Verboden Ogen (2002)
Regie: Elbert van Strien | 16 minuten | drama, horror, korte film, romantiek, fantasie | Acteurs: Erik van der Horst, Elisah Braaksma, Rene van Asten
Vanaf het eerste shot van ‘Verboden Ogen’ zit je gevangen in een soort Lynchiaans universum. We zien een mooi huis met aan weerszijden een heg en een boom en een, eveneens symmetrisch, pad rondom. Dan een shot van een ander modern huis met twee auto’s voor de garage en een mooi grasveldje ernaast. Weer een ander huis, dan een man die het gras voor zijn huis aan het maaien is. Kortom, een heel Amerikaanse, “white picket fense” sfeer, dat er in eerste instantie zo perfect uitziet, maar in Lynchfilms juist het masker vormen voor allerlei onderliggende gruwelijkheden en skeletten in kasten. Dat er in dit geval ook iets niet pluis is, wordt, naast de overdreven “perfectie”, benadrukt door het geheimzinnige paarsige licht, dat een gelukkig toeval was tijdens de opnames (er dreigde constant onweer). Van Strien zocht specifiek naar een Amerikaans aandoende woonwijk en vond deze wonderwel in Hoofddorp.
Fernando is in de film een alien, zo wordt ons althans (door hem zelf) verteld in het begin van de film, maar het blijft lange tijd onduidelijk in hoeverre dit nu op de werkelijkheid slaat of puur op zijn fantasiewereld. Duidelijk is wel dat Fernando zelf, en zijn ouders, zich niet op een natuurlijke manier gedragen. De ouders zeggen het liefst zo weinig mogelijk, bewegen zich langzaam en hebben een serieuze blik. Ook liggen ze vaak op matjes op de grond in een soort trance. Fernando zelf zegt dat “zijn ogen alles zien” en dat hij “door iedereen heen kan kijken”. Echter, tegelijkertijd mag hij geen contacten maken met de mensen op aarde. Zijn taak is observeren. Dit is des te tragischer wanneer hij verliefd wordt op een meisje uit zijn klas. Hij mag haar niet eens aankijken, want door haar blik zal hij een zekere dood sterven. Maar de drang is ondraaglijk groot. Hij droomt van haar en schrijft gedichten over haar – waarvan er één door de meester wordt ontdekt en in de klas wordt voorgelezen.
De film raakt reële problemen van de puberteit aan, zoals (seksueel) verlangen, onzekerheid, en het gevoel dat je met niemand écht contact hebt. De kracht van de liefde (of lust?) blijkt echter te overwinnen. Of kunnen we de verleidende Marlies opvatten als de bijbelse Eva, die Fernando’s Adam de appel aanbiedt en zo uit het paradijs laat vallen? Wat we er ook uit meenemen, het is een aandoenlijk verhaal en we voelen als kijker Fernando’s innerlijk conflict. Prachtig zijn de scènes met het tweetal bij het zwembad, wanneer hij duidelijk gefascineerd is door Marlies en haar lichaam, en zich zichtbaar in moet houden om haar niet aan te raken of in de ogen te kijken. Een effectief en vooral atmosferisch filmpje van Elbert Van Strien, deze ‘Verboden Ogen’, die toch keer op keer prachtige “fantastische” producties weet af te leveren. Films als deze stemmen hoopvol over de potentie van de Nederlandse Film.
Bart Rietvink
Waardering: 4