Vincent doit mourir (2023)

Regie: Stéphan Castang | 115 minuten | thriller, komedie, drama | Acteurs: Karim Leklou, Vimala Pons, Hervé Pierre, Sébastien Chabane, Anne-Gaëlle Jourdain, François Chattot, Karoline Rose Sun, Emmanuel Vérité, Jean-Christophe Folly, Stéphan Castang, Guillaume Bursztyn, Michael Perez, Maurin Ollès, Benoît Lambert, Ulysse Genevrey, Jean-Rémi Chaize, Pierre Maillet, Yoann Gasiorowski, Imer Kutlovci

Het frustrerende idee dat alles en iedereen tegen je is, is iedereen al wel eens overkomen. Dit gevoel van onbehagen is het gevolg van een rijke fantasie, vastzittend in een neerwaartse spiraal… maar wat als het niet ingebeeld is? Stel dat, om onverklaarbare redenen, iedereen tot de consensus is gekomen dat jij dood moet; wat dan? Geïnspireerd door het werk van George Romero, ‘A Quiet Place’ en de cultclassic ‘Invasion of the Body Snatchers’, tracht de Belgisch/Franse horror/thriller/actie productie ‘Vincent doit mourir’ hierop een antwoord te bieden.

De grafisch ontwerper Vincent (Karim Leklou) leidt een alledaags bestaan; hij fietst naar het werk, is gemeen noch aardig en is zoekend naar een (seksuele) partner. Zijn leven wordt echter helemaal overhoop gegooid wanneer de nieuwe stagiair zonder enige reden Vincent een klap verkoopt met diens laptop. Het incident wordt afgeschreven als een burn-out, tot een andere collega, alweer zonder provocatie, zijn pen ramt in de arm van Vincent. De aanvallen stapelen zich op en Vincent wordt alsmaar panischer. Er ontwikkelt zich een angst en hij wordt gedwongen om als een paria te leven, maar hij is nog niet klaar om te breken met de realiteit. Terwijl hij naar de dunnerbevolkte Loire- en Rhône-vallei vlucht en de rest van de maatschappij op de achtergrond afbrokkelt, ontdekt hij dat dat anderen kampen met hetzelfde dilemma, de zogenaamde Sentinels.

De film windt er geen doekjes om en al tamelijk snel wordt duidelijk, dat de mensen zich collectief keren tegen Vincent – een vorm van ex-communicado dat eerder voor John Wick is weggelegd. Vincent is echter geen John Wick, hij is un homme ordinaire zonder enige vorm van gevechts- of overlevingservaring. De actiescènes zijn vies, de angst is voelbaar en de paranoia is extreem reëel. Dit zorgt ervoor dat ‘Vincent doit mourir’ een amalgaam van verschillende genres is, met een duistere ondertoon. In de eerste helft, waarbij Vincent op een komische manier geleidelijk aan ontdekt in wat voor toestand hij is beland en er stelselmatig een benauwd gevoel tot stand komt door het onbekende, is anders dan de met geweld en directe angst voor confrontatie gevulde tweede helft.

In een post-epidemische wereld waarin iedereen als een potentiële bedreiging wordt gezien, en in het westen waar de liberale waarden en normen van het individualisme tegelijkertijd worden bedreigd en zijn doorgeslagen, weten schrijversduo Mathieu Naert en Stephan Castang, die ook de film regisseerde, de perfecte toon aan te slaan. De kracht zit in zowel de uitstekende Karim Leklou, die met zijn verdwaalde blikken er met glans in slaagt Vincent te vertolken op de constante rand tussen wanhoop en strijdlust, en het claustrofobische gevoel dat wordt opgewekt door de doordringende ogen van omstanders. Aangezien de agressie bij anderen wordt uitgelokt door het uitwisselen van blikken, speelt oogcontact een belangrijke rol in ‘Vincent doit mourir’. Oogcontact is een machtig middel; want wie kent er niet het ongemakkelijk gevoel dat iedereen naar hem/haar/hun staart. Het is deze kracht in combinatie met het idee dat iedereen tegen je is, dat wordt omgezet in de film. Alsof dit nog niet zenuwslopend genoeg is, speelt er op de achtergrond een John Carpenter-waardige synth soundtrack af.

Zonder de overduidelijke vraag: ‘waarom moet Vincent dood?’ te beantwoorden, slaagt deze vernuftige film er in om zowel een amusante psychologische studie van een individu in een uitzonderlijke crisissituatie te vormen, als een maatschappijkritische vertoning, waarbij enkele prangende vragen worden gesteld. Alleen gaat ‘Vincent doit mourir’ in de tweede helft van het paadje, waarbij Castang en Naert voor een helaas minder interessante insteek opteren. In plaats van de humoristische invalshoek te behouden, of het idee van The Sentinel uit te werken, kiezen ze voor geforceerde romantiek.

Nick Majchrowicz

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 11 januari 2024