enerzijds tekent het filmmaker Haroun dat hij zijn film zo bescheiden houdt, anderzijds had hij ook wel wat meer uit mogen pakken om zijn boodschap nóg meer impact mee te geven.
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 5 april 2018
DVD-release: 7 augustus 2018