Unwanted – T’padashtun (2017)

Regie: Edon Rizvanolli | 85 minuten | drama | Acteurs: Adriana Matoshi, Jason de Ridder, Niki Verkaar, Hugo Koolschijn, Celia Nufaar, Besnik Krapi, Bislim Muçaj, Shkumbin Istrefi, Edon Rizvanollie, Lilja Björk Hermannssdottir, Dennis Overeem, Xhejlane Terbunja, Kiefer Zwart, Roos Netjes, Blerta Ismaili, Don Alphonso, Flirst Bajgora, Loup Bisscheroux, Dukagjin Podrimaj, Annemarie Schäfer, Silvana Span, Laurens van Lottum

‘Unwanted’ is de Kosovaarse inzending voor de Oscar voor beste niet-Engelstalige film en heeft met regisseur Edon Rizvanolli (geboren in Kosovo, maar woonachtig en werkzaam in Nederland) en een deels Nederlandse cast een Hollands tintje. Daarbij komt nog dat de film zich grotendeels
ook afspeelt in Amsterdam, zodat we met extra spanning kunnen uitkijken naar de bekendmaking van de Oscarnominaties.

‘Unwanted’ gaat over de relatie tussen de Kosovaarse alleenstaande moeder Zana (Adriana Matoshi), tijdens de Balkanoorlog gevlucht naar Nederland, en haar moeilijke puberzoon Alban (Jason de Ridder). Zana werkt in een bloemenzaak en probeert Nederlands te leren. Alban voelt zich helemaal Nederlands – hij heeft hier immers zijn hele leven gewoond. Hij gaat nog naar school, maar raakt daar zo vaak in gevecht met anderen, dat hij regelmatig van school gestuurd wordt, soms zelfs voorgoed. Voor Zana is de maat vol en ze zoekt een baantje voor hem bij een fietsenmaker.

Aanvankelijk kost het de kijker moeite om sympathie voor Alban op te brengen. Na vluchtige seks in een toilet in een uitgaansgelegenheid beledigt hij zijn ‘date’, naar zijn moeder toe is hij ook niet al te toeschietelijk en als hij dan via de fietsenmaker Ana ontmoet, heb je niet direct het gevoel dat het daarop volgende afspraakje – voor Ana – een goed idee is. Maar niets blijkt minder waar. Alban blijkt ook een lieve, zachte kant te hebben en Ana brengt het beste in hem naar boven.

Wanneer Zana’s moeder, die nog in Kosovo woont, sterft, gaat het tweetal op familiebezoek. Ze worden bepaald niet met open armen ontvangen, Zana wordt zelfs weggestuurd terwijl ze rouwend naast het lichaam van haar moeder staat. In Kosovo hoort Alban eindelijk waarom zijn moeder geen contact meer met haar familie heeft.

Weer terug in Nederland wordt de relatie tussen Alban en Ana sterker, maar het verzet van beide ouders neemt ook evenredig toe. Ana’s vader (gespeeld door de regisseur zelf) is namelijk van Servische afkomst en oude oorlogswonden blijken nog niet geheeld. Vooral bij Zana, zij is zo faliekant tegen de relatie, dat ze nog liever verhuist, dan dat ze haar zoon aan dit meisje verliest.

‘Unwanted’ behandelt op gevoelige wijze de verschillen tussen de generatie die de oorlog aan den lijve heeft meegemaakt en de generatie daarna. Het verhaal belicht beide standpunten, maar onwillekeurig kies je toch voor een kant. Knap gedaan, maar ‘Unwanted’ is ook wel wat langdradig, zeker in de dromerige scènes met het jonge liefdeskoppel. Een keiharde ommekeer in het verhaal schudt de kijker wakker en tilt de film naar een hoger niveau. Ietwat onevenwichtig dus, maar wél intrigerend en bij vlagen zelfs indrukwekkend. Oscarnominatie of niet, onthou de naam Edon Rizvanolli!

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 26 oktober 2017