Urbanus de vuilnisheld (2019)
Regie: Joost Van Den Bosch, Erik Verkerk | 73 minuten | animatie, komedie | Originele stemmencast: Urbanus, Ben Segers, Sven de Ridder, Ron Cornet, Pieter Embrechts, Frances Lefebure, Sien Eggers, Tom van Dyck, Ludo Hellinx, Dimitri Leue, Koen van Impe, Tuur Verelst, Thijs J. Antonneau, Wout Verstappen, Mark Verstraete, Anke Helsen
De Vlaamse komiek Urbanus (geboren als Urbain Servranckx) is al sinds 1974 één van de voornaamste humoristen van zijn land. Toegegeven, tegenwoordig oogt zijn humor wat belegen en flauw. Maar met zijn subversieve absurdisme wist hij lange tijd tegen tal van heilige huisjes aan te schoppen. Het is een vorm van directe humor die ook in Nederland goed aansloeg. De provocateur versterkte dat rebellerende imago met een naar hem zelf vernoemde stripreeks. Samen met scenarist en tekenaar Willy Linthout werkt hij aan een reeks die anno 2019 een kleine 200 albums beslaat. Met thema’s als seks, religie en familie is de satire nadrukkelijk aanwezig. Na enkele speelfilms neemt met ‘Urbanus de Vuilnisheld’ nu deze stripversie van de komiek de filmhonneurs waar.
Urbanus, geportretteerd als een bebaard kind, woont samen met zijn vader Cesar en moeder Eufrazie in het fictieve Tollembeek. Samen met zijn beste vrienden, de hondachtige Nabuko en vlieg Amedee, beleeft hij de wildste avonturen. In ‘De Vuilnisheld’ komen de volwassenen tegenover de kinderen te staan. Wanneer Jef Patat, de terugkerende schurk in de stripreeks, in vermomming een ogenschijnlijk lucratieve deal sluit met de volwassenen van Tollembeek, kunnen de kinderen niet anders dan in opstand te komen. Jef Patat wil namelijk, in ruil voor goud, al het afval van het land in het dorp storten. Maar als puntje bij paaltje komt, is er van het goud geen spoor. En ook Jef Patat lijkt met de noorderzon vertrokken. De kinderen, onder leiding van Urbanus, nemen resoluut de leiding over van de ontstane vuilnisbelt.
Voor de liefhebber van de stripboeken is ‘Urbanus de Vuilnisheld’ een feest van herkenning. Alle personages komen voorbij, zoals vrouwengek Meneer Pastoor, klasgenoot Dikke Herman en Juf Pussy, op wie Urbanus stiekem een oogje heeft. Ook het verhaal is typisch Urbanus: knotsgek en onnavolgbaar, maar wel altijd vermakelijk. De thematiek om Moeder Aarde niet verder te vervuilen, wordt daarbij aangenaam subtiel gebracht. Tot zover niets nieuws onder de zon. Maar hoe verhoudt ‘De Vuilnisheld’ zich als film?
De animaties in ‘Urbanus de Vuilnisheld’ zijn vrij ongecompliceerd. Bewegende sprites voor een stilstaande achtergrond. Die simpelheid past de film goed, omdat de humor boven alles gaat. En daar is er genoeg van, al valt er een hoop te zeggen over de kwaliteit ervan. Door het hoge gehalte poep- en plasgrappen, zal de film niet voor iedereen zijn. Tegelijkertijd wil het nooit echt voos worden. Zo zijn er enkele grappen over de borsten van Juf Pussy, maar te zien zijn ze niet. Net op het moment dat ze in beeld dreigen te komen, worden ze omslachtig door een andere personage verhuld.
De humor in ‘Urbanus de Vuilnisheld’ komt daardoor vooral voort uit de dialoog, niet uit het beeld. Voor een Urbanus-film is dat een vrij veilige insteek. Alsof de kijkwijzer belangrijker is geweest dan de inhoud. Hier zullen alleen de allerjongsten rode oortjes van krijgen. Dat voelt toch ergens als een gemis. Doordat de echte scherpte ontbreekt, heeft ‘De Vuilnisheld’ uiteindelijk weinig meerwaarde boven de strip. Onderhoudend is het zeker, maar na afloop is alles weer snel vergeten.
Wouter Los
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 2 mei 2019
DVD-release: 28 juni 2019