Vier Minuten (2006)

Regie: Chris Kraus | 112 minuten | drama | Acteurs: Monica Bleibtreu, Hannah Herzsprung, Sven Pippig, Richy Müller, Jasmin Tabatabai, Stefan Kurt, Vadim Glowna, Nadja Uhl, Peter Davor, Edita Malovcic, Kathrin Kestler, Christian Koerner, Amber Bongard, Dietrich Hollinderbäumer, Dieter Moor, Maria Hartmann, Isolde Fischer, Irene Rindje, Gabriele Schäfer, Thorsten Ranft, Lara Beckmann, Dagmar Leesch, Toni Scholz, Marion Hübinger, André Rauscher, Roberto Galvez, David Ritterhaus, Juliana Albrecht, Daniela Grosch, Tom Jester, Gerd Weigmann, Thomas Ulbricht, Michael Sunjo

Uit twaalfhonderd mensen moesten ze haar selecteren. Toen ze de rol had, moest ze piano leren spelen en kreeg ze boxles. Je moet er wat voor over hebben. Maar het resultaat is er naar. Hannah Herzprung (1981) is zeer geloofwaardig als de explosieve Jenny, die, als je goed kijkt, best een mooi meisje is, maar van binnen helemaal verrot is. Ook de rol van Traude wordt prachtig vertolkt door actrice Monica Bleibtreu (1944). Ook een wonderschone vrouw, die zich verschuilt achter een masker van beleefdheid, discipline en onverstoorbaarheid, maar die geprikkeld raakt door haar grove, talentvolle pupil. Jenny wordt voor haar het gezicht van haar eigen onderdrukte gevoelens, de verpersoonlijking van haar diepste verlangens.

Talent. Dat is waar het om gaat in deze film. Talent en het benutten ervan, of niet. En over tweede kansen. Iedereen maakt fouten, maar er komt een dag dat we een kans krijgen de dingen weer recht te trekken. En die kans moeten we grijpen, of ons leven ervan afhangt. Talent kenmerkt ook de Duitse cinema van de laatste jaren. Uiteraard zien wij in Nederland maar het topje van de ijsberg, maar dat topje behelst hoogstaande films als ‘Gegen die Wand’, ‘Goodbye Lenin’, ‘Der Untergang’, ‘Das Leben der Anderen’, om maar een paar toptitels te noemen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de films van het supertalent Tom Tykwer, zoals ‘Winterschläfer’ en ‘Lola Rennt’, meesterwerkjes, die hem in 2006 de regie van de grote internationale productie ‘Perfume’, The Story of a Murderer’ opleverden, ook weer zo’n indrukwekkend staaltje filmvakmanschap. ‘Vier Minuten’ is een waardige aanvulling op het rijtje.

Met deze film bewijst regisseur Chris Kraus dat de kracht van de Duitse cinema niet tijdelijk is. Het lijkt wel of men elkaar daar aan het inspireren is: wat jij kan, kan ik ook. Dat geldt ook voor de acteurs. Vulden de acteurs in bovengenoemde films hun rollen vlekkeloos in, zo ook in ‘Vier Minuten’, met de twee hoofdfiguren Traude en Jenny als stralende middelpunten, hoewel deze term in de aard van hun rollen niet altijd toepasselijk is. De film opent rustig, het eerste shot lijkt surrealistisch, maar als de camera het hele beeld toont, worden we direct geconfronteerd met de rauwe werkelijkheid. De camera zoomt uit en we zien dat we in een gevangenis waren, in een grauwe, Oost-Duits aandoende stad. En dan knalt heftige rockmuziek erin als een mokerslag, hard en grof, inzoomen op een autoradio, een vrouw (Traude) draait aan de knoppen en zet een klassiek kanaal op. Gelukkig, nog even rust. De essentie van de film in de eerste vier minuten neergezet, zonder een woord. Poëzie. Een belofte, die de film waarmaakt.

Het gegeven is niet nieuw: een ‘student’ die tegen wil en dank onder de vleugels wordt genomen van een leraar met verborgen agenda, die wat in hem/haar ziet, maar door de omgeving wordt tegengewerkt. In de uitwerking van dit gegeven weet ‘Vier Minuten’ de voor de hand liggende clichés gelukkig te vermijden. Of het goed of slecht afloopt laten we even in het midden, maar de weg naar het einde zit in ieder geval vol verrassingen. Vlak voor het einde heeft de film een inzakker, maar dat wordt naar het einde toe ruimschoots goedgemaakt. Er zijn vast mensen die nog steeds niet naar Duitse films gaan, om wat voor reden dan ook. Dat kan met vooroordelen of het oorlogsverleden te maken hebben of misschien wil men graag dat er Engels gesproken wordt (daarom hebben veel ‘buitenlandse’ films toch Engelse titels). Wat de taal betreft: laat varen dat vooroordeel, ondertitels zijn er niet voor niks en wat betreft het verleden: de Duitse cinema is actief aan het afrekenen met het verleden en actuele maatschappelijke issues, waarin dat verleden vaak nog een grote rol speelt, worden effectief omgezet in hoogstaande kunstuitingen. Zo ook nu weer. Topcinema dus, die gezien mag worden.

Arjen Dijkstra

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 27 september 2007