Vele hemels boven de zevende (2017)

Regie: Jan Matthys | 119 minuten | drama | Acteurs: Brit Van Hoof, Koen de Graeve, Sara de Roo, Peter Seynaeve, Viviane de Muynck, Nell Cattrysse, Herman Gilis, Lucas de Mulder, Jos Verbist, Ariane Van Vliet, Willy Thomas, Mieke Verdin

Tirannen kunnen een hele samenleving ontwrichten. Of een familie. Een tiran van de meest alledaagse soort vinden we in de Vlaamse speelfilm ‘Vele hemels boven de zevende’. Daarin bestiert de oude Jeanne op afstand het leven van haar volwassen dochters en haar in alcohol verdrinkende echtgenoot. Jeanne is een kwaadaardige kleuter in het lichaam van een 68-jarige. Een kleuter die de godganse dag jammert, zuigt, vit, scheldt en zichzelf beklaagt.

In psychiatrische termen is Jeanne een schoolvoorbeeld van een cluster-b gestoorde, een cluster waarin we gezellige types als de narcist, sociopaat en borderliner treffen. In ‘Vele hemels boven de zevende’ zoomen we in op de familieleden van zo’n pathologisch geval. Echtgenoot Jos verdraagt Jeanne omdat hij liever een slechte relatie heeft dan alleen achterblijft. Dochter Elsie is tot tevredenheid van Jeanne getrouwd met een goede partij, maar komt met hulp van een nieuwe liefde langzaam in opstand. Kleindochter Lou heeft zo haar eigen problemen.

Grootste slachtoffer is jongste dochter Eva, die zo stelselmatig door Jeanne wordt afgekraakt dat er geen greintje eigenwaarde is overgebleven. In haar wanhopige zoektocht naar waardering trekt ze onvermijdelijk de verkeerde types aan. Bovendien is ze door alle kritiek mega-kritisch op zichzelf geworden.

Nee, ‘Vele hemels boven de zevende’ is geen gezellige familiefilm. Met een (te) grote rol voor het toeval. Wanneer Jos zijn verdriet probeert te verwerken met hulp van meeslepende muziek, is dat natuurlijk net het moment waarop Jeanne thuiskomt van een boodschap. Wanneer Jos tegen zijn stervende broer een (enigszins soapy) bekentenis wil doen, is dat net het punt waarop de familie komt binnenvallen.

Feilloos is de uitbeelding van Eva’s ellende, met Brit van Hoof als geweldige vertolkster. Eva is het soort vrouw dat je zelden ziet in films, omdat dit type zich in het dagelijks leven zoveel mogelijk dienstbaar maakt. Dat maakt het leed niet minder groot, wat we bijvoorbeeld meemaken op de verjaardag van Jeanne. Daar zouden we het liefst samen met Eva onder de tafel kruipen.

De muziek is altijd gepast, de dialogen zijn prima (maar soms te dienstig aan het verhaal), de acteurs zijn meest klasbakken en de film springt soepel over van het ene personage op het andere. Deze verfilming van Griet op de Beecks debuutroman is daarmee nog geen prettige kijkervaring. Kijken is soms zelfs ondraaglijk, maar dat is precies de kracht van deze film over ondraaglijk lijden.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 30 november 2017
DVD-release: 27 maart 2018