Unknown (2011)
Regie: Jaume Collet-Serra | 113 minuten | actie, drama, thriller | Acteurs: Liam Neeson, Diane Kruger, January Jones, Frank Langella, Aidan Quinn, Bruno Ganz, Sebastian Koch, Stipe Erceg, Karl Markovics, Mido Hamada, Sanny Van Heteren, Rainer Bock, Wolfgang Stegemann, Eva Löbau, Petra Hartung
De ingrediënten van ‘Unknown’ zijn Hitchcock-waardig: de arena is Berlijn, koffers worden vergeten, identiteiten vervormd, er is een ‘MacGuffin’ aanwezig, een blondine die zich zonderling gedraagt, en er wordt een fatale fout gemaakt. Helaas kan dat laatste nooit de bedoeling van de makers zijn geweest. Die fout heeft namelijk betrekking op de plot zelf. Dat is een ouderwets geval van moeilijk doen, waar het makkelijk kan. Als Dr. Martin Harris (Liam Neeson) en zijn vrouw Liz (January Jones) bij hun Berlijnse hotel aankomen, ontdekt Harris dat zijn koffer op het vliegveld is achtergebleven. Zij checkt in, hij gaat de koffer ophalen. Op de terugweg krijgt zijn taxi een ongeluk, en hij raakt daarbij in coma. Als Harris zijn vrouw dagen later weerziet – na een houterig uitgesponnen strubbeling met de hotelbeveiliging – herkent zij hem niet langer. Sterker nog: zijn hele identiteit is overgenomen; naast Liz verschijnt een andere Dr. Martin Harris (Aidan Quinn). De ‘echte’ Martin Harris begrijpt dat hier meer achter moet zitten en vermoedt dat zijn vrouw op een of andere manier wordt gedwongen het spel mee te spelen. Dat dat spel bloedserieus is, beseft hij pas als een man hem uit het ziekenhuis probeert te ontvoeren en daarbij de arme ‘Schwester’ Gretchen uit de weg ruimt (haar acteerwerk gaf daar overigens alle reden toe). De enige die hem vanaf dat moment wil en kan helpen, is Gina (Diane Kruger), de chauffeuse van de verongelukte taxi. Zij worstelt op haar eigen manier met identiteit: waar Martin Harris de zijne tracht te bewijzen, probeert zij de hare juist te verbergen. Ze is ooit gevlucht uit Bosnië en verblijft illegaal in de Duitse melting-pot Berlijn.
‘Unknown’ zou je vooral terugblikkend voldoening kunnen geven. Maar het verhaal is uiteindelijk te ongeloofwaardig en de verbeelding ervan te inefficiënt en onbehouwen om je werkelijk mee te slepen. Wie goed oplet, heeft de belangrijkste clou al na een paar minuten te pakken. En wie zit te slapen, krijgt alle andere clous op een presenteerblaadje aangereikt. Als een hand een steekvoorwerp ontvreemdt, wordt die hand al te nadrukkelijk naar de camera gedraaid. Wordt er een usb-stick in een laptop gestoken, dan blijft de rits van de laptoptas een stukje open, zodat we het lampje goed kunnen zien. En wanneer het script vereist dat een moord voorkomen moet worden, rust je de moordwillige niet uit met een pistool (knal, klaar), maar met een mes (hoop gedoe). Misschien zijn het kniebuiginkjes naar Alfred Hitchcock, door wie regisseur Collet-Serra zich duidelijk liet inspireren. Zie vooral het moment dat Liz Harris (vanop de rug gezien) via een trap een museum binnenschrijdt. Ze is de enige peroxideblonde dame in een massa van bruine haren, grijze stenen, en blauwe jassen: Kim Novak is terug. Liam Neeson en Diane Kruger proberen samen het beste van hun rollen te maken, maar dat is het dan ook wel. Tenenkrommend zijn af en toe de zinnen die moeten worden uitgesproken (“Bressler wil een einde maken aan de wereldhonger.”)
Gelukkig is Bruno Ganz er nog. Niet alleen in zijn rol als voormalig Stasi-agent Ernst Jürgen leeft hij in zijn eigen wereldje. Hij is namelijk vrijwel de enige die zich niet door de slappe dialogen en melodramatische acties laat weerhouden om een intrigerend karakter neer te zetten. Ganz voegt een dimensie toe, waar de rest zich laat inperken door een web van eendimensionaliteit. Een andere toegevoegde waarde is, tot op zekere hoogte, het einde van Martin Harris’ zoektocht naar zijn identiteit. Het is een curieuze variatie op de bekende riedel van de man die zijn geheugen verliest en vervolgens zichzelf probeert te hervinden. Jammer dat daar in ‘Unknown’ niet iets beters mee wordt gedaan.
Martijn Laman
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 12 mei 2011