Violette (2013)

Regie: Martin Provost | 132 minuten | biografie, drama | Acteurs: Emmanuelle Devos, Sandrine Kiberlain, Olivier Gourmet, Catherine Hiegel, Jacques Bonnaffé, Olivier Py, Nathalie Richard, Stanley Weber, Jean Toscan, Frans Boyer, Nicole Colchat, Fabrizio Rongione, Erwan Creignou, Vincent Schmitt, Jean-Paul Dubois, Paulette Frantz, Valérie Kéruzoré, Sylvie Jobert, Thierry Nenez

Je zult maar zo’n vriend hebben. Frankrijk, 1942. Schrijver Maurice Sachs had op een dag zo genoeg van het geweeklaag van Violette Leduc, dat hij haar beval om gewapend met pen, schrift en mandje onder de appelboom te gaan zitten en alles wat ze hem wilde vertellen te noteren. Het bleek een gouden tip van de homoseksuele auteur, die samen met Violette een poosje deed alsof ze getrouwd waren, want eenmaal de voldoening van het schrijven geproefd, kon ze niet meer stoppen. Toen hun wegen elkaar scheidden, trok Violette terug naar Parijs. Maurice kwam om tijdens de Tweede Wereldoorlog onder duistere omstandigheden. Nadat ze de debuutroman van Simone De Beauvoir las (“L’invitée”), besloot Violette deze ex-lerares haar inmiddels voltooide manuscript te laten lezen. Simone was onder de indruk en zorgde ervoor dat “L’asphyxie” van Violette Leduc in 1946 het licht zag. In tegenstelling tot Violettes verwachtingen, werd het boek echter geen succes.

De Franse filmmaker Martin Provost maakte eerder ‘Séraphine’, en verfilmde daarmee het moeilijke leven van de getalenteerde schilderes Séraphine de Senlis. De film kreeg naast de César voor beste film in 2009 nog zes andere prijzen bij de Franse Oscars. Met Violette Leduc heeft Martin Provost wederom een interessant onderwerp voor een biopic. De schrijfster is niet zo heel bekend bij het grote publiek, dat echter namen als Simone de Beauvoir en Jean Genet wel zal kennen, mensen met wie de schrijfster omging.

Provosts film gaat echter vooral om Violette, en gelukkig is haar personage boeiend genoeg voor een biopic van ruim twee uur. We worstelen met Violette mee in haar strijd om erkenning, om liefde, om seksueel genot (hetzij van mannen, hetzij van vrouwen – Violette was biseksueel), om rond te komen en – daar begint het immers mee – zelfacceptatie en zelfvertrouwen. Violette voelde zich lelijk en nergens bijhorend. Emmanuelle Devos verdient een daverend applaus voor haar vertolking van het titelpersonage. Met een enkele trilling van haar oogleden acteert ze al de pannen van het dak. Dankzij haar bevlogen spel weet ze de emoties van de schrijfster moeiteloos op de kijker over te brengen.

Maar minstens zo fantastisch is Sandrine Kiberlain als Simone de Beauvoir, de vrouw zonder wie niemand ooit van Violette Leduc gehoord zou hebben. Serieus, zakelijk, maar oh zo aantrekkelijk en gepassioneerd over haar werk en het talent van Violette. Het is geen wonder dat Violette als een blok voor haar valt. De derde grote vrouwelijke rol is weggelegd voor Catherine Hiegel, die Berthe Leduc speelt, Violettes moeder. De relatie tussen de twee vrouwen wordt op geraffineerde wijze verteld. Violette was een bastaard, haar moeder werd ongewenst zwanger toen de zoon van een werkgever haar verleidde. De baby werd niet door de vader erkend. Die valse start drukte een stempel op Violettes leven. Ook Hiegel zet haar personage formidabel neer. Van de mannelijke rolbezetting maken Olivier Gourmet (als Jacques Guérin) en Jacques Bonnaffé (als Jean Genet) indruk.

In ‘Violette’ wordt de kijker ondergedompeld in de wereld van het Frankrijk – en met name het Parijs – van de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw. De sets zijn schitterend, het sobere, rommelige appartement van Violette lijkt bijna een museumstuk dat in originele staat bewaard is gebleven. Het werk van de afdeling kostuumontwerp mag ook niet onvermeld blijven. Dat Yves Cape voor de cinematografie tekende, is meer dan een pluspunt, de Belg levert werkelijk een plaatje van een film af. Het verhaal is meeslepend en laat de kijker in continue spanning over het verloop van de geschiedenis van deze gefrustreerde schrijfster, wiens grensverleggende werk uiteindelijk met haar autobiografie La bâtarde in 1964 de verdiende waardering kreeg. Dikke aanrader voor iedereen, maar een onvoorwaardelijke must-see voor literatuurliefhebbers, Frankrijkfreaks en biografiefanaten. Grote kans dat je achteraf de bieb, boekhandel of internet afstruint op zoek naar romans van Violette Leduc.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 9 januari 2014
DVD-release: 19 augustus 2014