Verdwijnen (2017)

Regie: Boudewijn Koole | 91 minuten | drama | Acteurs: Rifka Lodeizen, Jakob Oftebro, Elsie de Brauw, Marcus Hanssen

Regisseur Boudewijn Koole brak in 2012 door met zijn veelgeprezen debuutfilm ‘Kauwboy’. Pas in 2016 kwam hij met nieuw, andermaal succesvol werk: het voorheen onverfilmbaar geachte ‘Beyond Sleep’, naar Willem Frederik Hermans’ roman Nooit meer slapen. Koole slaagde er met verve in om de transitie van boek naar film te vervolmaken. Nu, een jaar later, verschijnt vrijwel uit het niets ‘Verdwijnen’. Het doet een tussendoortje vermoeden. Aan dat idee kan de film zich niet helemaal onttrekken.

Koole keert in ‘Verdwijnen’ terug naar de desolate streken van Noorwegen, dezelfde setting als in ‘Beyond Sleep’. Het landschap ligt onder een deken van sneeuw. De wereld lijkt verlaten. De enige beweging komt van Roos (Rifka Lodeizen) en haar auto. Ze is onderweg. Een kleine baken van kleur in een overweldigend wit decor. Op de achtergrond klinkt rustgevende pianomuziek.

Roos is onderweg naar haar moeder Louise (Elsie de Brauw) en broertje Bengt (Marcus Hanssen), die zijn dertiende verjaardag viert. Ze zijn diep in de Noorse bossen woonachtig. De schier eindeloze rijen besneeuwde bomen, reikend tot aan de wit gekleurde hemel, ademen nietigheid. Maar ook mysterie. Elk contact met haar familie eindigt in een gevoel van onbehagen. Dat ligt niet zozeer aan haar familie. Ze lijkt zichzelf doelbewust buiten haar omgeving te plaatsen. Er heeft zich in het verleden iets tussen haar en haar familie afgespeeld. Iets wat haar isolement verklaren kan. Maar ook iets dat zonder twijfel weer aan de oppervlakte komt opborrelen nu ze weer de tocht naar Noorwegen gemaakt heeft. Haar terugkomst heeft een reden. Ze draagt ook een ander, groter geheim met zich mee.

In vorm lijkt ‘Verdwijnen’ veel op ‘Beyond Sleep’. De veelvuldige close-ups, de sterke belichting die personages op de voorgrond doen treden en het luid waarneembare gezucht en gesteun, waardoor diezelfde personages nog dichter bij de toeschouwer komen. Tegelijkertijd is er weinig dialoog. De taalbarrière staat als een hinderlijk obstakel tussen haar en de Noren in.

Hoewel weinig vernieuwend roepen de verder prachtige beelden en moeilijk definieerbare geluidseffecten wel degelijk sfeer op. Koole geeft herhaaldelijk maar een deel van een shot vrij, waardoor er eveneens een indruk van gevaar wordt gegeven. Wanneer Roos vanachter bij de keel wordt gepakt, blijkt het slechts haar jonge broertje te zijn. Wanneer er een loop tegen haar gezicht wordt gedrukt, is het andermaal haar broertje met een apparaat voor geluidsopnames. Ook het acteerwerk is piekfijn in orde. De dialogen die er wel zijn, zijn trefzeker. Immer een verademing in een Nederlandse film. Het zegt wat over de statuur van Boudewijn Koole dat een film als ‘Verdwijnen’ als tussendoortje kan worden gekenmerkt. Na slechts drie films is de regisseur nu al één van de meest voorname filmmakers van Nederland.

Wouter Los

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 2 maart 2017
VOD-release: 19 juli 2017
DVD-release: 19 juli 2017